Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται παγιδευμένη μεταξύ της υπερεκτίμησης της δύναμης της Μόσχας και της υποτίμησης της εχθρότητάς της και καθημερινά βλέπει τις ενέργειες του Κρεμλίνου να βλάπτουν τα ευρωπαϊκά της συμφέροντα σε βασικές περιοχές και τομείς.
Σύμφωνα με μία νέα έκθεση του Ινστιτούτου Μελετών Ασφάλειας της ΕΕ, που επικαλείται το Politico, αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη είναι μια στρατηγική όχι μόνο ανάσχεσης ή οικοδόμησης ανθεκτικότητας, αλλά «αποδυνάμωσης της Ρωσίας» - συστηματικής μείωσης της ικανότητας του Κρεμλίνου να βλάψει το μπλοκ.
Αν και η Ρωσία θεωρείται παγκόσμια δύναμη που μπορεί πράγματι να βλάψει τα βασικά συμφέροντα της ΕΕ, χάνει οικονομικό, διπλωματικό και δημογραφικό έδαφος. Η «απεριόριστη συνεργασία» της με την Κίνα γίνεται ολοένα και πιο ανισόρροπη με το Πεκίνο να είναι αυτό που έχει τελικά τον έλεγχο. Ωστόσο, ο κίνδυνος της Μόσχας έγκειται ακριβώς στην ευκινησία της. Μπορεί να αναμειχθεί στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες, να τροφοδοτήσει την αστάθεια στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και να υποστηρίξει αυταρχικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο με περιορισμένους πόρους.
Ωστόσο, ο κίνδυνος της Μόσχας έγκειται ακριβώς στην ευελιξία της. Μπορεί να παρεμβαίνει στις ευρωπαϊκές δημοκρατίες, να τροφοδοτεί την αστάθεια στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και να υποστηρίζει αυταρχικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο με ελάχιστους πόρους.
Είναι καιρός η ΕΕ να αντιδράσει - και να χτυπήσει το Κρεμλίνο εκεί που πονάει. Μία από τις πιο άμεσες απειλές που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει η ΕΕ είναι ο λεγόμενος «σκιώδης στόλος» της Ρωσίας - δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν πετρέλαιο μέσω ευρωπαϊκών υδάτων υπό ασαφή ιδιοκτησία, αποφεύγοντας τις κυρώσεις και χρηματοδοτώντας την πολεμική μηχανή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το μπλοκ θα μπορούσε να δράσει χωρίς καθυστέρηση αστυνομεύοντας επιθετικά τα χωρικά ύδατα και τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, ειδικά στη Μεσόγειο, τη Βαλτική και τη Βόρεια Θάλασσα. Εάν τα πλοία δεν διαθέτουν έγκυρη ασφάλιση ή ενέχουν περιβαλλοντικούς κινδύνους, θα πρέπει να τα κατάσχει ή να τα απομακρύνει.
Η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει επίσης πιο έξυπνα και στον τομέα της αποτροπής. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να εκφοβίζεται από τις επαναλαμβανόμενες πυρηνικές απειλές και τις μπλόφες της Ρωσίας, αλλά να επικεντρώνεται στην αύξηση της πρακτικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία.
Έπειτα, υπάρχει η Κίνα. Καθώς το Πεκίνο και η Μόσχα έρχονται πιο κοντά, η ΕΕ θα πρέπει να αρχίσει να χρησιμοποιεί οικονομική μόχλευση - είτε με την αυστηροποίηση των ελέγχων των επενδύσεων είτε με την απειλή στοχευμένου παγώματος των εξαγωγών αγαθών διπλής χρήσης.
Στη συνέχεια, υπάρχει η μάχη των αφηγήσεων. Ο πληροφοριακός πόλεμος της Ρωσίας μπορεί να είναι φτηνός, αλλά είναι αποτελεσματικός, πλημμυρίζοντας με ψέματα, τροφοδοτώντας τη δυσαρέσκεια και χειραγωγώντας τη συζήτηση. Εν τω μεταξύ, η αντίδραση της Ευρώπης είναι αποσπασματική και άτολμη. Αυτό πρέπει να σταματήσει.
Όπως αναφέρει το Politico, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται μια πραγματική στρατηγική επικοινωνιακή ικανότητα για να ενδυναμώσει πρωτοβουλίες όπως το EUvsDisinfo, να υποστηρίξει τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης σε ευάλωτες περιοχές και να εργαστεί στις τοπικές γλώσσες. Το μήνυμα; Η δημοκρατία, η αυτοδιάθεση και η κυριαρχία δεν είναι δυτικές έννοιες. Είναι οικουμενικές αρχές - και η Ρωσία τις καταπατά.
Τέλος, η ΕΕ πρέπει να εμβαθύνει την περιφερειακή της δέσμευση, προκειμένου να εκτοπίσει την επιρροή της Ρωσίας.
Στα Δυτικά Βαλκάνια, αυτό σημαίνει επιβράβευση των μεταρρυθμιστών και τιμωρία όσων κωλυσιεργούν. Στη Νότια Μεσόγειο, σημαίνει συνεργασία με την Τουρκία για την επίλυση συγκρούσεων που εκμεταλλεύεται η Ρωσία. Στην Αφρική, σημαίνει στροφή από την αντιμετώπιση κρίσεων στο να γίνει πραγματικά ο συχνά αποκαλούμενος «εταίρος επιλογής», επενδύοντας σε κοινές προσπάθειες για υποδομές, εκπαίδευση και κρίσιμες πρώτες ύλες. Και στον Ινδο-Ειρηνικό, σημαίνει αξιοποίηση των δυνατοτήτων της Ευρώπης ως αξιόπιστου εταίρου που είναι ανοιχτός στο εμπόριο και τη συνεργασία στα ζητήματα και τις προκλήσεις που θα διαμορφώσουν το μέλλον: όπως κυβερνοασφάλεια, τεχνητή νοημοσύνη και καθαρή τεχνολογία.
Σε όλες αυτές τις περιοχές, η ΕΕ πρέπει να επενδύσει στην οικοδόμηση δεσμών με την κοινωνία των πολιτών και τους μελλοντικούς ηγέτες.
Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη απέχει πολύ από το να είναι ανίσχυρη, απλώς υποχρηματοδοτείται. Η ΕΕ διαθέτει διπλωματική εμβέλεια, οικονομική ισχύ, εργαλεία ασφαλείας και ιστορικό αναζήτησης συνεργασιών αντί για τη δημιουργία σφαιρών επιρροής. Ωστόσο, πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτά τα πλεονεκτήματα με προθυμία και στρατηγική πρόθεση.
Το Politico καταλήγει ότι σε αντίθεση με τόσα άλλα πράγματα στην Ευρώπη, η «αποδυνάμωση» της Ρωσίας δεν θα ξεκινήσει με μια μεγάλη Σύνοδο Κορυφής, αλλά με δράση. Το Κρεμλίνο παίζει ήδη το παιχνίδι του και είναι καιρός και η ΕΕ να ξεκινήσει το δικό της.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
