Με ποιες χώρες συνομιλεί η ΕΕ για ελεύθερο εμπόριο: Οι κομβικές επαφές με Λατινική Αμερική και Ασία

«Ο Ντόναλντ Τραμπ γυρίζει την πλάτη του στο ελεύθερο εμπόριο και, μαζί με αυτό, στη διατλαντική εμπορική σχέση αξίας 1,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό παρακινεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να συνάψει εμπορικές συμφωνίες σχεδόν με όλους τους άλλους», σημειώνει σε πρόσφατη ανάλυσή του το Politico.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύουν το 13% του παγκόσμιου εμπορίου. Η ΕΕ, η μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο που εκτείνεται σε 27 έθνη με 450 εκατομμύρια ανθρώπους, αντιπροσωπεύει περίπου το 16% και προσπαθεί να επεκτείνει το προβάδισμά της», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο ίδιο δημοσίευμα.

Από τότε που κλείδωση η δεύτερη θητεία της φον ντερ Λάιεν στην Κομισιόν, τον περασμένο Δεκέμβριο, η ίδια ολοκλήρωσε τις συνομιλίες για μια πολυαναμενόμενη συμφωνία με το μπλοκ Mercosur της Λατινικής Αμερικής.

Όμως η ΕΕ φαίνεται ότι δεν σταματά εκεί, καθώς θέλει να συνάψει συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Ινδία τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, την Ταϊλάνδη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλες χώρες.

Ακολουθεί μια σύνοψη των συμφωνιών που θέλουν να συνάψουν οι Βρυξέλλες, σύμφωνα πάντα με το ρεπορτάζ του Politico:

Mercosur – Λατινική Αμερική

Μέσα σε μια εβδομάδα από την ορκωμοσία της δεύτερης Επιτροπής της τον περασμένο Δεκέμβριο, η φον ντερ Λάιεν πέταξε στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, για να δώσει τα χέρια με τους ηγέτες των χωρών Mercosur - Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη - σε μια συμφωνία που θα δημιουργούσε μια αγορά με περισσότερους από 700 εκατομμύρια καταναλωτές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Τι το κρατάει πίσω; Οι Ευρωπαίοι αγρότες, ειδικά στη Γαλλία, εξακολουθούν να αντιτίθενται με μανία στη συμφωνία, η οποία βρίσκεται στα σκαριά εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα, φοβούμενοι τον ανταγωνισμό από τις φθηνές εισαγωγές της Νότιας Αμερικής. Οι πολιτικοί ηγέτες της Γαλλίας έχουν πάρει θέση κατά της συμφωνίας Mercosur και υπάρχει αντίθεση στην Πολωνία, το Βέλγιο και την Ιρλανδία επίσης.

Υπάρχουν πιθανότητες να συμβεί σύντομα; Ο ολοκληρωτικός εμπορικός πόλεμος του Τραμπ έχει αλλάξει το ρεύμα στη συζήτηση για τη Mercosur, οδηγώντας ορισμένες προηγουμένως σκεπτικιστές χώρες - όπως η Αυστρία - να στραφούν προς το στρατόπεδο υπέρ της συμφωνίας . Ακόμη και η Γαλλία φαίνεται να αμφιταλαντεύεται.

Ένα παράθυρο ευκαιρίας θα ανοίξει μετά τις προεδρικές εκλογές της 18ης Μαΐου στην Πολωνία — η οποία ασκεί επί του παρόντος την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Η ψηφοφορία στο Συμβούλιο θα πραγματοποιηθεί είτε τον Σεπτέμβριο είτε τον Οκτώβριο, υπό την εποπτεία της Δανίας, με την τελική υπογραφή να αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους.

Ινδία

Η φον ντερ Λάιεν ταξίδεψε στην Ινδία τον Φεβρουάριο για να συζητήσει μια εμπορική συμφωνία που θα δημιουργούσε κοινή αγορά σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

Υπάρχουν πιθανότητες να συμβεί σύντομα; Οι δύο πλευρές έχουν ξεκαθαρίσει ότι θέλουν να ολοκληρώσουν τη συμφωνία φέτος. Ωστόσο, με τον Τραμπ να πιέζει επίσης την Ινδία να ανοίξει την αγορά της, το Νέο Δελχί επιδιώκει λιγότερο καταναγκαστικές και πιο συναινετικές εμπορικές σχέσεις.

Ο Μόντι θα θέλει επίσης να «παίξει» με την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες για να πετύχει την καλύτερη συμφωνία.

Αυστραλία

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αυστραλίας και της ΕΕ ξεκίνησαν το 2018, με 15 γύρους που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής.

