Ο νέος πάπας, Λέων ΙΔ', σφυρηλατήθηκε τόσο στον έξω κόσμο όσο και στις ΗΠΑ. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που είναι ο πρώτος Αμερικανός πάπας.
Όταν ο νεοεκλεγείς ποντίφικας ανέβηκε την Πέμπτη στο μπαλκόνι με θέα την πλατεία του Αγίου Πέτρου, συγκλόνισε τον κόσμο. Για όσο καιρό μπορεί κανείς να θυμηθεί, ήταν αποδεκτό ότι ένα κονκλάβιο καρδιναλίων δεν θα επέλεγε ποτέ έναν Αμερικανό.
Όπως σχολιάζει το CNN, οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούνταν συχνά πολύ ισχυρές - στρατιωτικά, διπλωματικά, ακόμη και πολιτιστικά - για να ελέγχει ένας δικός τους έναν από τους πιο ισχυρούς τόπους «ηθικής εξουσίας» στον κόσμο: τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και το ποίμνιό της, το οποίο σήμερα είναι υπερτριπλάσιο του πληθυσμού των ΗΠΑ.
Ωστόσο, την Πέμπτη, ο πρώην καρδινάλιος Ρόμπερτ Πρεβόστ, τον οποίο οι φίλοι του γνωρίζουν ως Μπομπ, κατάφερε κάτι που πολλοί πιστοί των ΗΠΑ πίστευαν ότι δεν θα ζούσαν ποτέ για να το δουν..
Εκατοντάδες εκατομμύρια πιστοί σε όλο τον κόσμο δεν θα ενδιαφερθούν τόσο πολύ στο γεγονός ότι πρόκειται για μια πρωτοφανή στιγμή στην ιστορία των ΗΠΑ. Γι' αυτούς, ο Λέων ΙΔ' είναι ο «Άγιος Πατέρας», ο οποίος κρατάει τα κλειδιά της Βασιλείας των Ουρανών ως αντιπρόσωπος του Χριστού.
Διαβάστε ακόμη: Πάπας Λέων: Δέκα πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τον νέο ποντίφικα
Γιατί επιλέχτηκε ένας Αμερικανός ως νέος πάπας;
Ωστόσο, σ' αυτή τη στιγμή όλων των εποχών, υπάρχει ένα συναρπαστικό ερώτημα: Γιατί οι καρδινάλιοι επέλεξαν έναν Αμερικανό; Μόνο οι εκλέκτορες μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα κατανοούν πλήρως τη δυναμική που οδήγησε τον πάπα Λέων ΙΔ' να διαδεχθεί τον πάπα Φραγκίσκο.
Φαίνεται όμως εξαιρετική σύμπτωση το γεγονός ότι ο πρώτος Αμερικανός Πάπας έφτασε ακριβώς τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, στρέφονται εναντίον πολλών όσον αφορά τις εξωτερικές προσεγγίσεις, τις συμμαχίες, ακόμη και τις εσωτερικές αξίες που επί μακρόν τηρούσαν.
Θα μπορούσαν οι καρδινάλιοι να διατυπώνουν ένα σιωπηρό επιχείρημα ότι υπάρχει ένας άλλος αμερικανικός δρόμος; Σε αυτό το σημείο η προσωπική ιστορία του νέου πάπα μπορεί να προσφέρει ένα στοιχείο.
Ο Πρεβόστ πέρασε δεκαετίες ως ιεραπόστολος και βρισκόταν επί 20 χρόνια στο Περού, όπου είναι πολιτογραφημένος πολίτης και υπηρέτησε ως επίσκοπος. Μιλάει πολλές γλώσσες και δεν έκανε καμία αναφορά στην αμερικανική του κληρονομιά στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση ως ποντίφικας, αντ' αυτού μίλησε στα ιταλικά και στα ισπανικά και έστειλε χαιρετισμό στην «αγαπητή του επισκοπή του Chiclayo, στο Περού».
Ήταν σαν ο νέος πάπας να ήταν επαρκώς διαχωρισμένος από τη χώρα στην οποία γεννήθηκε, ώστε δεν υπήρχε περίπτωση να θεωρηθεί ως όργανο ή έγκριση της πολιτικής ή της εξουσίας της.
Διαβάστε ακόμη: Κάτι που λίγοι ξέρουν: Όταν ο Πάπας Λέων 14ος συνάντησε τον Θανάση Βέγγο στην Κολομβία
Για μια νέα εποχή -στην οποία ο εθνικισμός, το γεωπολιτικό δόγμα των ισχυρών κρατών που επιβουλεύονται τους αδύναμους και ο αυταρχισμός αυξάνονται- οι καρδινάλιοι επέλεξαν έναν πάπα που γεννήθηκε σε μια χώρα όπου αυτές οι συγκλονιστικές αλλαγές είναι πιο εμφανείς.
Εν μέσω αυξανόμενης οργής στα έθνη του Παγκόσμιου Νότου για τις οικονομικές ανισότητες και με την εχθρότητα της δεξιάς κατά της μαζικής μετανάστευσης να κορυφώνεται στις ΗΠΑ, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έχει και πάλι έναν ηγέτη που έζησε τον όρκο της φτώχειας ανάμεσα στους περιθωριοποιημένους της Λατινικής Αμερικής, απ' όπου προέρχονται πολλοί μετανάστες προς τις ΗΠΑ.
Σε μια εποχή που η αμερικανική κυβέρνηση περικόπτει τη βοήθεια προς τους ασθενείς, για παράδειγμα με την αφαίμαξη των προγραμμάτων της USAID στην Αφρική, ο νέος επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έχει «κλίση» στην υπηρέτηση των φτωχών.
Θα ήταν επιφανειακό να ισχυριστεί κανείς ότι η εκλογή του Λέοντα ΙΔ' αποτελεί μομφή κατά του Τραμπ. Ωστόσο, είναι επίσης αδύνατο να αγνοήσουμε ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία κατέκτησε τις τεχνικές της υψηλής πολιτικής αιώνες πριν οι Ηνωμένες Πολιτείες κερδίσουν την ανεξαρτησία τους.
Δύο Αμερικανοί σε θέσεις μεγάλης παγκόσμιας ισχύος
Όποια και αν είναι τα κίνητρα εκείνων που επέλεξαν τον Λέοντα ΙΔ' ως τον νέο πάπα, τα γεγονότα στο Βατικανό την Πέμπτη δημιούργησαν μια συναρπαστική κατάσταση.
Θα υπάρχουν τώρα δύο Αμερικανοί που θα ασκούν τεράστια εξουσία στην παγκόσμια σκηνή - ο ένας πολιτικά και ο άλλος πνευματικά - και οι έμμεσες συγκρίσεις και οι πιθανές διαφωνίες μεταξύ του Τραμπ και του πάπα Λέοντα θα είναι αδύνατο να αγνοηθούν. Αν η παποσύνη του αείμνηστου Πάπα Φραγκίσκου αποτελεί οδηγό, είναι επίσης πιθανό να αυξηθούν.
Αυτό θα εντείνει περαιτέρω τη συζήτηση για την ταυτότητα και τις αξίες της Αμερικής, η οποία ήδη μαίνεται εντός και εκτός αυτής της χώρας. Μπορεί να προκαλέσει νέο προβληματισμό σχετικά με το τι πρεσβεύουν οι Αμερικανοί και τον παγκόσμιο ρόλο τους.
«Είμαι Αμερικανός, αγαπώ την Αμερική, αγαπώ τις αξίες που πρεσβεύουμε», δήλωσε ο αιδεσιμότατος Ρόμπερτ Χέιγκαν, φίλος του νέου πάπα Λέοντα, ο οποίος περιέγραψε τον νέο ποντίφικα που γεννήθηκε στο Σικάγο ως έναν άνθρωπο με βάθος, δύναμη και γαλήνη.
«Μερικές φορές δεν είμαστε τέλειοι, έχουμε ελαττώματα», δήλωσε ο Hagan στον Jake Tapper του CNN την Πέμπτη. «Μερικές φορές η αντίληψή μας είναι δικαίως άξια λόγου, όσον αφορά τα πράγματα στα οποία θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι καλύτερο και να δουλέψουμε πάνω σε αυτά.
Αλλά νομίζω ότι στον Λέοντα ΙΔ', έχουμε πραγματικά ό,τι καλύτερο αντιπροσωπεύει η Αμερική. Για την ειρήνη. Για τη δικαιοσύνη. Ότι ο καθένας έχει ένα ρόλο να παίξει- ότι πρέπει να υπάρχουν ευκαιρίες για όλους».
Ενώ οι Αμερικανοί μπορεί να αναζητούν τους λόγους για τους οποίους επιλέχθηκε ένας από τους δικούς τους, υπάρχουν πολλές άλλες πιθανότητες. Η εθνικότητα του Πρεβόστ θα μπορούσε να είναι τυχαία για την εκλογή του.
Ο νέος πάπας έγινε μια ισχυρή προσωπικότητα στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία κατά τη διάρκεια της παποσύνης του Φραγκίσκου, όταν μετακινήθηκε σε θέση-κλειδί στο Βατικανό - και η εκλογή του αποτελεί μια σιωπηρή δήλωση του σώματος των καρδιναλίων ότι θα διατηρηθεί η κυρίαρχη μέριμνα του εκλιπόντος πάπα για τους φτωχούς και τα σχετικά προοδευτικά δογματικά θέματα της θητείας του.
Ο επίσκοπος Ρόμπερτ Μπάρον, του Ρότσεστερ της Μινεσότα, ο οποίος επίσης γνωρίζει τον πρώην πρεσβύτερο, δήλωσε ότι ήταν «σοκαρισμένος» από το αποτέλεσμα της εκλογής.
«Έλεγα την ημέρα πριν από το κονκλάβιο... δεν θα εκλέξουν ποτέ Αμερικανό πάπα». Ο Μπάρον πρόσθεσε: «Η Αμερική κυβερνά τον κόσμο πολιτικά, οικονομικά, σε μεγάλο βαθμό τη λαϊκή κουλτούρα, δεν θα αφήσουν έναν Αμερικανό να διοικήσει την Εκκλησία. Λοιπόν, έκανα λάθος».
Ερωτηθείς όμως αν οι καρδινάλιοι επέλεξαν να κάνουν μια δήλωση για την Αμερική με τη χώρα να απομακρύνεται από κάποιες από τις παγκόσμιες σχέσεις της, ο Barron απάντησε:
«Πραγματικά πιστεύω ότι επέλεξαν τον άνθρωπο. Νομίζω ότι αναγνώρισαν αυτόν τον άνθρωπο ως μοναδικά κατάλληλο ... είχε μια διεθνή αίσθηση, ένας Αμερικανός, ναι μεν, αλλά εργάστηκε στη Λατινική Αμερική, ήταν εδώ για μερικά χρόνια, μιλάει άπταιστα ιταλικά και γνωρίζει την Κουρία. Όταν τα βάζεις όλα αυτά μαζί, λες: "Λοιπόν, υπάρχει ένας πολύ κατάλληλος άνθρωπος"».
Ο πάπας Λέων ΙΔ' προκαλεί ήδη διχασμό στις ΗΠΑ
Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι πρόκειται για τις ΗΠΑ, η εκλογή του Λέοντα ΙΔ' είναι βέβαιο ότι θα πολωθεί. Ορισμένοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης του κινήματος «Make America Great Again» εξέφρασαν ήδη την Πέμπτη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την απογοήτευσή τους για την επιλογή του.
