Κάπου στην τετάρτη ή πέμπτη δημοτικού είχα την πρώτη μου χλιαρή επαφή με το «μπούλινγκ».
Ο Δ.Μ, ένας από τους μπαμπούλες του προαυλίου, με πλησίασε με ένα πλατύ χαμόγελο, και για λόγους δυσνόητους για το τότε παιδί, μου έτριψε ένα κρουασάν με μαρμελάδα ροδάκινο στη μούρη.
Το παράδειγμά μου απείχε αρκετά, και ευτυχώς, από τις επιμέρους «κουλτούρες βίας» που παρατηρούσες από σχολείο σε σχολείο, και από παρέα σε παρέα.
Μου έκανε και μου κάνει ακόμα ζωηρή εντύπωση, η συνήθεια και η εξοικείωση με την ταπείνωση, για τα γνωστά παιδιά «σάκους του μποξ».
Είχε γίνει κάτι σαν Οργουελική ρουτίνα, κάθε φορά που έβλεπαν την παρέα από «κακοποιά στοιχεία» να πλησιάζει, στήνονταν σε προετοιμασία για αυτό που θα ακολουθούσε.
Σε τέτοια φαινόμενα, από μια άποψη το κινητό επιτείνει το πρόβλημα. Μιλάμε για τη δυνατότητα όχι μόνο να παραβιάσεις σωματικά και ψυχικά κάποιον, αλλά να κάνεις το θέαμα αματουρίστικο snuff film και να τον εκθέσεις σε ένα αρρωστημένο ψηφιακό κοινό.
Ανάμεσα στα γεγονότα όμως και την εμπορευματοποίηση του εντυπωσιασμού, έρχεται η ημιμάθεια μίας δημοσιογραφίας, συναρμοσμένης με την κυβερνητική γραμμή, να σκιαγραφεί το κινητό ως όπλο και ναρκωτικό.
Πίσω στον Δ.Μ. πάλι. Στοιβάζοντας όσα ξέραμε ή ακούγαμε για τη ζωή του, σχηματιζόταν ένα γνωστό προφίλ.
Κακοποιητικό σπίτι, εξ αλλοδαπής , ανήλεο «δούλεμα» από μικρή ηλικία, σε βαθμό που μόνο η παιδική σκληρότητα φτάνει. Ούτε κινητό, ούτε San Andreas.
Αυτά τα τελευταία είναι αποδιοπομπαία τοτέμ, μίας κοινωνίας που γνωρίζει, κατά βάθος, ότι είναι πολύ πιο δύσκολο να ξετυλίξει τον Γόρδιο στις ρίζες του προβλήματος.
Τάδε -ισμός, δείνα -ισμός, κατεστραμμένα νοικοκυριά, κανένα κοινωνικό δίχτυ, πενταροδεκάρες στην εκπαίδευση, κρίση, μνημόνια, πανδημία.
Είναι πιο οικονομικό, ως αρμόδιος, αντί να ασχολείσαι με αυτές τις χίμαιρες, να υπογράψεις ένα μπακαλόχαρτο: «Όχι κινητά στα σχολεία».
Και αυτό μας πάει σε ένα ακόμα σοβαρό θέμα. Το πόσο εύκολα παίρνουμε τοις μετρητοίς αυτές τις αφηγηματικές.
Είναι ειδικά εύκολο για τις γενιές πριν από τους GenZ και τους νεότερους αλφαβητικά, να κάνουν τους τεμπέλικους συνειρμούς μεταξύ εικόνων από «ραντεβού για ξύλο», ένα πιτσιρίκι να περνά το φανάρι υπνωτισμένο από την οθόνη του iPhone, συγκεχυμένα νούμερα παραβατικότητας, μην έχοντας άμεση επαφή με το βίωμα του 15αρη.
Θα σταθώ σε δύο τινά.
Πρώτον, ίσως το μόνο σωστό πράγμα που είπε ποτέ ο Χρυσοχοΐδης, απ' όσο τον έχω ακούσει τουλάχιστον.
Μίλησε πριν κάτι μέρες στο Real FM, και είπε, σε αδρές γραμμές, πως αυτό που παρατηρούμε δεν είναι έξαρση της παραβατικότητας, αλλά έξαρση στην ανταπόκριση στην παραβατικότητα.
Στο ποσοστό των περιστατικών που εκλέγει η επικαιρότητα, στο ποσοστό καταγγελιών, στο ποσοστό παρέμβασης των «οργάνων». Είναι μία τάση που παρατηρείται ακόμα και στην «πρωτεύουσα» των βίαιων εγκλημάτων του ανεπτυγμένου κόσμου.
Στις ΗΠΑ, η σοβαρή ανήλικη παραβατικότητα βρίσκεται σε πτώση από τη δεκαετία του '90, αλλά παραμένει το ίδιο επίκαιρη, για κάποιο λόγο.
Σε αυτή την ανάδυση στον κοινό νου, συμβάλλει και το κινητό. Οι πράξεις δεν συμβαίνουν απλά, αλλά αναρτώνται και σε μία απύθμενη, δημόσια βάση δεδομένων.
Από εκεί είναι εύκολο, είτε από αφέλεια, είτε επειδή πουλάει, να χτίσεις το αφήγημα. Τα «ντοκουμέντα» είναι άφθονα και γράφουν καλά.
Κανόνισαν το «ξύλο» μέσω Instagram σου λέει, και αντί να σκεφτείς αν θα τους δυσκόλευε να το κάνουν στο μιλητό, σκέφτεσαι «Ε ναι, αυτό θα είναι».
Δεύτερον, οι εκάστοτε ανεκδοτολογικές θεωρίες για τους ανήλικους παραβάτες μοιάζουν τόσο πιο γελοίες όσο πάμε πίσω στον χρόνο.
Στις ΗΠΑ, πριν αποφοιτήσουμε από τα flip Motorola, ο πιο εύκολος στόχος ήταν τα περιβόητα Call of Duty, Mortal Kombat, Grand Theft Auto, που «όπλιζαν» τα περίστροφα των school shooters.
Όσο το έκαναν τα σόου ματσίλας των λαδωμένων πρωταγωνιστών των 80s ή η αμοραλιστική καφρίλα των 90s. Αυτή η τρομολαγνική κουλτούρα δίχως επιστημονικό έρεισμα φυσικά αναπαράχθηκε εδώ.
Και αξίζει να θυμηθούμε την απόλυτη έκφρασή της, τον κάποτε καλτ θησαυρό της ελληνικής ειδησεογραφίας που έγινε για μερικά φεγγάρια viral.
Στο δελτίο του ΣΚΑΙ, σαν να μην πέρασε μια μέρα, η παρουσιάστρια προετοιμάζει τα αυτιά μας για τη νέα μάστιγα στα παιδιά.
Οι Power Rangers, ακούμε, θέλουν να σπρώξουν τα παιδιά μας στα ναρκωτικά.
Μία ανήσυχη δασκάλα εξηγεί στον ρεπόρτερ πως το σύνθημά τους, «It's Morphin' Time» (=Ώρα για μεταμόρφωση), τα προτρέπει να φτιαχτούν με μορφίνη (morphine).
«Το μήνυμα είναι σαφέστατο, είναι η ώρα της μορφίνης», μας διαβεβαιώνει η φωνή πίσω από το γυαλί.
Και όπως τότε, έτσι και σήμερα, το αυτονόητο που θα μας ξεστράβωνε από τις εκλάμψεις του κιτρινισμού, θα ήταν να ρωτήσουμε τα πιτσιρίκια.
Αλλά τι ξέρουν αυτά;
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