Η επίτευξη συμφωνίας θα αυξήσει το ΑΕΠ του μπλοκ κατά περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η ΕΕ κατατάσσεται ως ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας σε αγαθά, πριν από τις ΗΠΑ, και δεύτερος στις υπηρεσίες.

Η εξασφάλιση μιας συμφωνίας δεν θα άνοιγε μόνο πρόσβαση στην αγορά για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές αυτοκινήτων και μηχανημάτων, αλλά θα βοηθούσε επίσης την ΕΕ να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα για κρίσιμες πρώτες ύλες – η Αυστραλία είναι πλούσια σε κοιτάσματα ορυκτών όπως λίθιο και κοβάλτιο, καθώς και μέταλλα σπάνιων γαιών.

Τι το κρατάει πίσω; Βοδινό και πρόβειο κρέας. Οι συνομιλίες κατέρρευσαν λίγο πριν από τη γραμμή τερματισμού τον Οκτώβριο του 2023, όταν ο Αυστραλός υπουργός Εμπορίου Ντον Φάρελ αποχώρησε παραπονούμενος για έλλειψη πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμαρτυρήθηκε εκείνη την εποχή ότι η αυστραλιανή πλευρά είχε υποβάλει εκ νέου γεωργικές απαιτήσεις που, όπως είπε, «δεν αντικατοπτρίζουν τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις και την πρόοδο που σημειώθηκε μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων».

Υπάρχουν πιθανότητες να συμβεί σύντομα; Οι γενικές εκλογές της 3ης Μαΐου στην Αυστραλία - οι οποίες είναι πιθανό να επιστρέψουν μια κυβέρνηση θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια νέα διαπραγματευτική ώθηση. Ο Φάρελ, ο άνθρωπος που «σκότωσε» τη συμφωνία της ΕΕ το 2023, λέει τώρα ότι « ο κόσμος έχει αλλάξει » μετά τη δασμολογική επίθεση του Τραμπ.

Ινδονησία

Η Ινδονησία είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον Σύνδεσμο Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) — μια περιφερειακή εμπορική κοινότητα — και το τέταρτο πολυπληθέστερο έθνος στον κόσμο. Η ΕΕ είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της, αλλά η Ινδονησία, παρά το μέγεθός της, δεν κατατάσσεται καν στους 30 κορυφαίους της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ανεκμετάλλευτες δυνατότητες.

Το μπλοκ θέλει το μετάλλευμα νικελίου της Ινδονησίας για τις βιομηχανίες χάλυβα και αυτοκινήτων, αλλά η Ινδονησία έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές.

Νοτιοανατολική Ασία (Φιλιππίνες, Μαλαισία, Ταϊλάνδη)

Η ΕΕ εντείνει επίσης τις προσπάθειες για την ενίσχυση των δεσμών με Μαλαισία, Ταϊλάνδη και Φιλιππίνες. Όλοι συγκαταλέγουν την ΕΕ μεταξύ των κορυφαίων εμπορικών τους εταίρων.

Με μια αγορά άνω των 660 εκατομμυρίων καταναλωτών, η ASEAN των 10 κρατών είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ εκτός Ευρώπης μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Τι το κρατάει πίσω; Οι διαφωνίες σχετικά με τη βιομηχανία φοινικέλαιου της Μαλαισίας, τη δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, οδήγησαν τις δύο πλευρές να θέσουν σε αναμονή τη συμφωνία το 2013 - όπως και με την Ινδονησία.

Στην περίπτωση των Φιλιππίνων, οι ανησυχίες για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του προηγούμενου πρωθυπουργού Ροντρίγκο Ντουτέρτε και την εχθρότητα προς τη Δύση έθεσαν τέλος στις συνομιλίες — οι οποίες ξεκίνησαν ξανά το 2023 μετά την παραίτηση του Ντουτέρτε. Ομοίως, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ταϊλάνδη το 2014 οδήγησε την ΕΕ να θέσει τις συζητήσεις σε αναμονή.

Υπάρχουν πιθανότητες να συμβεί σύντομα; Ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας Ανουάρ Ιμπραήμ επισκέφθηκε τις Βρυξέλλες τον Ιανουάριο για να πιέσει για μια συμφωνία . Οι Βρυξέλλες αναμένουν ότι ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων θα πραγματοποιηθεί είτε πριν από το καλοκαίρι είτε αργότερα το 2025. Ο υπουργός Εμπορίου της Μαλαισίας αναμένει ότι οι συνομιλίες θα ολοκληρωθούν το επόμενο έτος.