Τα κάλαντα αποτελούν δημοτικά ευχητικά και εγκωμιαστικά τραγούδια που ψάλλονται εθιμικά κάθε χρόνο κυρίως την παραμονή μεγάλων θρησκευτικών εορτών όπως των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων, ακόμη και των Βαΐων ή του Λαζάρου, με εξαίρεση εκείνων της Μεγάλης Παρασκευής που είναι κατανυκτικά.
Κύρια παραδοσιακά μουσικά όργανα που τα συνοδεύουν είναι το τρίγωνο, το λαούτο, το νταούλι η τσαμπούνα, η φλογέρα καθώς και άλλα πνευστά.. Οι τραγουδιστές - οργανοπαίκτες των καλάντων ονομάζονται «καλαντιστές».
Ετυμολογικά, η λέξη «κάλαντα» προέρχεται από τη λατινική calendae (καλένδες στα ελληνικά), που σημαίνει τις πρώτες ημέρες κάθε μήνα. Ειδικά, οι Καλένδες του Ιανουαρίου ήταν μέρες γιορτής για τους Ρωμαίους, λόγω της έλευσης του νέου χρόνου. Τα Κάλαντα έλκουν την καταγωγή τους από παρόμοια αρχαία τραγούδια του αγερμού και της ειρεσιώνης και είχαν κοσμικό χαρακτήρα.
Τα κάλαντα των Χριστουγέννων
Τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα (οι στίχοι) που τραγουδάνε συνήθως τα παιδιά στις πόλεις την παραμονή της 25ης Δεκεμβρίου, είναι ένα σύντομο απόσπασμα της πλήρους μορφής που έχει πολύ περισσότερους στίχους.
Τα κάλαντα των Χριστουγέννων ψάλλονται στις 24 Δεκεμβρίου, με τα παιδιά να βγαίνουν στους δρόμους και να σκορπίζουν χαρά με το τραγούδι της. Η σύντομη μορφή τους είναι: «Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας, Χριστού την Θείαν γέννησιν, να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον, εν Βηθλεέμ τη πόλη, οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη. Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων, ο βασιλεύς των ουρανών, και ποιητής των όλων.
Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε, πέτρα πέτρα να μην ραγίσει, και ο νοικοκύρης του σπιτιού, χίλια χίλια χρόνια να ζήσει».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
