Κρυμμένο κάτω από ένα ολόκληρο βουνό, ενισχυμένο με αντιπυραυλική θωράκιση και πέντε διόδους διαφυγής προς την επιφάνεια, το εργοστάσιο εμπλουτισμού ορυκτών του Φορντό έχει μέχρι τώρα αντισταθεί στα ισραηλινά χτυπήματα στο Ιράν.
Όπως αναφέρει το CNN, το αυστηρά φυλασσόμενο συγκρότημα, χτισμένο κοντά στην ιερή πόλη Κομ τροφοδοτεί εικασίες σχετικά με την πραγματική του φύση και το μέγεθός του από τότε που δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2009.
Ένα μεγάλο μέρος αυτών που γνωρίζουμε γι' αυτό προέρχεται από σειρά ιρανικών εγγράφων που κλάπηκαν πριν από χρόνια από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες.
Φορντό: Σημείο «μηδέν» για πυρηνικές βόμβες;
Οι κύριες αίθουσές του βρίσκονται περίπου 80 έως 90 μέτρα κάτω από το έδαφος, ασφαλείς από οποιαδήποτε αεροπορική βόμβα που είναι γνωστό ότι κατέχει το Ισραήλ, καθιστώντας την καταστροφή της εγκατάστασης από αέρος σχεδόν αδύνατο έργο.
Καθώς η ηγεσία του Ιράν ταλανίζεται από μια σειρά καταστροφικών ισραηλινών επιθέσεων , ορισμένοι αναλυτές λένε ότι στο Φορντό το Ιράν μπορεί να σπεύσει να μετατρέψει τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου σε πυρηνική βόμβα.
Το Ισραήλ έχει βάλει στο στόχαστρο την εγκατάσταση τις τελευταίες ημέρες, αλλά, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), μέχρι στιγμής είτε ήταν απρόθυμο είτε ανίκανο, να την καταστρέψει.
Η Τεχεράνη υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι οι στόχοι του πυρηνικού της προγράμματος είναι ειρηνικοί, αλλά το Φορντό βρίσκεται στο επίκεντρο της ανησυχίας για τις φιλοδοξίες του Ιράν.
«Το μέγεθος και η διαμόρφωση αυτής της εγκατάστασης είναι ασυμβίβαστα με ένα ειρηνικό πρόγραμμα», δήλωνε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα το 2009, καθώς αυτός, μαζί με τον τότε Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και τον Βρετανό πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουν, αποκάλυψαν την ύπαρξη του εργοστασίου στο κοινό.
Η Τεχεράνη απάντησε στις κατηγορίες, αλλά η καταδίκη ακόμη και από τη σύμμαχο Ρωσία και οι ανησυχίες από την Κίνα τής άφησαν ελάχιστα περιθώρια ελιγμών.
Η ιστορία του Φορντό
«Το Φορντό είναι στην πραγματικότητα ένα έργο που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια αυτού που ονομάζουμε πρόγραμμα πυρηνικών όπλων στις αρχές της δεκαετίας του 2000», δήλωσε ο David Albright, επικεφαλής του Ινστιτούτου Επιστήμης και Διεθνούς Ασφάλειας (ISIS) με έδρα την Ουάσινγκτον.
«Η ιδέα ήταν ότι (οι Ιρανοί) θα παρήγαγαν ουράνιο κατάλληλο για όπλα σε αυτό το εργοστάσιο και θα προμηθεύονταν ουράνιο χαμηλού εμπλουτισμού από το πυρηνικό πρόγραμμα για μη στρατιωτικούς σκοπούς στο Ιράν».
Διαβάστε ακόμα: Πώς λειτουργούν οι βαλλιστικοί πύραυλοι και πού φτάνουν: Τα οπλοστάσια Ισραήλ και Ιράν
Το 2009, μια μεγάλη εξωτερική κατασκευή στήριξης είχε ήδη ολοκληρωθεί και οι εκσκαφές εργάζονταν για αυτό που οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι ένα φρεάτιο εξαερισμού, ζωτικής σημασίας για την κυκλοφορία του αέρα στις εγκαταστάσεις.
Η Τεχεράνη εξήγησε στην ΙΑΕΑ, σε επιστολή της με ημερομηνία Οκτώβριο του 2009, ότι η απόφαση για την κατασκευή της υπόγειας εγκατάστασης ήταν αποτέλεσμα «απειλών στρατιωτικών επιθέσεων κατά του Ιράν», προσθέτοντας ότι το Φορντό θα χρησίμευε ως έκτακτη εναλλακτική για το κοντινό εργοστάσιο της Νατάνζ.
Το Ιράν δήλωσε στην ΙΑΕΑ ότι η εγκατάσταση θα μπορούσε να φιλοξενήσει έως και 3.000 φυγοκεντρητές.
Οι κίνδυνοι που εγκυμονούσε το σύμπλεγμα μετριάστηκαν σε μεγάλο βαθμό ως αποτέλεσμα του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPOA), της λεγόμενης «πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν», που απαιτούσε από την Τεχεράνη να απομακρύνει τα δύο τρίτα των φυγοκεντρητών εντός της εγκατάστασης, μαζί με όλο το πυρηνικό υλικό.
Αυτή η διαδικασία αντιστράφηκε σιγά σιγά όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε από τη συμφωνία το 2018.
Περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με την εγκατάσταση δημοσιοποιήθηκαν από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου το 2018, αφού οι υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας του κατέσχεσαν περισσότερα από 55.000 έγγραφα από αυτό που το Ισραήλ χαρακτήρισε ως «ατομικό αρχείο» του Ιράν.
Μεταξύ των εγγράφων υπήρχαν λεπτομερή σχέδια και πληροφορίες σχετικά με τους στόχους του: Να παράγει ουράνιο κατάλληλο για όπλα, στο πλαίσιο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, για τουλάχιστον ένα ή δύο πυρηνικά όπλα ετησίως.
Εκείνη την εποχή, ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, χαρακτήρισε τις αποκαλύψεις και τα σχόλια του Νετανιάχου «παιδαριώδη» και «γελοία». Ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ γνώριζαν για το υλικό «για κάποιο χρονικό διάστημα» και πίστευαν ότι τα έγγραφα ήταν αυθεντικά.
Πρόσφατες εκθέσεις της ΔΟΑΕ υποδεικνύουν ότι το Ιράν είχε αυξήσει την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου σε επίπεδο 60% στις εγκαταστάσεις του Φορντό, οι οποίες, σύμφωνα με ειδικούς και την ΔΟΑΕ, περιέχουν πλέον 2.700 φυγοκεντρητές.
- Σφοδρή επίθεση στην Ελλάδα από το αφεντικό της Ryanair για καθυστερήσεις σε πτήσεις
- Τι είναι η «μητέρα όλων των βομβών», το αμερικανικό υπερόπλο;
- Η αεροσυνοδός και influencer που έχει τρελάνει τον Λαμίν Γιαμάλ - Πώς «προδόθηκαν»
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
