Μενού
  • Α-
  • Α+

«Σ' ένα χωριό της Μάντσας, που δε θέλω να θυμηθώ τ' όνομά του, ζούσε εδώ και κάμποσα χρόνια ένας ιδάλγος, από κείνους που έχουν ένα πολεμικό κοντάρι στην οπλοθήκη τους, μια παλαιική ασπίδα, ένα αχαμνό αλογάκι κι ένα λαγωνικό σκυλί. Η ηλικία του ζύγωνε στα πενήντα ήταν άνθρωπος με γερή κράση, ξεραγκιανός, μ' αδύνατο πρόσωπο, πολύ πρωινός, κι αγαπούσε με πάθος το κυνήγι. Όταν έμενε δίχως εργασία, καταγινότανε διαβάζοντας ιπποτικές ιστορίες, ώσπου στο τέλος απόχτησε μια τέτοια μανία για το διάβασμά τους, που περνούσε τις νύχτες του διαβάζοντας από το βράδυ ως το πρωί, και τις ημέρες του από το πρωί ως το βράδυ.

Κι έτσι ο λίγος ύπνος και το πολύ διάβασμα του ξέραναν το μυαλό σε βαθμό που να χάσει το λογικό του και τονε κυρίεψαν οι πιο αλλόκοτες ιδέες που πέρασαν ποτέ από τρελού κεφάλι. Του φάνηκε πως ήτανε σωστό κι ωφέλιμο, τόσο για να λάμψει η δόξα του, όσο και για το καλό του τόπου του, να γίνει πλανόδιος ιππότης να γυρίζει τον κόσμο, με το άλογό του και τα όπλα του, να γυρεύει περιπέτειες, και να κάνει κι αυτός όλα όσα είχε διαβάσει πως έκαναν οι πλανόδιοι ιππότες να διορθώνει όλων των ειδών τις αδικίες, να μπαίνει σε τόσες συμπλοκές, σε τόσους κινδύνους, ώστε, νικώντας παντού, να κάνει αθάνατο τ' όνομά του: Δον Κιχώτης ντε λα Μάντσα»!

Αυτό που μόλις διαβάσατε είναι οι πρώτες αράδες, του πρώτου τόμου, του πρώτου μυθιστορήματος που εκτυπώθηκε στον κόσμο, μια ημέρα σαν σήμερα, 16 Ιανουαρίου του 1605 στη Μαδρίτη.

«Να αλλάξεις τον κόσμο φίλε Σάντσο, δεν είναι τρέλα, ούτε ουτοπία. Είναι δικαιοσύνη»

Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες, αν και παραχώρησε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του μυθιστορήματος στον Ισπανό εκδότη Φρανθίσκο ντε Ρόβλες, για άγνωστο χρηματικό ποσό, με αποτέλεσμα να μην επωφεληθεί οικονομικά από τη μεταγενέστερη επιτυχία και τις πολλαπλές εκδόσεις του, κατάφερε και έγραψε ένα μυθιστόρημα που για πολλούς θεωρείται αξεπέραστο ακόμα και σήμερα.

Στον πρόλογο του πρώτου μέρους, ο Θερβάντες σημειώνει πως συνέλαβε την ιδέα για το μυθιστόρημα στη φυλακή, πιθανώς αναφερόμενος στις περιόδους που πέρασε στη φυλακή του Κάστρο ντελ Ρίο (1592) ή της Σεβίλλης (1597-8). Ένας τοπικός θρύλος υποστηρίζει πως γράφτηκε σε φυλακή της πόλης Μάντσεγκαν (Manchegan), την περίοδο 1601-3, ωστόσο η μελέτη της βιογραφίας του Θερβάντες δεν επιβεβαιώνει φυλάκισή του εκεί. Σύμφωνα με άλλη πιθανή εκδοχή, ο Θερβάντες εμπνεύστηκε κατά την περίοδο που ήταν αιχμάλωτος στο Αλγέρι (1575-80). Η υπόθεση αυτή στηρίζεται στο γεγονός πως ως φανταστικός συγγραφέας του έργου εμφανίζεται στο κείμενο ο μουσουλμάνος ιστορικός Cide Hamete Benengeli, το οποίο συνδέεται με πιθανή επαφή του Θερβάντες, στο Αλγέρι, με Άραβες και Τούρκους αφηγητές.

