Η ελληνική νυχτερινή ζωή, που έχει αφήσει το στίγμα της παγκοσμίως, έρχεται αντιμέτωπη με μια σκληρή πραγματικότητα. Η νοθεία αλκοολούχων ποτών, σε συνδυασμό με την ευαλωτότητα των ανηλίκων που τα καταναλώνουν, συχνά έχει τραγικές συνέπειες που επεκτείνονται από τη νοσηλεία και τα τροχαία ατυχήματα, μέχρι και το θάνατο.
Το τελευταίο περιστατικό με την 16χρονη κοπέλα που έχασε τη ζωή της τα ξημερώματα της 19ης του Οκτώβρη μετά την κατανάλωση αλκοόλ σε νυχτερινό κλαμπ στο Γκάζι, μοιάζει να φέρνει εμφατικά στην επιφάνεια το πολύ σοβαρό ζήτημα της νοθείας των αλκοολούχων ποτών που φαίνεται να έχουν κατακλύσει την αθηναϊκή νύχτα.
«Οι πιο έμπειροι μπορεί να καταλάβουν το νοθευμένο ποτό από τη γεύση»
Ο Μιχάλης, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είναι μπάρμαν στην περιοχή των Εξαρχείων. Όπως εξηγεί μιλώντας στο reader, «πλέον είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθείς αν ένα μπουκάλι είναι νοθευμένο, καθώς δεν υπάρχουν εμφανείς ενδείξεις. Οι πιο έμπειροι ίσως το καταλάβουν από τη γεύση, αλλά αυτό συμβαίνει κυρίως όταν το ποτό σερβίρεται σκέτο και όχι αναμεμειγμένο με κάποιο αναψυκτικό. Παλαιότερα ήταν πιο εύκολο να γνωρίζεις ποια μαγαζιά πουλούσαν νοθευμένα ποτά, γιατί δεν έδιναν σημασία στην ποιότητα και λειτουργούσαν κυρίως ως βιτρίνα για να καλύπτουν άλλες δραστηριότητες».
Επιπλέον, όπως λέει ο ίδιος, «έχω ακούσει για περιστατικά πελατών που παρουσίασαν συμπτώματα δηλητηρίασης από ποτό. Μάλιστα, και εγώ ο ίδιος έχω καταλάβει πως κάτι που είχα πιει είχε διαφορετική επίδραση απ’ ό,τι συνήθως».
Όταν η επίδραση είναι έντονη χωρίς προφανή λόγο, τότε κάτι δεν πάει καλά. Αλλά μήπως είναι αργά όταν το διαπιστώνουμε; Δυστυχώς δεν υπάρχουν έλεγχοι στα νυχτερινά μαγαζιά, οπότε όποια μέτρα λαμβάνονται, συμβαίνει έπειτα από κάποιο τραγικό περιστατικό, όπως συνέβη πρόσφατα με τον θάνατο της 16χρονης έπειτα από νυχτερινή έξοδο σε κλαμπ στο Γκάζι.
«Όχι, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κάποιος ουσιαστικός έλεγχος από τις αρχές. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι φταίει το μαγαζί ή η κάβα. Συνήθως, το πρόβλημα ξεκινά από τον εισαγωγέα ή κάποιον ενδιάμεσο που προμηθεύει τα καταστήματα», σημειώνει ο Μιχάλης.
Εδώ εντοπίζεται μια κρίσιμη αδυναμία: ο έλεγχος συνδέσεων της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι αδύναμος - η βασική ευθύνη δεν περιορίζεται στο μπαρ που σέρβιρε, αλλά στο ποιος «έφερε» το ποτό στην αγορά.
«Δε νομίζω ότι συμβαίνει συχνά κάτι τέτοιο με τα ποτά, καθώς είναι παράνομο να αγοράζεις νοθευμένα προϊόντα. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων θέλει να διατηρήσει την πελατεία της και επομένως δίνει σημασία στην ποιότητα. Ίσως σε κάποιες περιπτώσεις να συμβαίνει, αλλά πιστεύω πως είναι σπάνιο. Όποιος θέλει να μειώσει το κόστος, συνήθως βρίσκει άλλους τρόπους», προσθέτει.
«Δεν μπορώ να δώσω κάποια συγκεκριμένη συμβουλή ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος κατανάλωσης νοθευμένου ποτού, γιατί ούτε εγώ ο ίδιος μπορώ να καταλάβω εύκολα αν ένα ποτό είναι νοθευμένο. Το μόνο που κατάλαβα ήταν την επόμενη μέρα, λόγω έντονου πονοκέφαλου και δυσφορίας. Ξέρω ότι κυκλοφορούν νοθευμένα ποτά στην αγορά, αλλά σίγουρα όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο παλαιότερα».
«Αν κάτι μας φαίνεται περίεργο δεν το βάζουμε στο ράφι»
Ο κ. Γιώργος, υπεύθυνος κάβας στα βόρεια Προάστια, μου εξήγησε ότι τα τελευταία χρόνια έχει διακριθεί μια σαφής αύξηση κυρίως σε φτηνές ετικέτες που κυκλοφορούν εκτός επίσημων καναλιών, αφού η αλυσίδα διανομής έχει σημεία αδυναμίας. «Αυτό μας αναγκάζει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τους προμηθευτές και να ελέγχουμε τα προϊόντα πριν μπουν στο ράφι. Επίσης, χρειάζεται να εξηγούμε στους πελάτες γιατί κάποιες τιμές δεν μπορούν να είναι τόσο χαμηλές - για να αποφύγουν νοθευμένα ποτά».
Το ζήτημα όμως είναι ότι «η αγορά διαμορφώνεται από πολλούς μικρούς παίχτες που δεν ελέγχονται επαρκώς οπότε μπορούν να διοχετεύουν προβληματικές παρτίδες στην αγορά», λέει ο ίδιος. Τον ρωτάω πως μπορεί να διασφαλίσει ότι όλα τα ποτά που προμηθεύεται είναι γνήσια. «Συνεργαζόμαστε μόνο με επίσημους εισαγωγείς και διανομείς, που έχουν άδειες και παραστατικά για κάθε παραλαβή. Κάθε μπουκάλι ελέγχεται οπτικά για τη συσκευασία, το λογότυπο και την ετικέτα, και αν κάτι μας φαίνεται περίεργο, δεν το βάζουμε στο ράφι».
Έχει τύχει να δεχτεί προτάσεις για φτηνές παρτίδες από περίεργους προμηθευτές, και όπως σημειώνει «Συνήθως πρόκειται για προσφορές που ακούγονται πολύ καλές για να είναι αληθινές. Εμείς αποφεύγουμε τέτοιες συμφωνίες - είναι πολύ ρίσκο για εμάς και για τον πελάτη.
Σχετικά με τις πιο «επικίνδυνες» κατηγορίες ποτών, μου εξήγησε ότι τα λευκά ποτά (βότκα, τζιν, ρούμι) νοθεύονται πιο εύκολα, ενώ «σχεδόν απίθανο είναι να έχουμε θέματα με τα κρασιά αλλά κι αυτά δεν αποκλείονται».
Όσο για τους καταναλωτές, επισημαίνει ότι «η πλειοψηφία δεν μπορεί να καταλάβει πότε ένα ποτό είναι νοθευμένο, αφού δεν υπάρχουν εμφανείς ενδείξεις και δεν μπορεί να ελέγξει τη φιάλη. Όταν καταλάβει ότι κάτι δεν πάει καλά με το ποτό, συνήθως είναι πολύ αργά. Τα πιο ασφαλή ποτά είναι οι γνωστές μπίρες που ανοίγονται μπροστά μας επι τόπου, ενώ αν κάποιος θέλει να καταναλώσει ποτό όπως τζιν, βότκα, τεκίλα, καλό είναι να πίνει συγκεκριμένη μάρκα, χωρίς αναψυκτικά μέσα, ώστε να μπορεί να αναγνωρίζει τη γεύση τους όσο είναι δυνατόν».
Σημειώνεται, ότι τα ποτά «μπόμπες» μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, από ζαλάδες και πεπτικές διαταραχές έως μόνιμη τύφλωση ή ακόμη και θάνατο, ανάλογα με τις ουσίες που περιέχουν.
«Δεύτερη η Ελλάδα στην κατανάλωση αλκοόλ σε ηλικίες 15-16 ετών»
Τα περιστατικά κατανάλωσης αλκοόλ από ανηλίκους, είναι σχεδόν καθημερινά, αφού μόλις λίγες ημέρες μετά τον θάνατο της 16χρονης στο Γκάζι, και συγκεκριμένα τα ξημερώματα της Κυριακής 26 Οκτώβρη, τρεις ανήλικοι μετάβησαν στο νοσοκομείο μετά από κατανάλωση αλκοολούχων ποτών σε καφετέρια του Πειραιά. Κατά την έρευνα προέκυψε ότι ο ένας 17χρονος είχε χρησιμοποιήσει πλαστή αστυνομική ταυτότητα προκειμένου να εισέλθει στο κατάστημα και να παραγγείλει ποτά. Η αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη της υπεύθυνης της καφετέριας για παράβαση της νομοθεσίας περί προστασίας ανηλίκων, καθώς και στη σύλληψη του φύλακα του καταστήματος, που φέρεται να επέτρεψε την είσοδό τους.
Την ίδια μέρα, μια 17χρονη στη Σαντορίνη μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε λιπόθυμη κατάσταση στο νοσοκομείο του νησιού, αφού κατέρρευσε μετά την κατανάλωση τεσσάρων ποτών. Η κατάσταση της υγείας της δεν εμπνέει ανησυχία, φέρνει όμως ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για την πρόσβαση των ανηλίκων στο αλκοόλ στα κέντρα διασκέδασης. Ήδη έχει σχηματιστεί δικογραφία για έκθεση ανηλίκου σε κίνδυνο, ενώ αναζητείται ο ιδιοκτήτης του μπαρ όπου φέρεται να διασκέδαζε η 17χρονη.
Μέσα σε όλα αυτά, οι αριθμοί δείχνουν ότι η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση στον ΟΟΣΑ ως προς την κατανάλωση αλκοόλ στην ηλικία των 15-16 ετών, ενώ είναι τρίτη σε κατανάλωση αλκοόλ στις ηλικίες των 13 ετών. Παράλληλα, πρώτη αιτία θανάτου στην εφηβεία και τα μετεφηβικά χρόνια -από 16 έως 25 ετών- αναδεικνύεται η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ.
Σύμφωνα με το ESPAD (European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs), οι ανήλικοι στην Ελλάδα εξακολουθούν να καταναλώνουν αλκοόλ σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το 2024, πάνω από το 86% των 16χρονων δήλωσαν ότι έχουν δοκιμάσει αλκοόλ έστω μία φορά στη ζωή τους, ποσοστό 12 μονάδες υψηλότερο από τον μέσο όρο στην Ευρώπη. Επιπλέον, στοιχεία του ΠΟΥ δείχνουν ότι η επαφή με το αλκοόλ ξεκινά σε πολύ μικρή ηλικία, με κάποια παιδιά να πίνουν ήδη από τα 11 έτη.
Η εκπρόσωπος της ΕΛ.ΑΣ. Κωνσταντία Δημογλίδου ανέφερε ότι το τελευταίο τρίμηνο έχουν γίνει 24.000 έλεγχοι σε νυχτερινά μαγαζιά σε όλη τη χώρα, με πάνω από 140 δικογραφίες και συλλήψεις για μέθη ανηλίκων. Υπογράμμισε επίσης ότι οι ιδιοκτήτες οφείλουν να ελέγχουν ταυτότητες και πως η πώληση αλκοόλ σε ανηλίκους απαγορεύεται αυστηρά, ακόμη και σε περίπτερα ή μίνι μάρκετ.
Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ αποκάλυψε ότι μόνο τον τελευταίο χρόνο 350 ανήλικοι νοσηλεύτηκαν στα δύο παιδιατρικά νοσοκομεία της Αττικής λόγω κατανάλωσης αλκοόλ, ενώ πανελλαδικά τα περιστατικά ξεπερνούν τα 1.000. Κατήγγειλε μάλιστα ότι ορισμένα μαγαζιά στο Γκάζι πετούν έξω μεθυσμένους ανήλικους για να αποφύγουν τον έλεγχο και τη δυσφήμιση.
Τι χρειάζεται όμως να γίνει από εδώ και πέρα; Πέρα από την τήρηση του νόμου, θα πρέπει να γίνει ενίσχυση των ελέγχων στην εφοδιαστική αλυσίδα από το κράτος, ενώ εισαγωγείς, κάβες και νυχτερινά κέντρα θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς την προέλευση των ποτών, ενώ από την πλευρά τους οι καταναλωτές θα πρέπει να καταναλώνουν ποτά που είναι σφραγισμένα -όπως μπίρα- ή γνωστές μάρκες που γνωρίζουν τη γεύση τους.
Ακολουθήστε το Reader στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις και τα νέα από την Ελλάδα και τον κόσμο.
