Εκατόν δέκα χρόνια μετά την έναρξη του Εθνικού Διχασμού το Φεβρουάριο του 1915, ενός ακήρυχτου εμφυλίου πολέμου που για κάποιους συνεχίστηκε έως το 1974 ή ακόμη και σήμερα, τα αίτια του αποτελούν αντικείμενο έντονων αντιπαραθέσεων για ιστορικούς και πολιτικούς επιστήμονες.
Το σημερινό επεισόδιο του podcast του Reader για την ελληνική ιστορία εξερευνά αυτή την ιδιότυπη σύγκρουση που δίχασε βαθύτατα την ελληνική κοινωνία, χωρίζοντας τη σε Βενιζελικούς και Βασιλικούς, με τη βοήθεια του ομότιμου καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κ. Θανάση Διαμαντόπουλου.
Πολυγραφότατος πολιτικός επιστήμονας και ιστορικός με ειδίκευση στη θεωρία των πολιτικών κομμάτων και κομματικών συστημάτων, ο κ. Διαμαντόπουλος πρόσφατα ολοκλήρωσε μια τριλογία για την περίοδο αυτή με ένα βιβλίο αφιερωμένο στο μεγάλο πρωταγωνιστή της με τον εύγλωττο τίτλο «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως πλαστουργός ιστορίας. Ο άνθρωπος, ο θρύλος, το πολιτικό αποτύπωμα» (εκδόσεις Πατάκη).
Στα δύο προηγούμενα μέρη της τριλογίας «Η Δίκη των Έξι. Ο Εθνικός Διχασμός και η κορύφωσή του, εξιλασμός ή δικαστικός φόνος;» και «Χωρίς στέμμα, Η αβασίλευτη του Μεσοπολέμου», ο Διαμαντόπουλος εξερευνά τόσο τα αίτια όσο και τις συνέπειες του Διχασμού, από το χάσμα στις προσωπικότητες του Κωνσταντίνου και του Βενιζέλου έως και τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά συμφέροντα που χώριζαν τις δύο παρατάξεις.
Ο εθνικισμός του Βενιζέλου είναι οικονομικός, εξωστρεφής, επεκτατικός και κοσμοπολίτικος, βασιζόμενος στη δύναμη της θάλασσας και των εμπόρων, και φυσικά στη στήριξη της θαλασσοκράτειρας Μεγάλης Βρετανίας. Αντίθετα ο εθνικισμός του Κωνσταντίνου και των οπαδών του είναι εσωστρεφής, με έμφαση στα σύμβολα, έμπλεος θαυμασμού για τη μιλιταριστική Γερμανία και στηριζόμενος στους δημοσίους υπαλλήλους και τις ελίτ της Παλαιάς Ελλάδας. Κοινό τους όραμα; Η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης, χωρίς όμως ποτέ να συναντηθούν σε μια κοινή στρατηγική που ενδεχομένως θα είχε στεφθεί επιτυχής.
Η παραίτηση του Βενιζέλου το Φεβρουάριο του 1915, καθώς αυτός διαφωνεί με τη στάση ουδετερότητας που προτιμά ο Κωνσταντίνος σχετικά με την είσοδο της χώρας στον Α’ Παγκοσμιο Πολεμο (ΑΠΠ), θα αποτελέσει τη θρυαλλίδα που θα οδηγήσει στη ρήξη, στη δημιουργία ξεχωριστού κράτους με πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη από το κίνημα της βενιζελικής Εθνικής Αμύνης, στα Νοεμβριανά, στην εκδίωξη του Κωνσταντίνου μετά από παρέμβαση των δυνάμεων της Αντάντ και τέλος στη νικηφόρα συμμετοχη της Ελλαδας στον ΑΠΠ. Εν τέλει, η διένεξη αυτή χώρισε τη χώρα σε δύο στρατόπεδα και συνέβαλε στην τραγική κατάληξη της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Γιατί όμως έγινε ο Εθνικός Διχασμός; Ποιες ήταν οι κοινωνικές, γεωγραφικές και οικονομικές διαφορες που χώριζαν Βασιλικούς και Βενιζελικούς; Γιατι συγκρούστηκαν δύο διαφορετικές εκδοχές του ελληνικού εθνικισμού; Ήταν οι βασιλικοί οπαδοί του δόγματος της «μικράς και πτωχής πλην τιμίας Ελλάδος» και κατά πόσο ήθελαν την προσάρτηση της Ιωνίας; Ήταν ο Κωνσταντίνος γερμανόφιλος και ο Βενιζέλος αυταρχικός και καιροσκόπος; Γιατί και οι δύο παρατάξεις κατηγορούσαν τους αντιπάλους τους ως προδότες; Τέλος, πώς επέδρασε ο Εθνικός Διχασμός στην πολιτική ζωή του τόπου τις επόμενες δεκαετίες έως και σήμερα;
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
