Όλα ωραία και καλά. Κουραμπιέδες, μελομακάρονα, πολλά και καλά φαγητά, διασκέδαση, μουσική, αλκοόλ, παρέες, συγγενείς. Ευχάριστη διάθεση κλπ κλπ κλπ Η 25η Δεκεμβρίου, τα Χριστούγεννα, είναι μια ημέρα χαράς αλλά πως προέκυψε ως τέτοια; Ειδικά, μάλιστα, από τη στιγμή που πουθενά δεν αναφέρεται πως τη συγκεκριμένη ημερομηνία (ή έστω κάποια άλλη), γεννήθηκε σίγουρα ο Χριστός. Όσο και αν ακούγεται περίεργο ή οξύμωρο και εδώ έβαλε το «χεράκι» της η πολιτική. Όχι με τη στενή έννοια. Με την ευρύτερη...
Τι αναφέρουν οι γραφές για τη γέννηση του Χριστού
Εκ των τεσσάρων Ευαγγελιστών μόνο ο Λουκάς και ο Ματθαίος αρχίζουν τις αφηγήσεις τους από τη Γέννηση του Ιησού. Οι δύο αυτές περιγραφές φέρονται να συμπληρώνουν η μία την άλλη. Ενώ πληρέστερη φέρεται του Λουκά. Από τον συνδυασμό των παραπάνω και άλλων πηγών, το ιστορικό έχει ως εξής:
Επί Ρωμαίου Αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου και Ηγεμόνα Κυρήνιου της Συρίας , διατάχθηκε απογραφή πληθυσμού σε όλη την Αυτοκρατορία. Άγγελος Κυρίου επισκέφθηκε τον Ιωσήφ και τον ενημέρωσε για τη Θεία Γέννηση του Θεανθρώπου εκ της Παρθένου Μαρίας (Ματθαίος Α’ 20).
Τότε ο Ιωσήφ παρέλαβε την Μαρία και από την Ναζαρέτ ήλθαν στη Βηθλεέμ (της Ιουδαίας) που Βασιλεύς της περιοχής ήταν ο Ηρώδης ο Μέγας όπου και γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός (Ματθ. Β’ 1, - Λουκ. Β’ 4-7). Άγγελος Κυρίου εμφανίζεται σε ποιμένες αγγέλλοντας το χαρμόσυνο γεγονός ενώ πλήθος αγγέλων ψάλλουν «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. Β’ 8-14).
Ενώ συμβαίνουν αυτά άστρο φωτεινό εξ Ανατολής οδηγεί τρεις Μάγους προς τα Ιεροσόλυμα που μετά συνάντηση με τον Βασιλέα Ηρώδη συνεχίζουν και φθάνουν στη Βηθλεέμ όπου μαζί με τους βοσκούς προσκυνούν τον Θεάνθρωπο προσφέροντας Χρυσόν Λίβανο και Σμύρνα. (Ματθ. Β’ 2-12).
Εύκολα, λοιπόν, διαπιστώνει κανείς πως πουθενά δεν υπάρχει αναφορά σε ημερομηνία. Από τα συμφραζόμενα μόνο μπορεί κάποιος να βγάλει μια άκρη. Υπήρξαν και υπάρχουν αρκετοί που τοποθετούν τα Χριστούγεννα στην άνοιξη! Ο Απόστολος Λουκάς, μάλιστα, χωρίς να αναφέρει ημέρα και μήνα, γράφει πως ο Χριστός γεννήθηκε τη χρονιά τής πρώτης απογραφής πληθυσμών, που είχε διατάξει ο Οκταβιανός Αύγουστος, όταν διοικητής τής Συρίας ήταν ο Κυρήνιος (Λκ, β’, 1-3). Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι δεν μπορεί να γίνει απογραφή το χειμώνα, διότι ο κόσμος που έπρεπε να ταξιδέψει για να απογραφεί θα δυσκολευόταν από τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, τη νύχτα τής Γέννησης, οι βοσκοί αγρυπνούσαν στην ύπαιθρο (Λκ, β’, 8). Αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να κάνεις τον χειμώνα. Άρα ο καιρός ήταν ανοιξιάτικος ή καλοκαιρινός.
Τα πρώτα Χριστούγεννα
Τα πρώτα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου γιορτάστηκαν το 336 μΧ στη Ρώμη. Ο κύριος λόγος που έκανε την Εκκλησία να προσδιορίσει τον εορτασμό τους τη συγκεκριμένη ημερομηνία είναι η προσπάθεια των Πατέρων, όπως, άλλωστε, αναφέρει ο Πάπας Γρηγόριος Α΄, «να μετατραπούν βαθμιαίως οι γιορτές των εθνικών (δηλαδή των πιστών της παλαιάς θρησκείας) σε Χριστιανικές». Και αφού η 25η Δεκεμβρίου ήταν για τη Ρώμη η κεντρική εορτή των Σατουρναλίων και της γέννησης του «αήττητου ηλίου», η γνωστή ως «Dies Natalis Invicti Solis» δηλαδή Ημέρα Γέννησης του Ανίκητου Ήλιου που αργότερα ταυτίστηκε με τον εορτασμό του θεού Μίθρα, κρίθηκε πως είναι μια καλή ημερομηνία για να εορτάζονται τα Χριστούγεννα.
Το «Γενέθλιον» είχε συνδυαστεί με τη χειμερινή τροπή του ήλιου που στις 25 Δεκεμβρίου αρχίζει να κερδίζει έδαφος και να στέκεται περισσότερο στο Ουράνιο στερέωμα. Αυτή ήταν ημέρα χαράς για τους Ρωμαίους διότι έφευγε το σκοτάδι και ερχόταν το φως. Μεγάλες οι γιορτές που στήνονταν και ο κόσμος συμμετείχε με χαρά. Ότι και να έλεγαν στους πιστούς χριστιανούς οι Πατέρες της Εκκλησίας, εκείνοι συνέχισαν να συμμετέχουν στη γιορτή του «ανίκητου ήλιου». Και κάπως έτσι, αφού είδαν και απόειδαν, οι Πατέρες «τοποθέτησαν» στην 25η Δεκεμβρίου και την ημέρα της Γέννησης του Χριστού η οποία, σταδιακά, επικράτησε, επίσης ως μέρα μεγάλης χαράς.
Και να φανταστεί κανείς πως η Εκκλησία, κατά τούς τρεις πρώτους αιώνες ζωής της, συνήθιζε να γιορτάζει μόνο την κοίμηση των Αγίων της – ακόμη και τού ίδιου τού Ιησού Χριστού - ως πραγματική γενέθλιο ημέρα. Η ημερομηνία φυσικής γέννησης (dies natalis) δεν είχε καμία ιδιαίτερη σημασία για τούς πρώτους χριστιανούς.
Πριν την επίσημη Εκκλησία, η αίρεση των Γνωστικών είχε αρχίσει να γιορτάζει τη Γέννηση τού Χριστού στις 6 Ιανουαρίου, σε μια γιορτή με το όνομα «Επιφάνια». Αυτή η γιορτή όμως, δεν είχε σχέση με τη φυσική γέννηση τού Χριστού, αλλά με την «εν Ιορδάνη γέννηση», κατά την οποία πίστευαν ότι η Θεότητα εισήλθε στον άνθρωπο Ιησού. Σύμφωνα με την πίστη των Γνωστικών, ο Ιησούς γεννήθηκε μόνο με ανθρώπινη φύση και κατά την Βάπτιση έγινε και Θεός.
Επί Πάπα Ιουλίου Α’ (336-332), τα Χριστούγεννα σταμάτησαν να γιορτάζονται μαζί με τα Θεοφάνεια και θεσπίσθηκε ως επέτειος η 25η Δεκεμβρίου. Ο εορτασμός της Γεννήσεως στις 25 Δεκεμβρίου πέρασε και από τη Δύση στην Ανατολή το 376 μ.Χ. Η παράδοση θεωρεί ότι εκείνη τη χρονιά έγινε η αρχαιότερη ομιλία για τη γιορτή των Χριστουγέννων εκφωνήθηκε από τον Μεγάλο Βασίλειο στην Καισαρεία της Καππαδοκίας. Το 386 μ.Χ., ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος παρότρυνε την εκκλησία της Αντιόχειας να συμφωνήσει στην 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης. Πολύ αργότερα, το 529 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός απαγόρευσε την εργασία και τα δημόσια έργα κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και τα ανακήρυξε δημόσια αργία. Ως το 1.100 μ.Χ., καθώς είχε επεκταθεί η δράση των ιεραποστολών στις παγανιστικές ευρωπαϊκές φυλές, όλα τα έθνη της Ευρώπης γιόρταζαν τα Χριστούγεννα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
