Μπορεί στη Δύση να θεωρούν σχεδόν προδιαγεγραμμένο το πολιτικό τέλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις επόμενες εκλογές αναμένοντας ραγδαίες εξελίξεις εν μέσω της κατάρρευσης της τουρκικής οικονομίας, στο Ισραήλ όμως μελετούν σοβαρά τους νεοθωμανικούς σχεδιασμούς του Τούρκου προέδρου για την απόκτηση πυρηνικών όπλων.
Διαβάστε ακόμη: Πύλες της Κολάσεως: Ο πρόεδρος του Τουρκμενιστάν έδωσε εντολή να σφραγιστούν
Η προοπτική ανάπτυξης ενός μυστικού προγράμματος από την Αγκυρα με στόχο τη δημιουργία πυρηνικού οπλοστασίου είναι ένα υπαρκτό ζήτημα και μία εν δυνάμει απειλή για την ασφάλεια, που ξεπερνά τα γεωγραφικά όρια της Ανατολικής Μεσογείου. Για το λόγο αυτό παρακολουθείται στενά από τις αρμόδιες ισραηλινές υπηρεσίες αποτελώντας παράλληλα πεδίο ανάλυσης και προβληματισμού για τα εγχώρια think tanks.
Ηταν Σεπτέμβριος του 2019 όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενώπιον κομματικού ακροατηρίου εξέφραζε με τον πλέον επίσημο τρόπο τη βούλησή του να εντάξει την Τουρκία σε τροχιά πυρηνικών όπλων. «Ορισμένες χώρες έχουν πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές, όχι έναν ή δύο. Αλλά λένε σε εμάς ότι δεν μπορούμε να τους έχουμε. Αυτό, δεν το δέχομαι». Μάλιστα, ζήτησε από ΗΠΑ και Ρωσία την ίδια αντιμετώπιση, που έχει το Ισραήλ στο θέμα αυτό. «Εχουμε εδώ κοντά το Ισραήλ, είμαστε σχεδόν γείτονες. Οι Ισραηλινοί φοβίζουν κατέχοντας τους. Κανείς δεν μπορεί να τους αγγίξει».
Τι φοβούνται στο Ισραήλ για τον πυρηνικό σταθμό στο Ακούγιου
Το Ισραήλ δεν περίμενε τη δημόσια τοποθέτηση του Τούρκου προέδρου για να «ακτινογραφήσει» τις πραγματικές προθέσεις της Αγκυρας και τις πυρηνικές φιλοδοξίες της. Αλλωστε, οι γεωπολιτικές επιλογές του τουρκικού κατεστημένου φανερώνουν ότι πίσω από την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου δεν κρύβεται απλά ένα μεγάλο τεχνολογικό έργο στην κατεύθυνση της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας, αλλά ένα βήμα, μεταξύ των πολλών, που απαιτούνται, ώστε η Τουρκία να γίνει πυρηνική δύναμη. Η ρωσική τεχνογνωσία, οι άγνωστες πτυχές της στρατιωτικής συνεργασίας με το Πακιστάν, το πρόγραμμα ανάπτυξης βαλλιστικών πυραύλων από την τουρκική αμυντική βιομηχανία και οι παρεμβάσεις σε αφρικανικές χώρες, που διαθέτουν πλούσια κοιτάσματα ουρανίου, δεν έχουν περάσει απαρατήρητες από τους Ισραηλινούς ειδικούς.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πρόσφατη ανάλυση για το πυρηνικό μέλλον της Τουρκίας από το «Moshe Dayan Center for Middle East and African Studies», το think tank, που έχει την έδρα του τα τελευταία 55 χρόνια στο πανεπιστήμιο στο Τελ Αβίβ και επικεντρώνεται στη σύγχρονη μελέτη και ανάλυση της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, η πυρηνική προοπτική της γείτονα ταυτίζεται με το πολιτικό αύριο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και υπό αυτό το πρίσμα οι πολιτικές εξελίξεις στην τουρκική πολιτική σκηνή το επόμενο διάστημα θεωρούνται καθοριστικός παράγοντας διαμόρφωσης της πυρηνικής πολιτικής της Τουρκίας.
Ο ρόλος της Ρωσίας και του Πακιστάν
Ειδικότερα, από την επίσημη προσχώρησή της στο ΝΑΤΟ το 1952, η Τουρκία στηρίζεται στην πυρηνική ομπρέλα της συμμαχίας φιλοξενώντας αυτή τη στιγμή 50 τακτικά πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ στο έδαφός της στην αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ. Βέβαια, ο δεσμευτικός χαρακτήρας των διεθνών συμφωνιών για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, που έχει υπογράψει η Αγκυρα, δε συνιστά λόγο εγκατάλειψης των πυρηνικών σχεδιασμών της τουρκικής ελίτ, που ηγείται ενός αυταρχικού καθεστώτος στηριζόμενο τη στρατηγική επιλογή της επιθετικότητας προς όλες τις κατευθύνσεις.
Η πυρηνική τεχνογνωσία της Ρωσίας ήταν μονόδρομος για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ακούγιου. Το έργο εκτελείται από τη ρωσική κρατική υπηρεσία πυρηνικής ενέργειας Rosatom και θα αποτελείται από 4 αντιδραστήρες με την πρώτη μονάδα να έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τη λειτουργία της το 2023. Με βάση την τουρκο - ρωσική συμφωνία, φοιτητές από τουρκικά πανεπιστήμια έχουν εγγραφεί σε προγράμματα πυρηνικής εκπαίδευσης στη Ρωσία για να εργαστούν στη συνέχεια στον πυρηνικό σταθμό του Ακούγιου. Είναι χαρακτηριστικό πως οι Τούρκοι φοιτητές αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη εθνική ομάδα, που σπουδάζει πυρηνικές επιστήμες στη Ρωσία με συνολικό χρόνο εντατικής εκπαίδευσης τα 7,5 χρόνια.
Εκτός από τη Ρωσία και την απόκτηση πυρηνικής τεχνογνωσίας, η στενή στρατιωτική προσέγγιση της Τουρκίας με το Πακιστάν, που διαθέτει πυρηνικά όπλα, έχει τη δική της σημασία. Η Τουρκία αποτελεί την τέταρτη προμηθεύτρια χώρα όπλων για το Πακιστάν, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ, ενώ το Πακιστάν την τριετία 2016 - 2019 ήταν η τρίτη μεγαλύτερη αγορά για την τουρκική αμυντική βιομηχανία με τους Ισραηλινούς να εστιάζουν στο ενδιαφέρον της Αγκυρας για μεταφορά πυρηνικής τεχνολογίας για στρατιωτικούς σκοπούς. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσουν το διακηρυγμένο στόχο του Συμβουλίου Επιστημονικής και Τεχνολογικής Ερευνας της Τουρκίας για την ανάπτυξη πυραύλου με βεληνεκές 2.500 km αλλά και το τουρκικό διαστημικό πρόγραμμα.
Τα σενάρια από τις πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία
Σύμφωνα με την αξιολόγηση του ισραηλινού think tank, η πυρηνική προοπτική της Τουρκίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολιτική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον ισλαμιστικό προσανατολισμό της χώρας. Αντίθετα, καταγράφεται η γενική αποστροφή στο στρατόπεδο των κεμαλιστών προς την ιδέα ενός πυρηνικού προγράμματος και την κυβερνητική συνεργασία με τη Ρωσία ή άλλους μη δυτικούς παίκτες σε αυτό το θέμα με τους κεμαλιστές να εξακολουθούν να θεωρούν ότι τα συμφέροντα ασφαλείας της Τουρκίας εξυπηρετούνται καλύτερα εντός του ΝΑΤΟ.
Οπως σημειώνεται στην ανάλυση, η συνέχιση της διακυβέρνησης Ερντογάν ή η παρουσία στην εξουσία ενός συνεχιστή της πολιτικής του είναι πολύ πιθανόν ότι θα ανοίξει το δρόμο για μια πυρηνική Τουρκία στο εγγύς μέλλον καθώς, όπως υπογραμμίζεται, ο Τούρκος πρόεδρος έχει ήδη αποδείξει ότι είναι έτοιμος να πληρώσει πολιτικά και οικονομικά το τίμημα για τις στρατηγικές του επιλογές. Βάσει της συγκεκριμένης εκτίμησης, μια εκλογική επικράτηση των κεμαλιστών θα επανέφερε την Τουρκία στο δυτικό προσανατολισμό οδηγώντας πιθανά στην εγκατάλειψη του πυρηνικού προγράμματος.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
