Κάθε τέσσερα χρόνια, λίγες εβδομάδες μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αθλητές και αθλήτριες με αναπηρία από όλον τον πλανήτη, παίρνουν πλοία, αεροπλάνα και τρένα μαζεύονται όλοι και όλες μαζί, στην ίδια πόλη, προκειμένου να δώσουν κίνητρο στους θεατές, κυρίως αυτούς που δεν έχουν κάποια αναπηρία, να μη στεναχωριούνται με χαζομάρες.
Η παραπάνω παράγραφος μπορεί να μοιάζει παρανοϊκή, τουλάχιστον γραμμένη με τον τρόπο που έχει γραφτεί. Ας είμαστε όμως ειλικρινείς, αποτελεί ουσιαστικά τον τρόπο που ένα μεγάλο μέρος του κοινού και της περίφημης απρόσωπης αγοράς αντιμετωπίζουν τους Παραολυμπιακούς Αγώνες: Ως έναν εύκολο και δωρεάν τρόπο να βρουν κίνητρο ή να δημιουργήσουν χωρίς να πληρώνουν ψυχολόγο ή ακόμα χειρότερα life coach.
Η συγκεκριμένη οπτική, που φυσικά δεν αφορά μόνο τις δύο εβδομάδες των Αγώνων, έχει βρει και τον όρο της. To 2012 η Stella Young, έπλασε τη φράση “inspiration porn” σε ένα κείμενο της για το webzine Ram Up. Με αυτόν τον όρο, σκιαγραφείται σε μία λέξη η αντίληψη ότι οι καθημερινές δραστηριότητες των ΑμεΑ πρέπει να ιδωθούν ως κάτι θαυμαστό και αξιοπερίεργο, μόνο και μόνο επειδή πραγματώνονται από άτομα με αναπηρία.
Η Stella Young δεν χρησιμοποίησε τον όρο “porn” τυχαία ούτε μόνο για τη δύναμη της λέξης. Ήθελε να καταδείξει τη σύνδεση που υπάρχει με το πορνό ως «μία αντικειμενοποίηση μίας ομάδας ανθρώπων προς όφελος μίας άλλης. Στην προκειμένη περίπτωση των ατόμων με αναπηρία προς όφελος των μη αναπήρων», όπως τονίζει.
«Να, θαύμασέ τους»
Πόσες φορές έχουμε ακούσει ένα «να, αυτός ο άνθρωπος κάνει θαύματα πάνω σε ένα αναπηρικό αμαξίδιο και εγώ βαριέμαι να πάω μέχρι το super-market». Aυτή η οπτική μοιάζει μεν φιλική προς τα άτομα με αναπηρία αλλά τελικά είναι το ακριβώς αντίθετο. Πρόκειται για ένα στίγμα που αναπαράγεται με το ένδυμα του θαυμασμού.
Αφενός είναι παντελώς εγωιστικό, το να βλέπεις μία ολόκληρη διοργάνωση με φίλτρο τον εαυτό σου. Προφανώς κανείς από όσους εμπλέκονται στο inspiration porn, που κορυφώνεται στους Παραολυμπιακούς Αγωνές, δεν ασχολείται με αθλητικές επιδόσεις, με καλές και κακές μέρες, με παγκόσμια ρεκόρ, με νίκες και ήττες ή έστω με τη γενική και αόριστη χαρά του αθλητισμού.
Απλά κάποιοι τύποι και κάποιες τύπισσες με αναπηρία αθλούνται και αυτό την ίδια στιγμή είναι άξιο θαυμασμού. Όχι όμως και περαιτέρω εμβάθυνσης. Άλλωστε, τι είναι άξιο εμβάθυνσης, όταν αντιμετωπίζεται απλώς ως τρόπος προκειμένου να βρει κανείς κίνητρο για τον εαυτό του; Αυτομάτως τα φώτα πέφτουν αλλού.
Αφετέρου βέβαια, αυτή η διαδικασία μπορεί να λειτουργήσει και ως τρομερή κοινωνική πίεση προς τα άτομα με αναπηρία τα οποία πολλές φορές φτάνουν να απολογούνται γιατί δεν ακολουθούν το παράδειγμα των Παραολυμπιονικών, να είναι μόνιμα χαρούμενοι, στοχοπροσηλωμένοι με ένα μόνιμο κίνητρο να φλέγεται μέσα τους προκειμένου να πετύχουν απίστευτα πράγματα.
Πριν κάποιον καιρό, με αφορμή τους προηγούμενους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, είχα κρατήσει το σχόλιο μίας χρήστριας στα social media: «Οι τυφλοί και οι ανάπηροι δεν υπάρχουμε ούτε για να σας εμπνέουμε ούτε για να μας θαυμάζετε, ούτε για να φαντάζεστε πόσο χάλια είναι η ζωή μας και πόσο καλύτερη η δική σας». Την επόμενη φορά που θα επιχειρήσουμε να δούμε τους Παραολυμπιακούς Αγώνες με φίλτρο τον εαυτό μας, ας έχουμε στον νου αυτό το πολύ απλό σχόλιο.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