Κάποιοι συντηρητικοί ήλπιζαν σε έναν νέο πάπα που θα απομακρυνόταν από κάποιες από τις θέσεις του Φραγκίσκου - για παράδειγμα, σχετικά με την κλιματική αλλαγή.
Ο αείμνηστος πάπας καταδίκασε επίσης σε εξαιρετικό βαθμό τις πολιτικές μαζικών απελάσεων της κυβέρνησης Τραμπ και προειδοποίησε ότι αυτές θα στερήσουν την αξιοπρέπεια των μεταναστών.
Φάνηκε να βάζει ευθέως στο στόχαστρο τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς, έναν καθολικό, για την υπεράσπιση του προγράμματος για θεολογικούς λόγους. Δεδομένης της εγγύτητας του Λέοντα ΙΔ' με τον Φραγκίσκο, υπάρχουν ήδη κάποιες προσδοκίες ότι μπορεί να έχει παρόμοιες απόψεις, αν και μπορεί να είναι λιγότερο έντονος στην έκφρασή τους στην αρχή της παποσύνης του.
Η αντιπαράθεση περιβάλλει ήδη τις αναδημοσιεύσεις που επικρίνουν τον Βανς και τον Τραμπ σχετικά με τη μεταναστευτική πολιτική από έναν λογαριασμό Χ που είναι καταχωρημένος στο όνομα του Πρεβόστ.
Ο λογαριασμός δεν έγραψε προσωπικά καμία από τις επικριτικές αναρτήσεις, αλλά αναδημοσίευσε άρθρα και τίτλους από άλλους. Το CNN επικοινώνησε με το Βατικανό, το Χ και φίλους του Πρεβόστ, αλλά δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα ότι ο λογαριασμός Χ συνδέεται με τον νεοεκλεγέντα πάπα.
Ο Τραμπ ήταν ευγενικός όταν έμαθε για την εκλογή του Λέοντα ΙΔ' την Πέμπτη, λέγοντας στους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο ότι «το να έχουμε τον πάπα από την Αμερική είναι μεγάλη τιμή».
Ενώ οι συντηρητικοί του MAGA μπορεί να ήλπιζαν σε έναν διαφορετικό πάπα, ορισμένοι φιλελεύθεροι είναι βέβαιο ότι θα δουν την εκλογή του και την απόφαση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να απομακρυνθεί από πιο συντηρητικούς υποψηφίους ως επίπληξη στο πολιτικό δόγμα και τις πολιτικές του Τραμπ.
Ωστόσο, τα ζητήματα και οι διαιρέσεις που απασχολούν την Καθολική Εκκλησία δεν ταιριάζουν πάντα άνετα πάνω στις βαθιά σκαμμένες πολιτικές γραμμές μάχης της πολιτικής των ΗΠΑ.
Ενώ έκανε μια σημαντική στροφή στην Εκκλησία προς την αποδοχή των LGBTQ Καθολικών, ο Φραγκίσκος απέρριψε άλλες φιλελεύθερες θέσεις, όπως το δικαίωμα στην άμβλωση και τη χειροτονία γυναικών ιερέων. Αυτά είναι επίσης ζητήματα που διχάζουν την Εκκλησία στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και παγκοσμίως.
Αυτοί οι διχασμοί, σε μια εποχή βαθιάς πολιτικής ανησυχίας - καθώς και οι πόλεμοι σε Γάζα και Ουκρανία και οι νέες συγκρούσεις στη Νότια Ασία - αποτελούν το σκηνικό μιας νέας παποσύνης που θα ξεκινήσει εν μέσω τρομακτικών παγκόσμιων κρίσεων.
Αυτό μπορεί να είχε στο μυαλό του ο Λέων ΙΔ' στην πρώτη του ομιλία ως επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθώς δεσμεύτηκε να υπηρετήσει τον Χριστό ως γέφυρα για να φέρει κοντά την ανθρωπότητα «Η ειρήνη να είναι μαζί σας», είπε, στα πρώτα λόγια που ειπώθηκαν ποτέ από Αμερικανό πάπα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
