Μενού
PDK
Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση | Αρχείο ΚΚΕ
  • Α-
  • Α+

Μια ημέρα σαν σήμερα, οι Έλληνες ακούνε από τα ραδιόφωνα τους πως έχουν, πλέον, δυο... Κυβερνήσεις. Η πρώτη είναι των Αθηνών. Η δεύτερη είναι η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση την οποία δημιούργησε το ΚΚΕ και η οποία είχε έδρα τα βουνά που είχε υπό την κυριαρχία του ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας. Είναι ουσιαστικά η «σφραγίδα» πως πλέον η χώρα είναι κομμένη στα δυο και πως δεν υπάρχει καμία ελπίδα για ειρήνευση. Είναι η στιγμή της δραματικής συνειδητοποίησης πως ο εμφύλιος πόλεμος θα φτάσει μέχρι τέλους!

Η δημιουργία της Κυβέρνησης

Τη νύχτα της 30ης Μαρτίου 1946, ομάδα ανταρτών επιτίθεται στον σταθμό της χωροφυλακής στο Λιτόχωρο της Πιερίας. Αυτό είναι και η αρχή του εμφυλίου πολέμου. Ένας εμφύλιος πόλεμος που ουσιαστικά δεν είχε σταματήσει ποτέ από τότε που, επί ναζιστικής κατοχής, ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ έλυναν τις διαφορές τους με τα όπλα. Η Συμφωνία της Βάρκιζας, ουδέποτε, έλυσε τα προβλήματα, ούτε γιάτρεψε τις πληγές. Ίσα - ίσα έκανε ακριβώς το αντίθετο.

Η πλευρά των «νικητών» εξαπέλυσε μια δίχως προηγούμενο εκστρατεία βίας και τρομοκρατίας των «ηττημένων» οι οποίοι απλά περίμεναν την κατάλληλη στιγμή για να βγουν ξανά στο βουνό. Όταν αυτό έγινε, το μίσος ανάμεσα στις δυο πλευρές, που αν θέλουμε να είμαστε ιστορικά ακριβείς υπήρχε από την εποχή του Εθνικού Διχασμού, ξέσπασε με τρόπο αιματηρό, κόβοντας τη χώρα στη μέση. Όχι, τόσο χωροταξικά όσο ιδεολογικά. Μέσα σε αυτόν τον αδελφοκτόνο πόλεμο, υπήρχαν και εκείνες οι φωνές που ζητούσαν την ειρήνευση. Μάταια. Κανείς δεν είχε διάθεση να κάνει έστω και μισό βήμα πίσω. Και αν ακόμα το έκανε, ερχόταν ο άλλος για να βάλει ξανά «φωτιά».

Μετά τους πρώτους μήνες του εμφυλίου, το ΚΚΕ και οι αντάρτες έλεγχαν πολλές περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Αποφάσισαν πως είχε έρθει η ώρα για το επόμενο βήμα το οποίο, ουσιαστικά, σήμανε και την οριστική ρήξη ανάμεσα στα δυο στρατόπεδα. Μετά από αυτό, τίποτα δε θα ήταν το ίδιο: Να δημιουργήσει μια κυβέρνηση!

Η συγκρότηση της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (ΠΔΚ), αποφασίστηκε, σύμφωνα με παλαιότερο δημοσίευμα του Ριζοσπάστη, στη 3η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (12 - 15 Σεπτέμβρη 1947) που διαπίστωνε ότι «συμπαγής και εκτεταμένη Ελεύθερη Ελλάδα, με δική της κυβέρνηση είναι το πρώτο βήμα για να σωθεί η Ελλάδα, η ακεραιότητα, η ανεξαρτησία της, η δημοκρατία». Η αναγγελία έγινε από το ραδιοφωνικό σταθμό «Ελεύθερη Ελλάδα» στις 24 Δεκέμβρη του 1947, ενώ από τις 10 Αυγούστου 1947 στις «Καταστατικές διατάξεις για την Ελεύθερη Ελλάδα», που έδωσε στη δημοσιότητα το Γενικό Αρχηγείο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας αναφέρθηκε στην προοπτική συγκρότησης της ΠΔΚ.

Στις 28 του ίδιου μήνα κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της Εφημερίδας της Προσωρινής Κυβέρνησης στο οποίο περιέχεται, με ημερομηνία 23 του Δεκέμβρη 1947, η ιδρυτική της πράξη που μεταξύ άλλων κάνει λόγο για «την επιτακτική ανάγκη, που δημιούργησε η εκμηδένιση της εθνικής ανεξαρτησίας από τους ιμπεριαλιστές, η ουσιαστική ανυπαρξία ελληνικής εθνικής κυβέρνησης, η ανάπτυξη του εθνικού και δημοκρατικού κινήματος και η πολεμική επίδοση του Δημοκρατικού Στρατού για τον σχηματισμό μέσα στις ελεύθερες περιοχές της χώρας μιας κεντρικής κυβέρνησης».

Το «υπουργικό συμβούλιο», η Κόνιτσα και η σκληρή αντίδραση της άλλης πλευράς

Σε εκείνη τη δημοσίευση, μάλιστα, ανακοινώθηκαν και τα ονόματα των μελών του... υπουργικού συμβουλίου! Η πρώτη Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση της Ελεύθερης Ελλάδας αποτελείται από τους εξής:

  • Πρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Στρατιωτικών: στρατηγός Μάρκος (σσ: Βαφειάδης).
  • Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εσωτερικών: Γιάννης Ιωαννίδης.
  • Υπουργός Εξωτερικών: Πέτρος Ρούσος.
  • Υπουργός Δικαιοσύνης: Μιλτιάδης Πορφυρογένης.
  • Υπουργός Υγιεινής και Προνοίας και προσωρινά Παιδείας: Πέτρος Κόκκαλης.
  • Υπουργός Οικονομικών: Βασίλης Μπαρτζιώτας.
  • Υπουργός Γεωργίας: Δημήτρης Βλαντάς.
  • Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και προσωρινά Επισιτισμού: Λεωνίδας Στρίγκος.

Κοντά στον πρωθυπουργό ιδρύεται Γενική διεύθυνση εθνικών μειονοτήτων για την άμεση εξυπηρέτηση των ζητημάτων των εθνικών μειονοτήτων.

Η σύνθεση της κυβέρνησης ορίζεται με απόφασή της.

Η Προσωρινή Κυβέρνηση έχει σφραγίδα με τη χρονολογία της σύστασής της και τον τίτλο της.

Έδρα της Προσωρινής Κυβέρνησης ορίζεται…»! Το ότι σε εκείνη την πρώτη επίσημη ανακοίνωση δεν υπήρχε το όνομα της Έδρας της ΠΔΚ έχει να κάνει με το ότι είχε αποφασιστεί να είναι η Κόνιτσα αλλά οι αντάρτες που συμμετείχαν στην επιχείρηση απέτυχαν να την καταλάβουν και έτσι τα σχέδια άλλαξαν. Αργότερα έδρα της κυβέρνησης έγινε ο Γράμμος.

Η ΠΔΚ προσπάθησε να αναγνωριστεί διεθνώς και με υπόμνημά της στον ΟΗΕ, προσδιόριζε τον χαρακτήρα της εξουσίας της ως «λαϊκό καθεστώς […] Ολη η εξουσία πηγάζει από τον λαό, υπάρχει για τον λαό και ασκείται από τον λαό […] Καμιά αυθαιρεσία δεν επιτρέπεται, όλες οι ατομικές και ομαδικές ελευθερίες είναι σεβαστές».

Αλλά εδώ ήρθε η δεύτερη απογοήτευση. Όχι απλά δεν αναγνωρίστηκε από τη Δύση, δεν αναγνωρίστηκε καν από τα μέλη του Ανατολικού Μπλοκ. Ο ίδιος ο Στάλιν, μιλώντας με τους Γιουγκοσλάβους και τους Βούλγαρους αντιπροσώπους στη Μόσχα τον Φεβρουάριο του 1948, ήταν ξεκάθαρος πάνω σε αυτό: «Οι γειτονικές χώρες πρέπει να είναι οι τελευταίες που θα αναγνωρίσουν την κυβέρνηση του στρατηγού Μάρκου. Πρώτα, αφήστε τους άλλους να το κάνουν».

Το ΚΚΕ είχε βρεθεί μόνο του. Στις 8 του Γενάρη 1948 η κυβέρνηση της Αθήνας έθεσε και τυπικά εκτός νόμου το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και την Εθνική Αλληλεγγύη. Διώξεις, βασανιστήρια, στρατοδικεία, ξερονήσια και φυλακές ήταν μερικές μόνο πτυχές της «μηδενικής ανοχής». Ο νόμος 509 του 1947 «περί προστασίας του κοινωνικού καθεστώτος», το Γ΄ Ψήφισμα του 1946 «περί προστασίας της ακεραιότητος της χώρας» και ο νόμος 511, επίσης του 1947 «περί στρατοπέδων πειθαρχημένης διαβιώσεως», έδωσαν την κατάλληλη νομιμότητα στο διαρκές πογκρόμ κατά των κομμουνιστών. Πριν καν φτάσουμε στα μισά του 1948 πάνω από 20.000 αγωνιστές βρισκόντουσαν σε φυλακές, στη Γυάρο και τη Μακρόνησο. Παράλληλα, μόνο το πρώτο εξάμηνο του 1948 οι θανατοποινίτες έφτασαν τους 1.547! 

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA