Μενού
golfo
Οι πρωταγωνιστές της ταινίας «Γκόλφω» | Τύπος της εποχής
  • Α-
  • Α+

«Γκόλφω»! Ένα όνομα. Μια ιστορία. Μια κινηματογραφική ιστορία. Για την ακρίβεια, η αρχή της ελληνικής κινηματογραφικής ιστορίας. Η πρώτη ελληνική ταινία μεγάλου μήκους, με Έλληνες ηθοποιούς και συντελεστές. Με ελληνικότατο όνομα. Με φουστανέλες και τσαρούχια. Εικόνες από μια άλλη εποχή. Η ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου ξεκινάει πίσω στο μακρινό 1914.  Ήταν τότε που δημιουργήθηκε ένα ξεχωριστό και άκρως… Ελληνικό κινηματογραφικό είδος το οποίο άκμασε περίπου τέσσερις δεκαετίες αργότερα.

«Γκόλφω»: Ένα βουκολικό, ερωτικό, δράμα

Η φτωχή Γκόλφω, μια ορφανή και εξαιρετικά όμορφη νεαρή βοσκοπούλα, ξενοδουλεύει υπηρετώντας τον τσέλιγκα Ζήση. Ερωτεύεται τον Τάσο, παρά τη στενή πολιορκία του πλούσιου Κίτσου. Η Γκόλφω δε θαμπώνεται από τα πλούτη του Ζήση και παραμένει πιστή στους όρκους αγάπης που έχει ανταλλάξει με τον Τάσο ο οποίος δεν περνάει καλύτερα διότι δέχεται πιεστικά προξενιά για να παντρευτεί την εξαδέλφη του Κίτσου και κόρη του τσέλιγκα, Σταυρούλα.  Τελικά, όμως, ο Τάσος αποδεικνύεται περισσότερο… επιρρεπής (για να το θέσουμε ευγενικά)  στα προικιά της Σταυρούλας, υποκύπτει, χαλάει τον αρραβώνα που στο μεταξύ έχει κάνει με την Γκόλφω, την οποία διώχνει και τελικά παντρεύεται την ξαδέρφη του Κίτσου.

Η Γκόλφω και ο πατέρας του Τάσου μάταια προσπαθούν να τον μεταπείσουν καθώς ο Τάσος είναι αμετακίνητος. Τελικά, η όμορφη βοσκοπούλα χάνει τα λογικά της. Αρχικά καταριέται τον Τάσο, όμως την παραμονή του γάμου του με τη Σταυρούλα του δίνει την ευχή της και φεύγει. Ο Τάσος μετανιώνει πικρά για την όλη του συμπεριφορά και κυνη­γάει την αγαπημένη του, όμως είναι αργά. Η Γκόλφω έχει ήδη φαρμακωθεί και τελικά αφήνει στα χέρια του την τελευταία της πνοή. Ο Τάσος μη μπορώντας ν΄ αντέξει την απώλεια αυτοκτονεί δίπλα της!

golfo2
Ο Σπυρίδων Περεσιάδης και η αφίσα για την ταινία | Τύπος της εποχής

Δυστυχώς, σήμερα, απ’ όσα τουλάχιστον είναι γνωστά, δεν υπάρχει κάποια κόπια της ταινίας. Όπως ο ίδιος ο Μπαχατώρης είχε πει τα φιλμ της ταινίας καταστράφηκαν στις ένοπλες συγκρούσεις του Νοεμβρίου του 1916 ανάμεσα σε Βενιζελικές και αντιβενιζελικές δυνάμεις.

Όλα τα γυρίσματα της ταινίας, με δεδομένο πως στούντιο, όπως τα ξέρουμε σήμερα, δεν υπήρχαν, έγιναν σε φυσικά τοπία, προσεκτικά επιλεγμένα. Χελμός, Ελευσίνα, το δάσος του Ευταξία στην Κόρινθο, ο Πύργος της Βασιλίσσης είναι μερικά από αυτά. 

Συνολικά στην «Γκόλφω» εμφανίστηκαν περίπου 100 άτομα. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν γνωστοί ηθοποιοί εκείνης της εποχής, μέλη των λεγόμενων «μπουλουκιών», που «σαρωναν» την επαρχία κι έπαιζαν το θεατρικό έργο του συγγραφέα Σπυρίδωνα Περεσιάδη σε πόλεις και χωριά. Τον ρόλο της Γκόλφως κράτησε η Βιργινία Διαμάντη και σε βασικούς ρόλους εμφανίστηκαν οι ηθοποιοί Ολυμπία Δαμάσκου (1878-1951), Ζάχος Θάνος (1884-1946) και Γεώργιος Πλουτής.

Μεγάλη επιτυχία, τεράστια... αποτυχία

«Εις το πυκνόφυλλο δάσος του Σκαραμαγκά και εις τα ωραία τοπεία πλησίον της Ελευσίνος, από ημερών λαμβάνουν χώραν περίεργοι σκηναί. Αρρενωποί φουστανελοφόροι, ωραίες βοσκοπούλες με τα γιορτινά τους, ποιμένες και πιστικοί, χορεύουν και διασκεδάζουν, συγχρόνως λαμβάνουν χώραν και δραματικά επεισόδια, φόνοι και διαπληκτισμοί. Τι να συμβαίνη; Απλούστατα Εταιρεία κινηματογραφικών ταινιών εμάζεψε όλους σχεδόν τους ηθοποιούς, οι οποίοι δεν ήρχισαν ακόμη να εργάζωνται και κινηματογραφεί το ωραίον λαϊκόν δράμα του κ. Περε­σιάδη «Η Γκόλφω». Αι κουίνται αντικατεστάθησαν διά φόντου φυσικού και αι σκηναί του δράματος εκτυλίσσονται σε αληθινές ραχούλες και η λιγερές πηγαίνουν σε αληθινή βρύσι να πάρουν νερό. Η ιδέα είνε ωραιοτάτη και αν η εκτέλεσις είνε καλή, η Γκόλφω θα είνε μία από τας ωραιοτέρας και πρωτοτυποτέρας ταινίας του κινηματογράφου».

Το παραπάνω - γλαφυρότατο είναι η αλήθεια - ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Έθνος» στις 10 Απριλίου 1914 και επί της ουσίας είναι η πρώτη επαφή των Ελλήνων με τον εγχώριο κινηματογράφο. Το ρεπορτάζ προαναγγέλλει κάτι που δεν είχε προηγούμενο στη χώρα. Μια μεγάλου μήκους ταινία. Δυο ημέρες οι δημοσιογράφοι είχαν την ευκαιρία να δουν κάποια μεγάλα αποσπάσματα της ταινίας, ώστε, μέσα από τα ρεπορτάζ τους να κάνουν και την απαραίτητη προώθηση. Στις 13 Απριλίου οι δημοσιογράφοι ενημερώνουν πως η ταινία θα κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους μέσα στα επόμενα 24ωρα. Φευ! Ουδέποτε έγινε κάτι τέτοιο και κανείς δεν έμαθε ποτέ τον λόγο.

golfo3
Ίσως, το μοναδικό στιγμιότυπο της ταινίας που διασώθηκε | Τύπος της εποχής

Σε κάθε περίπτωση, ο πρώτος που είδε την ταινία ήταν ο τότε βασιλιάς Κωνσταντίνος Α' σε μια ειδική προβολή στα ανάκτορα. «Εις την Α. Μεγαλειότητα ήρεσε πολύ και μάλιστα εξέφρασε την επιθυμίαν Του, όπως κινηματογραφηθώσι και άλλα έργα», έγραφε η εφημερίδα «ΣΚΡΙΠ» στο ρεπορτάζ της.

Τελικά η πολυπόθητη πρεμιέρα για το κοινό έγινε στις 22 Ιανουαρίου 1915 στον κινηματογράφο «Πάνθεον» της πλατείας Ομονοίας (Πανεπιστημίου 73). Ο Τύπος αποθέωσε το αποτέλεσμα αν και εστίαζε σε κάποια προβλήματα όπως «ως προς την καθαρότητα της εικόνας λόγω του λάθος φωτισμού», λάθη, ωστόσο, που δικαιολογήθηκαν «ως αναμενόμενα, εφόσον επρόκειτο για την πρώτη ελληνική ταινία».

Η ταινία σημείωσε μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα. Και στις έξι ημέρες προβολής της στην πρωτεύουσα ο κινηματογράφος ήταν γεμάτος. Η επιτυχία συνεχίστηκε και στον Πειραιά όπου η «Γκόλφω» προβλήθηκε για τρεις ημέρες. Και μετά... το χάος. Η βουκολική ταινία, προβλήθηκε στην επαρχία (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Κρήτη και άλλου) αλλά οι πολίτες της γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά το συνολικό κόστος για τη «Γκόλφω» ανήλθε στο ιλιγγιώδες για την εποχή ποσό των 100.000 δραχμών. Πιθανότατα αυτό ήταν ένα ποσό το οποίο δύσκολα θα μπορούσε να καλυφθεί όσο μεγάλη επιτυχία και να είχε η ταινία. Φαίνεται, ωστόσο, πως για τον παραγωγό Κώστα Μπαχατώρη το ζήτημα ήταν να δημιουργηθεί και ας… έμπαινε και λίγο μέσα. Βέβαια, αυτό το «λίγο μέσα» αποδείχθηκε καταστροφή καθώς ο Μπαχατώρης ουσιαστικά βρέθηκε επιτυχημένος μεν, άφραγκος δε και εγκατέλειψε οριστικά τα φιλόδοξα κινηματογραφικά σχέδιά του. 

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA