Τα πέντε πλαστικά αντικείμενα που χρησιμοποιούμε καθημερινά και πνίγουν τον πλανήτη

«Ο μέσος άνθρωπος θα μπορούσε να καταναλώνει περίπου 5 γραμμάρια πλαστικού κάθε εβδομάδα». Αυτό ήταν το συγκλονιστικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η WWF, μέσω ερευνών.

Οι άνθρωποι εκτίθενται σε μια μεγάλη ποικιλία τοξικών χημικών ουσιών και μικροπλαστικών μέσω εισπνοής, κατάποσης και άμεσης επαφής με το δέρμα, καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός πλαστικού. 

Ορισμένα πλαστικά έχουν αποδειχθεί χειρότερα από άλλα και έχουν σοβαρό αντίκτυπο σε διάφορα μέρη του κόσμου. Το ρεπορτάζ του Guardian έφερε στην επιφάνεια τα πέντε πλαστικά αντικείμενα που χρησιμοποιούμε καθημερινά και συσσωρεύονται σε αυτά τα μέρη του πλανήτη.

 1. Πλαστικά μπουκάλια, Νησιά της Καραϊβικής.

Κάθε χρόνο στον διεθνή καθαρισμό ακτών της Ocean Conservancy (ICC), πλαστικά μπουκάλια ποτών εμφανίζονται σταθερά στα πέντε κορυφαία είδη που συλλέγονται περισσότερο.

Ειδικά στην Καραϊβική, υπολογίζεται ότι 2.000 πλαστικά σκουπίδια κάθε χιλιόμετρο, το ένα πέμπτο των οποίων είναι μπουκάλια. Τα δεδομένα από το ICC δείχνουν ότι μόνο το 2022 και το 2023, εθελοντές στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο συγκέντρωσαν 86.410 πλαστικά μπουκάλια, σχεδόν τα μισά από όλα τα πλαστικά απόβλητα που συλλέχθηκαν εκεί.

Τα καταναλωτικά πρότυπα σε συνδυασμό με τη μετάβαση από επαναγεμιζόμενα γυάλινα μπουκάλια σε μπουκάλια μιας χρήσης στη δεκαετία του 1980, μπορεί να εξηγήσουν την κλίμακα αυτής της ρύπανσης. 

2. Πολυεστερικά ρούχα, Γκάνα και Κένυα.

Πεταγμένα σε ανοιχτούς χώρους υγειονομικής ταφής, τα ρούχα που δέχονται η Γκάνα και η Κένυα από την Ε.Ε., σταδιακά διαλύονται και μολύνουν τα εδάφη και τα ποτάμια. «Το εμπόριο αυτών των μεταχειρισμένων ρούχων από τον παγκόσμιο βορρά στον παγκόσμιο νότο είναι, σε μεγάλο βαθμό, η εξαγωγή πλαστικών απορριμμάτων», λέει η Urška Trunk, ανώτερη υπεύθυνη εκστρατείας στο Ίδρυμα Changing Markets.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, λιγότερο από το 1% των υφαντικών ινών ανακυκλώνεται, επομένως η Trunk ανησυχεί για την αυξανόμενη χρήση συνθετικών ινών. «Η πλαστική μόδα είναι ένα πρόβλημα και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στην πηγή», υπογραμμίζει η Urška Trunk. 

Η Shein, σύμφωνα με το Ίδρυμα Changing Markets, είναι η εταιρεία με την υψηλότερη αναλογία συνθετικών προς φυσικές ίνες από τις 50 μάρκες fast fashion που συμμετείχαν σε σχετική έρευνα. Με τη σειρά της η Shein απάντησε λέγοντας: «Είμαστε δεσμευμένοι για τη συνεχή βελτίωση των πρακτικών βιωσιμότητας» και πρόσθεσε ότι εργάζεται για την προμήθεια ινών χαμηλότερης πρόσκρουσης, χρησιμοποιώντας πλεονάζοντα υλικά από άλλες επωνυμίες και μεταβαίνοντας σε 31% ανακυκλωμένο πολυεστέρα στα προϊόντα της.

3. Υγρά μαντηλάκια, Ηνωμένο Βασίλειο.

Κάθε χρόνο, το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει 11 δισεκατομμύρια υγρά μαντηλάκια, αλλά αυτό το σύμβολο προσωπικής καθαριότητας έχει μια ρυπογόνο πλευρά. Πολλά μαντηλάκια κατασκευάζονται με συνθετικές ίνες όπως ο πολυεστέρας, που χρειάζονται χρόνια για να διαλυθούν.

Όταν τα μαντηλάκια πετιούνται, συσσωρεύονται σε υπονόμους, μαζεύουν λίπος και ενσωματώνονται με άλλα απόβλητα, φράζοντας τους σωλήνες. Τον περασμένο Μάιο, ο Guardian μετέδωσε πως 35 τόνοι υγρά μαντηλάκια βρέθηκαν από τους σωλήνες του Λονδίνου.

4. Πλαστικά φακελάκια, Ινδονησία.

Το πρόβλημα είναι ότι η πολυστρωματική κατασκευή των φακελίσκων από πλαστικό και μέταλλο, καθιστά ουσιαστικά αδύνατη την ανακύκλωσή τους. Το φακελάκι διαδόθηκε σε όλη την Ασία κυρίως από τη Unilever τη δεκαετία του 1980 ως ένας τρόπος πώλησης τροφίμων και προϊόντων υγιεινής σε μικρότερες ποσότητες. Αλλά στην Ινδονησία, αντικατέστησαν τα υπάρχοντα συστήματα αγοράς με φακελάκια.

Το αποτέλεσμα είναι ότι 5,5 εκατομμύρια φακελάκια πωλούνται πλέον καθημερινά μόνο για απορρυπαντικό στη χώρα, οι πολίτες της οποίας παράγουν 4 κιλά απορριμμάτων φακελίσκων το χρόνο, σύμφωνα με το μη κερδοσκοπικό κίνημα Plastic Diet.

5. Κουτιά τροφίμων και ποτών, Βιετνάμ

Σε ζωές που γεμίζουν όλο και περισσότερο με πλαστικό, υπάρχει ένας καλός λόγος για να ξεπλύνετε αυτά τα μπουκάλια από χαρτόνι και τα χάρτινα κουτάκια από σάλτσες ζυμαρικών πριν τα τοποθετήσετε στον κάδο ανακύκλωσης.

Τα περισσότερα από αυτά τα κουτιά από χαρτί κατασκευάζονται από την πολυεθνική Tetra Pak. Ωστόσο, αυτές οι χάρτινες συσκευασίες κρύβουν ένα περίπλοκο υλικό από στρώσεις χαρτιού, μετάλλου και πλαστικού. Τα προϊόντα πολλαπλών υλικών είναι απίστευτα απαιτητικά για την επεξεργασία και την ανακύκλωση τους. Αν και η εταιρεία ισχυρίστηκε ότι οι συσκευασίες της είναι «απλές» στην ανακύκλωση. 

Το 2018, η Guardian διεξήγαγε μια έρευνα στο Βιετνάμ, η οποία έδειξε ότι τα συστήματα ανακύκλωσης δεν ήταν εξοπλισμένα για την επεξεργασία του πολύπλοκου υλικού, σε συνδυασμό με περιορισμένη διαχείριση απορριμμάτων. 

Η θέση της Tetra Pak

H Tetra Pak με αφορμή το δημοσίευμα της Guardian αναφέρει πως: «Οι χάρτινες συσκευασίες Tetra Pak έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τα τρόφιμα και τα ποτά. Αποτελούνται κυρίως από χαρτί, ένα ανανεώσιμο υλικό που καθιστά τη συσκευασία ανθεκτική.

Η λεπτή επίστρωση αλουμινίου προστατεύει το περιεχόμενο από το οξυγόνο και το φως, διατηρώντας το ασφαλές για κατανάλωση για έως και 12 μήνες, χωρίς την ανάγκη χρήσης συντηρητικών ή ψύξης. 

Τα στρώματα πολυμερών απωθούν την υγρασία και συγκρατούν όλα τα υλικά μαζί. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια συσκευασία που παρέχει σε όλους τους ανθρώπους πρόσβαση σε ασφαλή τρόφιμα παγκοσμίως, ενώ μειώνει την αλλοίωση, τη σπατάλη τροφίμων και το αποτύπωμα άνθρακα του προϊόντος.

Οι χάρτινες συσκευασίες μας μπορούν να ανακυκλωθούν και ανακυκλώνονται για να γίνουν πολύτιμα υλικά για νέα προϊόντα, όπου υπάρχει κατάλληλη υποδομή συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης. 

Προωθούμε τη συλλογή και ανακύκλωση χρησιμοποιημένων χάρτινων συσκευασιών ποτών, σε συνεργασία με εκπροσώπους της βιομηχανίας, και με δικές μας πρωτοβουλίες, επενδύοντας έως και 40 εκατομμύρια ευρώ ετησίως παγκοσμίως. 

Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με ένα ευρύ φάσμα οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών δήμων, λιανοπωλητών, πελατών, εταιρειών διαχείρισης απορριμμάτων, άλλων κατασκευαστών συσκευασιών και πολιτικών φορέων, για να επεκτείνουμε τις υποδομές συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης των χάρτινων συσκευασιών παγκοσμίως».