Ένας εμπορικός πόλεμος πλήρους κλίμακας μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας είναι πλέον ορατός μετά την επιβολή δασμών 104% στις εισαγωγές κινεζικών αγαθών από τον πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ.
Η Κίνα έχει δηλώσει ότι θα «πολεμήσει μέχρι τέλους» παρά να συνθηκολογήσει με αυτό που θεωρεί αμερικανικό εξαναγκασμό και είχε ήδη υψώσει τους δικούς της εμπορικούς φραγμούς έναντι των ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα το μεσημέρι της Τετάρτης (09/04) το Πεκίνο ανακοίνωσε δασμούς 84% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από τις ΗΠΑ με ισχύ από τις 10 Απριλίου, ως απάντηση στον Ντόναλντ Τραμπ.
«Ο επιπρόσθετος δασμός» θα «αυξηθεί από το 34% στο 84%» από αυτήν την Πέμπτη στις 12:01 ώρα Κίνας (07:01 ώρα Ελλάδας), ανακοίνωσε χαρακτηριστικά το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου.
Με εμπορικό έλλειμμα αλλά και λιγότερη εξάρτηση από την Κίνα οι ΗΠΑ
Σύμφωνα με το BBC, το εμπόριο αγαθών μεταξύ των δύο οικονομικών δυνάμεων ανήλθε πέρυσι σε περίπου 585 δισ. δολάρια. Αν και οι ΗΠΑ εισήγαγαν πολύ περισσότερα από την Κίνα (440 δισ. δολάρια) από ό,τι η Κίνα εισήγαγε από την Αμερική (145 δισ. δολάρια).
Αυτό άφησε τις ΗΠΑ με εμπορικό έλλειμμα απέναντι στην Κίνα ύψους 295 δισ. δολαρίων το 2024, που ισοδυναμεί με περίπου 1% της αμερικανικής οικονομίας, κατά πολύ μικρότερο από το ποσό του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων που επανειλημμένα ισχυρίστηκε ο Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ήδη επιβάλει σημαντικούς δασμούς στην Κίνα κατά την πρώτη του θητεία, δασμοί που διατηρήθηκαν σε ισχύ, ενώ προστέθηκαν και άλλοι από τον Τζο Μπάιντεν.
Μαζί αυτοί οι εμπορικοί φραγμοί συνέβαλαν στο να μειωθούν τα αγαθά που εισήγαγαν οι ΗΠΑ από την Κίνα από 21% του μεριδίου των συνολικών εισαγωγών το 2016 σε 13% πέρυσι. Έτσι, η εμπορική εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα μειώθηκε την τελευταία δεκαετία.
Ωστόσο, αναλυτές επισημαίνουν ότι ορισμένες κινεζικές εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ έχουν αναδρομολογηθεί μέσω χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε δασμούς 30% στους εισαγόμενους από την Κίνα ηλιακούς συλλέκτες το 2018.
Όμως το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ παρουσίασε στοιχεία το 2023 ότι οι κινεζικοί κατασκευαστές ηλιακών πάνελ είχαν μεταφέρει τις εργασίες συναρμολόγησης σε κράτη όπως η Μαλαισία, η Ταϊλάνδη, η Καμπότζη και το Βιετνάμ και στη συνέχεια έστελναν τα τελικά προϊόντα στις ΗΠΑ από τις χώρες αυτές, αποφεύγοντας ουσιαστικά τους δασμούς.
Οι νέοι «αμοιβαίοι» δασμοί του Τραμπ που επιβλήθηκαν στις χώρες αυτές θα ανεβάσουν επομένως τις τιμές στις ΗΠΑ για ένα ευρύ φάσμα προϊόντων που τελικά προέρχονται από την Κίνα.
Τι εισάγουν και εξάγουν ΗΠΑ και Κίνα μεταξύ τους
Το 2024, η μεγαλύτερη κατηγορία εξαγωγών αγαθών από τις ΗΠΑ προς την Κίνα ήταν τα φασόλια σόγιας - τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διατροφή των 440 εκατομμυρίων χοίρων που εκτιμάται ότι έχει η Κίνα. Οι ΗΠΑ έστειλαν επίσης φαρμακευτικά προϊόντα και πετρέλαιο.
Στον αντίποδα, από την Κίνα προς τις ΗΠΑ, πήγαιναν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρονικών ειδών, ηλεκτρονικών υπολογιστών και παιχνιδιών. Εξήχθησαν επίσης μεγάλες ποσότητες μπαταριών, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για τα ηλεκτρικά οχήματα.
Η μεγαλύτερη κατηγορία εισαγωγών των ΗΠΑ από την Κίνα είναι τα smartphones, που αντιπροσωπεύουν το 9% του συνόλου. Ένα μεγάλο μέρος αυτών των smartphones κατασκευάζεται στην Κίνα για την Apple που έχει έδρα τις ΗΠΑ.
Οι αμερικανικοί δασμοί στην Κίνα ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες που συνέβαλαν στην πτώση της χρηματιστηριακής αξίας της Apple τις τελευταίες εβδομάδες, με την τιμή της μετοχής της να υποχωρεί κατά 20% τον τελευταίο μήνα.
Όλα αυτά τα εισαγόμενα στις ΗΠΑ είδη από την Κίνα επρόκειτο ήδη να γίνουν σημαντικά ακριβότερα για τους Αμερικανούς λόγω του δασμού 20% που έχει ήδη επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ στο Πεκίνο. Τώρα που ο δασμός αυξήθηκε στο 104%, ο αντίκτυπος θα μπορούσε να είναι πενταπλάσιος.
Και οι εισαγωγές των ΗΠΑ στην Κίνα θα αυξηθούν επίσης σε τιμές λόγω των ανταποδοτικών δασμών της Κίνας, πλήττοντας τελικά τους Κινέζους καταναλωτές με παρόμοιο τρόπο.
Τα μέταλλα και οι σπάνιες γαίες
Αλλά πέρα από τους δασμούς, υπάρχουν και άλλοι τρόποι με τους οποίους τα δύο αυτά έθνη προσπαθούν να βλάψουν το ένα το άλλο μέσω του εμπορίου. Η Κίνα έχει κεντρικό ρόλο στη διύλιση πολλών ζωτικών μετάλλων για τη βιομηχανία, από το χαλκό και το λίθιο μέχρι τις σπάνιες γαίες.
Το Πεκίνο θα μπορούσε να θέσει εμπόδια στο να φτάσουν αυτά τα μέταλλα στις ΗΠΑ. Αυτό είναι κάτι που έχει ήδη κάνει στην περίπτωση δύο υλικών που ονομάζονται γερμάνιο και γάλλιο, τα οποία χρησιμοποιούνται από τον στρατό στη θερμική απεικόνιση και στα ραντάρ.
Όσο για τις ΗΠΑ, θα μπορούσαν να επιχειρήσουν να σφίξουν τον τεχνολογικό αποκλεισμό της Κίνας που ξεκίνησε ο Τζο Μπάιντεν, δυσχεραίνοντας την εισαγωγή από την Κίνα του είδους των προηγμένων μικροτσίπ -που είναι ζωτικής σημασίας για εφαρμογές όπως η τεχνητή νοημοσύνη- που δεν μπορεί ακόμη να παράγει η ίδια.
Ο εμπορικός σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, πρότεινε αυτή την εβδομάδα ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση σε άλλες χώρες, όπως η Καμπότζη, το Μεξικό και το Βιετνάμ, να μην συναλλάσσονται με την Κίνα, αν θέλουν να συνεχίσουν να εξάγουν στις ΗΠΑ.
Πώς θα μπορούσε να επηρεαστούν άλλες χώρες;
Οι ΗΠΑ και η Κίνα αντιπροσωπεύουν από κοινού ένα τόσο μεγάλο μερίδιο της παγκόσμιας οικονομίας, περίπου 43% φέτος σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Αν εμπλακούν σε έναν ολοκληρωτικό εμπορικό πόλεμο που θα επιβραδύνει την ανάπτυξή τους ή ακόμη και θα τις ωθήσει σε ύφεση, αυτό πιθανότατα θα βλάψει τις οικονομίες άλλων χωρών με τη μορφή βραδύτερης παγκόσμιας ανάπτυξης. Οι παγκόσμιες επενδύσεις θα υπέφεραν επίσης πιθανότατα.
Υπάρχουν και άλλες πιθανές συνέπειες. Η Κίνα είναι το μεγαλύτερο μεταποιητικό κράτος στον κόσμο και παράγει πολύ περισσότερα από όσα καταναλώνει ο πληθυσμός της στο εσωτερικό της χώρας. Διαθέτει ήδη πλεόνασμα αγαθών ύψους σχεδόν 1 εκ. δολαρίων, δηλαδή εξάγει περισσότερα αγαθά στον υπόλοιπο κόσμο από όσα εισάγει.
Και συχνά παράγει αυτά τα αγαθά σε τιμές χαμηλότερες από το πραγματικό κόστος παραγωγής λόγω των εγχώριων επιδοτήσεων και της κρατικής οικονομικής στήριξης, όπως τα φθηνά δάνεια, για τις ευνοημένες επιχειρήσεις. Η χαλυβουργία είναι ένα τέτοιο παράδειγμα.
Υπάρχει ο κίνδυνος ότι αν τέτοια προϊόντα δεν μπορούσαν να εισέλθουν στις ΗΠΑ, οι κινεζικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να επιδιώξουν να τα «πετάξουν» στο εξωτερικό.
Ενώ αυτό θα μπορούσε να είναι επωφελές για ορισμένους καταναλωτές, θα μπορούσε επίσης να υποτιμήσει τους παραγωγούς σε χώρες που απειλούν τις θέσεις εργασίας και τους μισθούς.
Για παράδειγμα, η ομάδα λόμπι UK Steel προειδοποίησε για τον κίνδυνο της πιθανής ανακατεύθυνσης του πλεονάζοντος χάλυβα στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι δευτερογενείς επιπτώσεις ενός ολοκληρωτικού εμπορικού πολέμου Κίνας και ΗΠΑ θα γίνονταν αισθητές σε παγκόσμιο επίπεδο και οι περισσότεροι οικονομολόγοι κρίνουν ότι ο αντίκτυπος θα ήταν εξαιρετικά αρνητικός.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
