Την εμφάνισή τους άρχισαν να κάνουν οι μωβ μέδουσες στις ελληνικές θάλασσες, σημαίνοντας ήδη συναγερμό στους λουόμενους. Οι καταγραφές που έχουν γίνει μέχρι στιγμής αφορούν θαλάσσιες περιοχές σε Ιόνιο, Αττική και Πελοπόννησο.
Όπως αναφέρει το παρατηρητήριο βιοποικιλότητας, το 2022 ήταν το πρώτο καλοκαίρι στο οποίο σημειώθηκε έξαρση μωβ μεδουσών (Pelagia noctiluca) στο Ιόνιο και το δεύτερο καλοκαίρι για το Αιγαίο.
Στις περιοχές του Ιονίου, η τεράστια μετακίνηση που καταγράφηκε τον χειμώνα του 2021 - 2022 από Ισπανία προς Γαλλία, Ιταλία και Μάλτα επέφερε μεγάλη αύξηση του φαινομένου.
Οι «κόκκινες» περιοχές για τους επόμενους μήνες
Όπως επισημαίνει το παρατηρητήριο, αν και είναι νωρίς και λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών δεν έχει αρχίσει ο κόσμος να πηγαίνει στη θάλασσα, έχουμε ήδη τις πρώτες καταγραφές των μωβ μεδουσών για φέτος.
Για το 2023 το παρατηρητήριο βιοποικιλότητας εκτιμά πως το Βόρειο Αιγαίο θα είναι καθαρό, με μερικές μεμονωμένες εμφανίσεις των μωβ μεδουσών, ενώ σε περιοχές όπως της Αττικής και λόγω της περσινής κατάστασης ίσως κάποιες φορές να είναι λίγο πιο έντονες οι εμφανίσεις των μωβ μεδουσών.
Στις Κυκλάδες μπορεί να έχουμε κάποιες μεμονωμένες εμφανίσεις, ενώ για Κρήτη ίσως η δυτική πλευρά να δούμε λίγο περισσότερες απ' ότι πιστεύουμε ότι θα έχει, όπως και για Νότια Πελοπόννησο.
Για το Ιόνιο αναμένεται λίγο - πολύ η ίδια κατάσταση με πέρυσι. Πάντως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας από τώρα, γιατί όλα εξαρτώνται από τον καιρό και τα θαλάσσια ρεύματα.
Μέδουσα Πυξίδα: Ετήσια περίοδος έξαρσης από Μάρτιο έως Μάιο
Όπως κάθε χρόνο τέτοια περίοδο έχουμε να αντιμετωπίσουμε τις φυσικές εξάρσεις των μεδουσών πυξίδα (Chrysaora hysoscella). Οι εξάρσεις αυτές ξεκινάνε από μέσα Μαρτίου και επικρατούν μέχρι και μέσα Μαΐου (με μερικές φορές και μέχρι αρχές Ιουνίου).
Ήδη έχουμε αρχίσει να τις βλέπουμε να εκβράζονται στις παραλίες για να πεθάνουν. Και τις επόμενες εβδομάδες θα είναι πιο έντονο το φαινόμενο στις παραλίες μας.
Μωβ μέδουσες στην Κέρκυρα
Πολλές περιοχές του Ιονίου τον χειμώνα 2022 - 2023 ανέφεραν εμφανίσεις μωβ μεδουσών, αλλά σε αυτές τις καταγραφές δεν υπήρχαν αναφορές για νεαρές μωβ μέδουσες (σημείωση: οι μωβ νεαρές μέδουσες έχουν ένα πορτοκαλό - καφέ χρώμα).
Μέσα Απριλίου (και συγκεκριμένα στις 19 Απριλίου 2023), υπήρχε και η πρώτη αναφορά για πολλές νεαρές μωβ μέδουσες (φωτογραφία παρακάτω).
Μιας και οι μωβ μέδουσες στο τελικό στάδιο εξέλιξης τους έχουν διάρκεια ζωής έως και 9 μήνες, αυτό σημαίνει πως και φέτος το καλοκαίρι κάποιες περιοχές του Ιονίου θα έχουν να αντιμετωπίσουν τις μωβ μέδουσες.
Ποτέ δεν έχει εμφανιστεί στην βιβλιογραφία τη 2η χρονιά να εξαφανίζονται οι μωβ μέδουσες. Έτσι το παρατηρητήριο εκτιμά ότι δεν θα υπάρξει κάποια εξαίρεση φέτος. Αντιθέτως καταγράφεται μεγάλη διαφορά την 3η χρονιά, ενώ την 4η εξαφανίζονται. Οι μωβ μέδουσες επανεμφανίζονται τουλάχιστον μετά από 5 χρόνια ή και σε κάποιες περιπτώσεις 10 με 12 χρόνια αργότερα.
Τι είναι οι μωβ μέδουσες
Ο ΕΟΔΥ με έκθεσή του παρουσίασε τις λεπτομέρεις για την προστασία από τις μωβ μέδουσες, αλλά και τι θα πρέπει να κάνουμε αν μας τσιμπήσουν.
Η μωβ μέδουσα ή τσούχτρα (επιστημονική ονομασία: Pelagia noctiluca) είναι μέδουσα της οικογένειας Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της. Η επιστημονική ονομασία προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως· επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια). Απαντάται παγκοσμίως σε τροπικές και θερμές εύκρατες θάλασσες,αν και υπάρχουν υποψίες ότι καταγραφές από την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού, η οποία περιλαμβάνει τη Μεσόγειο και τον Κόλπο του Μεξικού, αντιπροσωπεύουν στενά συγγενικά αλλά προς το παρόν μη αναγνωρισμένα είδη.
Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα. Εχουν καταγραφεί σμήνη Pelagia noctiluca που εξαφανίζουν ολόκληρα ιχθυοτροφεία. Εξαιτίας αυτού, έχει γίνει ένα από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών.
Τα συμπτώματα του τσιμπήματος από μωβ μέδουσα
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – τσίμπημα από την μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος, και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια.
Σε περίπτωση εμφάνισης συστηματικών συμπτωμάτων (σπάνια) όπως : υπόταση , βράχος φωνής , εισπνευστικός συριγμός, γενικευμένο αγγειοοίδημα – εκτεταμένο κνιδωτικό εξάνθημα, διαταραχές επιπέδου επικοινωνίας – συνείδησης , έμετος, είναι επιβεβλημένη η άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
Σε περίπτωση που σάς τσιμπήσει μωβ μέδουσα:
- Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
- Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε τη χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
- Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
- Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και την φαγούρα.
- Πάρτε κάποιο χάπι αντιισταμινικό. Με τα αντιισταμινικά αντιμετωπίζονται συστηματικότερα συμπτώματα όπως ο κνησμός. Η ανάγκη για φάρμακα τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
- Τέλος αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