Το έργο περιγράφει τις περιπέτειες του Αλόνσο Κιχάδα, ενός απλού αγρότη ο οποίος έχοντας διαβάσει πολλά βιβλία για τον ιπποτισμό, πιστεύει ότι είναι ιππότης και παίρνει το όνομα Δον Κιχώτης. Ξεκινάει τα ταξίδια και τις περιπέτειες του μόνος, μαζί με το κοκαλιάρικο άλογο του που το ονομάζει Ροσινάντε φορώντας μια παλιά μεταλλική πανοπλία. Λίγο καιρό αργότερα βρίσκει τον γείτονα του Σάντσο Πάντσα και τον πείθει να τον ακολουθήσει με το αντάλλαγμα πως θα του δώσει μερίδιο σε ένα νησί. Ο Δον Κιχώτης είναι ερωτευμένος με μια νεαρή γειτόνισσα του, που από μόνος του την ονομάζει Δουλτσινέα και προσπαθεί να την σώσει γιατί έχει πείσει τον εαυτό του ότι βρίσκεται κάτω από την επήρεια μαγικών. Βεβαίως, η Δουλτσινέα δε γνωρίζει τίποτα από όλα αυτά και δεν εμφανίζεται ποτέ σε κανένα από τα βιβλία...

«Ο άνεμος δεν μπορεί να αποφευχθεί, αλλά πρέπει να ξέρετε πώς να φτιάξετε ανεμόμυλους»

Γράφει ο Κώστας Βάρναλης στην εφημερίδα Πρωΐα 3/2/1943 για τον «Δον Κιχώτη» του Θερβάντες:

«Ποια είναι τα στοιχεία που κάνουνε τον «Δον Κιχώτη» ένα από τα πιο αθάνατα έργα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας; Η απλότητα του μύθου, η απλότητα των μέσων, οι έξυπνες ευρέσεις κ’ η καλοσύνη του συγγραφέα. Μολονότι σατιρίζει μιαν ολόκληρη εποχή αυτόν τον εξημμένο περιπλανώμενον ιπποτισμό που είχε πια ξεφτίσει στα χρόνια της Αναγέννησης, όλοι οι ήρωες είναι συμπαθητικοί. Θα έλεγε κανείς πως ο ίδιος ο συγγραφέας σατιρίζει και τον εαυτό του γιατί και τούτος άκρες μέσες υπήρξε ένας περιπλανώμενος ιππότης με μιαν αφάνταστα περιπετειώδη ζωή από την οποία τίποτες άλλο δεν εκέρδισε παρά σωματικά και ηθικά τραύματα.

Μόλις πενηνταεφτά χρονών, στα 1604, κατόρθωσε να δημοσιέψει το πρώτο μέρος του «Δον Κιχώτη».

Αλλά μήπως γι’ αυτό η ζωή του καλυτέρεψε; Κάθε άλλο. Πέθανε φτωχός από υδρωπικία σ’ ένα μοναστήρι.; Πού τον θάψανε; άγνωστο. Κι όμως αυτός ο συγγραφέας στάθηκε ένας από τους μεγαλύτερους του κόσμου, μετά το Δάντη και το Σαίξπηρ.

Ο τύπος του Δον Κιχώτη είναι ένας αιώνιος ανθρώπινος τύπος. Αυτή του η καθολικότητα είναι η κυριότερη αίτια που τον έκανε πανανθρώπινο σύμβολο. Είναι ο τύπος που ζητάει να πραγματοποιήσει στη ζωή ένα μεγάλο ιδανικό, αλλά που η ζωή δεν το δέχεται. Η αντίθεση αυτή μεταξύ των ευγενικών προθέσεων και της πραγματικότητας δεν τον απογοητεύει. Ο Δον Κιχώτης δεν την βλέπει. Τουναντίον, βλέπει ό,τι θέλει η φαντασία του και κανείς δεν θα έχει αντίρρηση πως όλοι, ποιος λίγο ποιος πολύ, έχουν κ’ έναν Δον Κιχώτη μέσα τους».

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA