Κύμα καύσωνα σαρώνει την Ευρώπη, με φονικές συνέπειες στην Ιταλία που έχει αφήσει πίσω του τουλάχιστον 16 νεκρούς. Την ίδια στιγμή εκατομμύρια άνθρωποι παλεύουν να προσαρμοστούν στις θερμοκρασίες που σπάνε ρεκόρ, με τη ζέστη να επιμένει ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Σύμφωνα με το CNΝ, εν μέσω τέτοιων καιρικών συνθηκών, ο κλιματισμός είναι πολύ σπάνιος στα ευρωπαϊκά σπίτια. Πολλοί κάτοικοι αναγκάζονται να αντέξουν την καυτή ζέστη με τη βοήθεια ηλεκτρικών ανεμιστήρων, παγοκύστες και κρύα ντους.
Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, την ώρα που το 90% των σπιτιών στις ΗΠΑ διαθέτουν κλιματισμό, στην Ευρώπη το ποσοστό είναι περίπου 20%, και σε ορισμένες χώρες τα ποσοστά είναι πολύ χαμηλότερα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μόνο το 5% περίπου των σπιτιών διαθέτουν συστήματα ψύξης - πολλά από τα οποία είναι φορητές μονάδες κλιματισμού. Στη Γερμανία, το ποσοστό είναι 3%.
Καθώς η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε σοβαρότερους και παρατεταμένους καύσωνες, οι οποίοι φτάνουν όλο και νωρίτερα, ορισμένοι διερωτώνται γιατί οι πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες φαίνονται απρόθυμες να υιοθετήσουν τον κλιματισμό.
Ο λόγος είναι ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες είχαν ιστορικά μικρή ανάγκη για ψύξη, ιδίως στον βορρά. Κύματα καύσωνα συνέβαιναν πάντα, αλλά σπάνια έφταναν τις παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες που υφίσταται τώρα τακτικά η Ευρώπη.
«Στην Ευρώπη απλά δεν έχουμε την παράδοση του κλιματισμού επειδή μέχρι σχετικά πρόσφατα δεν αποτελούσε σημαντική ανάγκη» δήλωσε ο Brian Motherway, επικεφαλής του Γραφείου Ενεργειακής Αποδοτικότητας και Μεταβάσεων χωρίς αποκλεισμούς του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Αυτό σήμαινε ότι το κλιματιστικό θεωρείται παραδοσιακά πολυτέλεια και όχι αναγκαιότητα, ιδίως επειδή η εγκατάσταση και η λειτουργία του μπορεί να είναι δαπανηρή. Το ενεργειακό κόστος σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι υψηλότερο από ό,τι στις ΗΠΑ, ενώ τα εισοδήματα τείνουν να είναι χαμηλότερα.
Οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, καθώς η ΕΕ λαμβάνει μέτρα για να μειώσει σταδιακά την εξάρτησή της από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Παρόλο που οι τιμές έχουν σταθεροποιηθεί από την αρχική ενεργειακή κρίση του 2022, το κόστος για την τροφοδοσία μιας μονάδας κλιματισμού μπορεί να εξακολουθεί να είναι απλησίαστο για πολλούς Ευρωπαίους.
Ενάς ακόμη λόγος, σύμφωνα με το CNN, είναι και η αρχιτεκτονική. Ορισμένα κτίρια στις πιο ζεστές, νότιες ευρωπαϊκές χώρες χτίστηκαν για τη ζέστη. Έχουν χοντρούς τοίχους, μικρά παράθυρα που εμποδίζουν τον ήλιο να ακτινοβολεί στο εσωτερικό τους και έχουν σχεδιαστεί για να μεγιστοποιούν τη ροή του αέρα. Αυτό βοήθησε να διατηρηθούν πιο δροσερά και μείωσε την ανάγκη για τεχνητή ψύξη.
Σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ωστόσο, τα σπίτια δεν έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα τη θερμότητα. «Δεν έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε πώς θα παραμείνουμε δροσεροί το καλοκαίρι. Είναι πραγματικά ένα σχετικά πρόσφατο φαινόμενο» δήλωσε ο Motherway.
Τα κτίρια στην ήπειρο τείνουν να είναι παλαιότερα, χτισμένα προτού η τεχνολογία των κλιματιστικών γίνει κυρίαρχη. Στην Αγγλία, η οποία μόλις πέρασε τον πιο ζεστό Ιούνιο που έχει καταγραφεί ποτέ, ένα στα έξι σπίτια χτίστηκε πριν από το 1900.
«Μπορεί να είναι πιο δύσκολο να εξοπλιστούν τα παλαιότερα σπίτια με κεντρικά συστήματα ψύξης, αν και κάθε άλλο παρά αδύνατο» δήλωσε ο Motherway.
Το... τέρας της γραφειοκρατίας
«Μερικές φορές το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η γραφειοκρατία» δήλωσε ο Richard Salmon, διευθυντής της Air Conditioning Company που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Οι βρετανικές αρχές συχνά απορρίπτουν αιτήσεις για την εγκατάσταση κλιματισμού με βάση την οπτική εμφάνιση της εξωτερικής μονάδας συμπυκνωτή, ιδίως σε περιοχές διατήρησης ή σε διατηρητέα κτίρια» είπε.
Υπάρχει επίσης μια πολιτική οπτική γωνία. Η Ευρώπη έχει δεσμευτεί να γίνει «κλιματικά ουδέτερη» έως το 2050 και η απότομη αύξηση των κλιματιστικών θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την επίτευξη των κλιματικών δεσμεύσεων.
Τα κλιματιστικά όχι μόνο καταναλώνουν ενέργεια, αλλά και ωθούν τη θερμότητα προς τα έξω. Μια μελέτη που εξέτασε τη χρήση κλιματιστικών στο Παρίσι διαπίστωσε ότι μπορούν να αυξήσουν την εξωτερική θερμοκρασία μεταξύ περίπου 2 και 4 βαθμών Κελσίου. Ο αντίκτυπος αυτός είναι ιδιαίτερα σοβαρός στις πυκνές πόλεις της Ευρώπης.
Ορισμένες χώρες έχουν επιβάλει μέτρα για τον περιορισμό του κλιματισμού. Το 2022, η Ισπανία θέσπισε κανόνες που προβλέπουν ότι ο κλιματισμός σε δημόσιους χώρους δεν πρέπει να είναι χαμηλότερος από 27 βαθμούς Κελσίου (80 βαθμούς Φαρενάιτ) για εξοικονόμηση ενέργειας.
Το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη
Με τις κλιματικές συνθήκες να αλλάζουν συνεχώς, η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: να υιοθετήσει τον ενεργοβόρο κλιματισμό, με τις αρνητικές κλιματικές επιπτώσεις που αυτός επιφέρει, ή να βρει εναλλακτικούς τρόπους να αντιμετωπίσει το ολοένα και θερμότερο μέλλον της.
«Τα σπίτια μας πρέπει να είναι ανθεκτικά όχι μόνο στο κρύο, αλλά και στην ολοένα και πιο άγρια ζέστη» δήλωσε η Yetunde Abdul, διευθύντρια του UK Green Building Council.
Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το κλιματιστικό μπορεί να είναι μια γρήγορη ανακούφιση από τις καυτές θερμοκρασίες, αλλά καταβροχθίζει ενέργεια, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας εξακολουθεί να προέρχεται από ορυκτά καύσιμα που θερμαίνουν τον πλανήτη.
«Η πραγματικότητα είναι ότι η νοοτροπία γύρω από το κλιματιστικό θα αλλάξει αναμφίβολα στην Ευρώπη, καθώς η ακραία ζέστη - και οι επιπτώσεις της στην υγεία - αυξάνονται, δήλωσε ο Motherway.
«Η πρόκληση θα είναι να διασφαλιστεί ότι οι χώρες θα έχουν αυστηρούς κανονισμούς σχετικά με την αποδοτικότητα των συστημάτων ψύξης, ώστε να μειωθεί ο δυνητικά τεράστιος αντίκτυπός τους στο κλίμα».
«Επειδή κάθε κλιματιστικό που πωλείται σήμερα κλειδώνει τη χρήση ενέργειας και τις εκπομπές για την επόμενη δεκαετία ή δύο δεκαετίες. Επομένως, είναι σημαντικό να το πετύχουμε σωστά με την πρώτη φορά» σημειώνει σύμφωνα με το CNN.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
