Από έναν γενικευμένο πυρηνικό πόλεμο έως μια πρόσκρουση ενός τεράστιου αστεροειδούς στη Γη, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι η ζωή στον πλανήτη μπορεί ανά πάσα στιγμή να τελειώσει με ένα «κλικ». Αλλά υποθέτοντας ότι θα υπάρξουν μερικοί επιζώντες, πόσοι άνθρωποι θα χρειάζονταν για να συνεχιστεί το ανθρώπινο είδος;
«Γαία πυρί μιχθήτω»
Διαφορετικές καταστροφές θα δημιουργούσαν διαφορετικές συνθήκες καταστροφής και πιθανής επιβίωσης. Για παράδειγμα, ένας πυρηνικός πόλεμος θα μπορούσε να προκαλέσει το φαινόμενο «πυρηνικός χειμώνας», με τους επιζώντες να αντιμετωπίζουν μόνιμα εξαιρετικά παγωμένες θερμοκρασίες ταυτόχρονα με υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, και γενικευμένο λιμό. Ωστόσο, αφήνοντας μερικές από αυτές τις συνθήκες στην άκρη και εστιάζοντας στο μέγεθος του πληθυσμού, ο ελάχιστος αριθμός επιζώντων θα είναι πολύ μικρότερος σε σύγκριση με τα περίπου 7,8 δισεκατομμύρια ανθρώπων που ζουν σήμερα πάνω στη Γη.
«Με έναν πληθυσμό που θα μετρά μερικές εκατοντάδες, πιθανότατα το ανθρώπινο είδος θα μπορούσε να επιβιώσει για πολλούς αιώνες μετά από εκεί. Και το παράδειγμα το έχουμε από το τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων, μια περίοδος που ξεκίνησε πριν 2,5 εκατομμύρια χρόνια και τερματίστηκε στο 10.000 π.Χ., περίπου», αναφέρει σε πρόσφατο δημοσίευμα του Live Science, ο Κάμερον Σμιθ, βοηθός καθηγητής στο Τμήμα Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Πόρτλαντ στο Όρεγκον. «Από την παλαιολιθική εποχή που ξεκινά τότε, πολλοί μικροί πληθυσμοί αυτού του είδους κατάφεραν να επιβιώσουν για αιώνες και ίσως χιλιετίες».
Οι πιο τυχεροί θα βιώσουν ξανά την Εποχή των Παγετώνων
Η έρευνα του Σμιθ για τους πρώιμους ανθρώπινους πολιτισμούς και τον μελλοντικό διαστημικό αποικισμό, του δίνει αρκετά καλή εικόνα για τις ελπίδες επιβίωσης μετά από μια «Αποκάλυψη». Αναμένει ότι οι μεγάλες πόλεις θα είναι πιο ευάλωτες εάν ο παγκόσμιος πολιτισμός καταρρεύσει, καθώς όλες σχεδόν οι απαραίτητες τροφές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ηλεκτρική ενέργεια και τις εισαγωγές. «Επομένως, οι επιζώντες πληθυσμοί θα αρχίσουν να εξαπλώνονται για να βρουν πόρους», τονίζει ο Σμιθ, όπως ακριβώς συνέβη κατά την πρώιμη Νεολιθική περίοδο. «Ξεκινώντας από την τελευταία εποχή των παγετώνων, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν τη γη, υπήρχαν πολλά μικρά χωριά παγκοσμίως με πληθυσμούς που κυμαίνονταν από τις λίγες εκατοντάδες έως 1.000 άτομα το πολύ. Και σε ένα αποκαλυπτικό σενάριο, φαντάζομαι ότι θα συνέβαινε το ίδιο πράγμα».
Το πρόβλημα με την αιμομιξία
Ένας επιζών πληθυσμός λίγων εκατοντάδων ανθρώπων ανά τεράστιες γεωγραφικές περιοχές, που θα ήταν αδύνατο να έρθουν σε επαφή, θα χρειαζόταν επίσης έναν τρόπο διατήρησης της αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους. «Και εάν οι ομάδες που θα είχαν επιβιώσει ήταν κατά μεγάλο ποσοστό συγγενείς, τότε πιθανώς το πρόβλημα θα ήταν τεράστιο. Όχι τόσο ηθικό, όσο καθαρά βιολογικό», λέει ο Σμιθ εξηγώντας: «Βρετανοί ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Λιντς και του Μπράντφορντ πραγματοποίησαν μελέτη, προκειμένου να διαπιστώσουν από ποια προβλήματα και ανωμαλίες κινδυνεύουν τα παιδιά που έχουν προκύψει από αιμομιξία. Αυτό που αποδείχθηκε είναι πως η αναπαραγωγή ακόμη και μεταξύ εξαδέλφων διπλασιάζει τον κίνδυνο γέννησης παιδιού με γενετικά ελαττώματα. Ένα μωρό στα τρία θα γεννηθεί με κάποιο πρόβλημα, μιλώντας κυρίως για τερατογενέσεις, ασθενές νευρικό σύστημα, εγκέφαλο και καρδιά, ενώ οι πιθανότητες το βρέφος να μην επιβιώσει είναι διπλάσιες από τον μέσο όρο».
Το πιο ζοφερό σενάριο διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια μας
Ο Σεθ Μπόουμ, συνιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Καταστροφικών Κινδύνων, μιας επιστημονικής ομάδας έρευνας και προβληματισμού, εξετάζει σοβαρά τον κίνδυνο εμφάνισης παγκόσμιων καταστροφών στα προσεχή χρόνια, με αφορμή όχι μόνο έναν πιθανό πυρηνικό πόλεμο ή την πτώση αστεροειδών, αλλά επικεντρώνοντας την ανησυχία του και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, που είναι όχι μόνο αισθητό αλλά και ορατό. «Οι πάγοι της Γης λιώνουν 57% πιο γρήγορα απ’ ό,τι στα μέσα της δεκαετίας του ’90», λέει ο Μπόουμ στο ίδιο δημοσίευμα του Live Science. «Στην ιστορική χρονοκλίμακα ύπαρξης της Γης, αυτό δεν αφορά σε κάποιο μακρινό μέλλον. Είναι ένα “κλικ”, που μπορεί ακόμη και οι νεότεροι από εμάς σήμερα, να το ζήσουν αύριο!».
Γι’ αυτό και η έρευνα του Μπόουμ περιλαμβάνει την προοπτική δημιουργίας καταφυγίων για την προστασία των ανθρώπων σε περίπτωση πυρηνικής καταστροφής ή παγκόσμιου Κατακλυσμού. «Εάν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο, θα θέλαμε να έχουμε κάποιες από αυτές τις διασφαλίσεις, έτσι ώστε να μπορεί να συνεχιστεί τουλάχιστον κάποιος πληθυσμός, και ένα σημαντικό κομμάτι του ανθρώπινου πολιτισμού», αναφέρει ο ερευνητής εξηγώντας:
«Ένας σημαντικός παράγοντας σε οποιοδήποτε είδος καταφυγίου είναι η ικανότητα απομόνωσης μιας ομάδας από οτιδήποτε προκαλεί περαιτέρω απώλειες ζωών. Για παράδειγμα, ορισμένες νησιωτικές χώρες, όπως η Νέα Ζηλανδία και η Αυστραλία, έχουν μετατραπεί αποτελεσματικά σε καταφύγια μεγάλης κλίμακας κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού. Αλλά σε ένα σταδιακά αυξανόμενο φαινόμενο λιώσιμο των πάγων, αυτές οι δυο περιοχές θα έχουν βυθιστεί κάτω από το νερό».
Ο Μπόουμ αναφέρθηκε επίσης και στο - υποθετικό - καταφύγιο επιβίωσης του ανθρώπινου είδους που δημιουργήθηκε πριν μερικά χρόνια στα βουνά της Νορβηγίας - την Παγκόσμια Τράπεζα Σπόρων του Σβάλμπαρντ. «Σε ένα σκηνικό Αποκάλυψης, μόνο κάποιοι λίγοι Νορβηγοί θα είχαν πρόσβαση σ’ αυτό, και πάλι είναι ένα αρκετά φιλόδοξο σενάριο», τόνισε ο Μπόουμ.
Στο μυαλό του Έλον Μασκ
Συνεπώς, σε κάθε υποθετικά ακραία κατάσταση επί Γης, οι άνθρωποι έχουν μόνο μια επιλογή: να καταφύγουν στο διάστημα. Αλλά και πάλι, ο Μπόουμ, έχει τις λογικές αντιρρήσεις του. Ποιος θα μπορούσε να είναι ο ελάχιστος αριθμός ανθρώπων που θα μπορούσαν να αποδράσουν στο διάστημα, να επιβιώσουν εκεί, και παράλληλα να είναι σε θέση να διαιωνίσουν το ανθρώπινο είδος;
«Ένα αρχικό πλήρωμα μαζί με τους επιβάτες μιας “Κιβωτού του Διαστήματος” χωρητικότητας 98 ατόμων -μάξιμουμ-, θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν ένα ταξίδι 6.300 ετών (!), ταξιδεύοντας μέσα σε ένα διαστημικό σκάφος με ταχύτητες που είναι δυνατές με την τρέχουσα τεχνολογία, με σκοπό να φτάσουν στον Εγγύτατο Κενταύρου β (Proxima Centauri b), έναν δυνητικά κατοικήσιμο εξωπλανήτη που μοιάζει με Γη, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το Proxima Centauri, το πλησιέστερο αστέρι στον ήλιο», λέει ο Μπόουμ, βασιζόμενος σε μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the British Interplanetary Society με επικεφαλής τον Φρεντερίκ Μαρίν, αστροφυσικό στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου στη Γαλλία, ο οποίος μελετά τη διαστημική ανθρωπολογία.
«Ωστόσο, οι 98 άνθρωποι που θα επέβαιναν στην διαστημική Κιβωτό, θα πρέπει να ήταν ζευγάρια με εντελώς διαφορετικά γενετικά στοιχεία αναπαραγωγής, κάτι που αποκλείει τους στενούς συγγενείς – έως και 4ου βαθμού. Απ’ την άλλη, ένα μεγαλύτερο πλήρωμα που θα έφτανε τους 500, δεν είναι επί του παρόντος μια κατασκευαστική δυνατότητα που έχει η ανθρωπότητα σήμερα. Εκτός εάν μπορούσε να δημιουργηθεί ένας τεράστιος στόλος διαστημικών Κιβωτών, κάτι που δεν απέχει λιγότερο από σενάριο επιστημονικής φαντασίας -με βάση τους συνολικούς προϋπολογισμούς της SpaceX, της NASA, της ρωσικής Roscosmos, της κινεζικής CNSA και του ινδικού ISRO».
Το συμπέρασμα: Ακόμη και εάν αυτοί οι 500 είναι όσοι έγιναν πλουσιότεροι κατά ένα τρισεκατομμύριο δολάρια το 2017 (σύμφωνα με έκθεση του Bloomberg News), θα έπρεπε να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον για να χωρέσουν στην μικρή «Διαστημική Κιβωτό», που θα διαιώνιζε το ανθρώπινο είδος μετά από μια «Αποκάλυψη» επί Γης.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
