Μενού
  • Α-
  • Α+

Έζησε όλη τη φρίκη του προηγούμενου αιώνα. Και την έζησε τόσο έντονα που την έκανε ποίημα. Όχι από αυτά που μυρίζουν θάνατο και παράδοση. Από τα άλλα... Αυτά που σε εξυψώνουν. Που σε κάνουν να θέλεις να παλέψεις για να βγεις πιο δυνατός και πιο σοφός μέσα από κάθε δυσκολία. Η κληρονομιά που άφησε πίσω του ο Οδυσσέας Ελύτης είναι βαριά αλλά πάντα σε αυτή θα γυρίζουμε το βλέμμα μας κάθε φορά που θα πρέπει να ορθώσουμε το ανάστημα μας απέναντι στον εχθρό. Όποιος κι αν είναι. Ότι μορφή και να έχει. Ο σπουδαίος νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, μια ημέρα σαν σήμερα, έφυγε από τη ζωή αλλά μόνο ως ύλη γιατί κατά τ' άλλα παραμένει εδώ. Πιο επίκαιρος και πιο αναγκαίος από πότε.

«Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις, όμως για λίγη περηφάνια το άξιζε»

Γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Ήταν το «στερνοπούλι» του Λέσβιου επιχειρηματία Παναγιώτη Αλεπουδέλη ο οποίος είχε εγκαταλείψει το νησί του για να πάει στην Κρήτη όπου ίδρυσε εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελουργίας. Το ξέσπασμα του Α Παγκοσμίου Πολέμου, ωστόσο, τον φέρνει στην Αθήνα. Ο Οδυσσέας πήγε Λύκειο στην οδό Ιπποκράτους. Το 1928 αποφοιτά και ήδη έχει κάνει τα πρώτα του πνευματικά βήματα. Εκείνη τν χρονιά γνωρίζει και τον Κώστα Καρυωτάκη ενώ την επόμενη χρονιά γνωρίζει την ποίηση του Λόρκα και του Ελιάρ.

Εγγράφεται στη Νομική Σχολή. Αρχίζει και έχει επαφές με σπουδαίες μορφές των ελληνικών γραμμάτων. Κορυφαία του στιγμή όταν έρχεται σε επαφή με τη λογοτεχνική συντροφιά, που εξέδιδε το πρωτοποριακό περιοδικό Νέα Γράμματα. Την αποτελούσαν, μεταξύ άλλων, οι Γιώργος Σεφέρης, Γιώργος Θεοτοκάς, Γιώργος Κατσίμπαλης και Ανδρέας Καραντώνης. Στα Νέα Γράμματα θα δημοσιευτεί το πρώτο του δόκιμο ποίημα με τίτλο Του Αιγαίου, με την υπογραφή: Ελύτης.

Ο ίδιος είχε πει πως χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο ψευδώνυμο επειδή ήθελε να αποστασιοποιηθεί από το οικογενειακό του επίθετο, το οποίο ήταν «συνυφασμένο με ό,τι εγώ μισώ στη ζωή, το πρακτικό δηλαδή πνεύμα, την εμπορική πίστη, τον άκρατο ωφελιμισμό».

«Όλα μένουν. Εγώ φεύγω. Εσείς να δούμε τώρα…»

Το 1936 φτιάχνει τη δική του «παρέα» στην οποία συναντά κανείς τους ποιητές Νίκο Γκάτσο και Νίκο Καρύδη, τους ζωγράφους Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα και Γιάννη Μόραλη. Ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος, ωστόσο, βάζει τα πάντα σε δεύτερη μοίρα. Ο Ελύτης επιστρατεύεται ως ανθυπολοχαγός και φεύγει για το μέτωπο.Στις αρχές του 1941 παθαίνει κοιλιακό τύφο και μεταφέρεται ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Γλυτώνει τον θάνατο ως εκ θαύματος και μεταφέρεται στην Αθήνα προκειμένου να ξεκινήσει η μακρά πορεία της ανάρρωσης του.

Ενώ μέσω του εμφυλίου φεύγει από την Ελλάδα για το Παρίσι. Γνωρίζει σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Πικάσο αλλά και την ελίτ της γαλλικής διανόησης. Το 1952 επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1959 κυκλοφορεί το Άξιον Εστί, μια κορυφαία στιγμή της ελληνικής λογοτεχνίας. Το έργο αυτό του Ελύτη θα γνωρίσει πλατιά αναγνώριση και θα γίνει «κτήμα του Λαού», όταν θα μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1964.

Την περίοδο της δικτατορίας φεύγει και πάλι από την Ελλάδα για να εγκατασταθεί ξανά στο Παρίσι. Θα μείνει εκεί μέχρι το 1971 οπότε και θα επιστρέψει μόνιμα πλέον στην Ελλάδα. Με την μεταπολίτευση ο Ελύτης αρνείται πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για να ενταχθεί στο ψηφοδέλτιο επικρατείας αλλά λέει όχι επίσης και στην αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκού.

Και κάπως έτσι φτάνουμε στο 1979. Το ιστορικό 1979. Τόσο για τον ίδιο όσο και για την Ελλάδα. Στις 18 Οκτωβρίου η Σουηδική Ακαδημία ανακοινώνει ότι θα του απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ποίησή του, που με βάθρο την ελληνική παράδοση περιγράφει με αισθητική δύναμη και υψηλή πνευματική διακριτικότητα, τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για την ελευθερία και τη δημιουργία». Στην ανακοίνωση γίνεται ξεχωριστή αναφορά στο Άξιον Εστί τονίζοντας πως πρόκειται για ένα από τα αριστουργήματα της ποίησης του 20ου αιώνα!

Ο Ελύτης δίνει το παρών στην τελετή απονομής στις 10 Δεκεμβρίου 1979 στη Στοκχόλμη και παραλαμβάνει το βραβείο του από τον βασιλιά της Σουηδίας Κάρολο Γουσταύο. Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης θα φύγει από τη ζωή στις μια ημέρα σαν σήμερα, στις 18 Μαρτίου 1996, σε ηλικία 85 ετών. Ο Οδυσσέας Ελύτης, παραμένει ζωντανός μέχρι και σήμερα.

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA