Ο 26χρονος αυτοεξόριστος Ρομάν Προτασέβιτς με την έρευνά του κατάφερε να εκνευρίσει τόσο τον αυταρχικό ηγέτη της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο ώστε να διατάξει κρατική αεροπειρατεία προκαλώντας την έντονη αντίδραση των δυτικών κυβερνήσεων. Ο φόβος του την ώρα που άκουσε ότι το αεροπλάνο της Ryanair που είχε απογειωθεί από την Αθήνα για τη Λιθουανία θα προσγειωνόταν (συνοδεία μαχητικού MiG-29) στη Λευκορωσία και το Μινσκ, επιβεβαιώνει το κλίμα των τελευταίων ετών στην χώρα. Επιβάτες του αεροπλάνου περιγράφουν λεπτό προς λεπτό τον τρόμο που βίωνε ο δημοσιογράφος, όσο το αεροπλάνο βρισκόταν εν πτήσει. Κατάφερε μέσα στον πανικό του να δώσει την βαλίτσα του και το κινητό του, στην σύντροφό του, την οποία και συνέλαβαν.
Διαβάστε ακόμη Λευκορωσία - Αλεξάντερ Λουκασένκο: Από τις κατηγορίες για εκλογική νοθεία στην «αεροπειρατεία» με αεροσκάφος της Ryanair
Άνθρωποι που τον είδαν, μόλις ανακοινώθηκε η εξέλιξη, μιλούν για τον φόβο που «ζωγραφίστηκε» στο πρόσωπό του. Για τις κινήσεις του και για το πως αν μπορούσε, θα άνοιγε την πόρτα για να εξαφανιστεί. Η πτήση της Ryanair 4978 είχε ήδη αρχίσει την κάθοδό της στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, όταν ο πιλότος ανακοίνωσε την αιφνίδια εκτροπή του αεροπλάνου στο Μινσκ, την πρωτεύουσα της γειτονικής Λευκορωσίας. Δεν δόθηκε καμία εξήγηση. Ένας από τους επιβάτες του Boeing 737 αντέδρασε αμέσως: ο Ρομάν Προταασέβιτς σηκώθηκε από τη θέση του, έφτασε το ντουλαπάκι από πάνω του, έβγαλε έξω έναν φορητό υπολογιστή από την χειραποσκευή του και τον έδωσε σε μια γυναίκα που τον συνόδευε, μαζί με το κινητό του τηλέφωνο.
Η «αεροπειρατεία» από το καθεστώς Λουκασένκο, μια πρωτοφανής εξέλιξη, σόκαρε τους πάντες, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να βάζει εκτάκτως το θέμα στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής και ήδη να συζητά το ενδεχόμενο κυρώσεων. Όλα έρχονται στο φως σχεδόν 24 ώρες μετά την «κρατική αεροπειρατεία» στο αεροπλάνο της Ryanair από το καθεστώς του Αλεξάντρ Λουκασένκο στη Λευκορωσία. Ο δημοσιογράφος Ρομάν Προτασέβιτς φρόντισε να δώσει έναν υπολογιστή κι ένα κινητό στη σύντροφό του, η οποία, όμως, επίσης συνελήφθη.
Φοβισμένος και λυπημένος
Μια άλλη εξαντλημένη επιβάτης, η οποία δεν έδωσε το όνομά της στους δημοσιογράφους, δήλωσε ότι ο Προτασέβιτς φαινόταν «πάρα πολύ φοβισμένος. Τον κοίταξα στα μάτια και ήταν πολύ λυπημένος». Κι άλλοι επιβάτες της πτήσης δήλωσαν ότι ο ακτιβιστής της λευκορωσικής αντιπολίτευσης έζησε κάποια λεπτά μεγάλης αγωνίας όταν συνειδητοποίησε ότι η πτήση της Ryanair στην οποία βρισκόταν θα εκτραπεί στο Μινσκ, όπου λίγο αργότερα συνελήφθη.
«Άρχισε να πανικοβάλλεται και να λέει ότι αυτό γίνεται εξαιτίας του», διηγήθηκε στο AFP η Μόνικα Σίμκιεν, μια 40χρονη Λιθουανή όταν στο τέλος η πτήση μπόρεσε να προσγειωθεί στο Βίλνιους, έπειτα από πολύωρη καθυστέρηση. «Απλώς γύρισε προς τον κόσμο και είπε ότι κινδυνεύει να του επιβληθεί θανατική ποινή», συνέχισε, προσθέτοντας ότι στη συνέχεια έμοιαζε πολύ ήρεμος όταν σιγουρεύτηκε ότι θα συλληφθεί μετά την άφιξη στο Μινσκ.
Ήταν «νευρικός στην αρχή, αλλά μετά συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, ηρέμησε και το αποδέχθηκε», δήλωσε επίσης ο Μάντας, ενώ άλλος επιβάτης, ο 37χρονος Ενβίνας Ντίμσα, συμπλήρωσε ότι «δεν φώναζε, αλλά φαινόταν ότι φοβόταν πάρα πολύ. Θα έλεγε κανείς ότι αν υπήρχε ανοιχτή μια έξοδος, θα πηδούσε». Η πρωθυπουργός της Λιθουανίας Ίνγκριντα Σιμονιτέ μετέβη στο αεροδρόμιο του Βίλνιους για να υποδεχθεί το αεροπλάνο, όπως και πολλές δεκάδες ακτιβιστές της λευκορωσικής αντιπολίτευσης.
Ορισμένοι είχαν στους ώμους τους τη σημαία της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, ενώ άλλοι κρατούσαν πανό με το σύνθημα: “Είμαι/Είμαστε ο Ρομάν Προτασέβιτς” ή ακόμη “Ryanair, που είναι ο Ρομάν;”. “Οφείλουμε να δείξουμε την αλληλεγγύη μας για να αποφύγουμε να μας κάμψουν έναν έναν”, δήλωσε ένας από αυτούς, ο 36χρονος Αλεξάντρ Γκλασκόφ. Σύμφωνα με αυτόν, η σύλληψη του Προτάσεβιτς συνιστά “έγκλημα”.
Έπιασαν και τη σύντροφό του
Ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε αργά χθες, Κυριακή, το βράδυ ότι η σύντροφος του Προτασέβιτς επίσης δεν επιβιβάστηκε ξανά στην πτήση από το Μινσκ για το Βίλνιους. Το γεγονός επιβεβαίωσε και ένα πανεπιστήμιο της Λευκορωσίας, το οποίο βρίσκεται στο Βίλνιους. Ανακοίνωσε ότι μια από τις φοιτήτριές του, η 23χρονη Σοφία Σάπεγκα, η οποία συνταξίδευε με τον Ρομάν Προτάσεβιτς, επίσης συνελήφθη όταν η πτήση τους υποχρεώθηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ και ζήτησε την απελευθέρωσή της.
Την σύλληψη της Σάπεγκα επιβεβαίωσε η οικογένειά της, όπως δήλωσε στο Reuters ο εκπρόσωπος του πανεπιστημίου European Humanities. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Σάπεγκα και ο Προτασέβιτς βρίσκονταν σε διακοπές στην Ελλάδα. Η Σάπεγκα, η οποία είναι Ρωσίδα πολίτης, πήγαινε στο Βίλνιους για την προφορική εξέταση του μεταπτυχιακού της στο πανεπιστήμιο, απ’ όπου θα αποφοιτούσε έπειτα από πέντε χρόνια σπουδών, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ίδρυμα.
«Ως αποτέλεσμα μιας μυστικής επιχείρησης από τις αρχές της Λευκορωσίας η φοιτήτρια συνελήφθη από την Διοίκηση της Ερευνητικής Επιτροπής της πόλης του Μινσκ με αβάσιμες και κατασκευασμένες κατηγορίες», αναφέρει η ανακοίνωση του πανεπιστημίου που προσθέτει: «Διαμαρτυρόμαστε κατά της αδικαιολόγητης κράτησης ενός μέλους της πανεπιστημιακής μας κοινότητας».
Ποιος είναι ο δημοσιογράφος Ρομάν Προτασέβιτς
Ο Προτασέβιτς έχει πρωτοστατήσει στην κάλυψη της ευρείας κλίμακας εκλογικής απάτης, την οποία φέρεται να ενορχήστρωσε το καθεστώς του Λουκασένκο τον Αύγουστο του 2020. Τότε, ο τελευταίος είχε απαντήσει με μέτρα καταστολής των διαδηλώσεων που ακολούθησαν και στις οποίες ο Προτασέβιτς συμμετείχε. Πρόκειται για θερμό υποστηρικτή της Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, της επικεφαλής της Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης της χώρας, η οποία ζει εξόριστη στην Λιθουανία, όπου αναγκάστηκε να καταφύγει, για τον ρόλο της στο κίνημα αμφισβήτησης μετά τις εκλογές του 2020. Αντίπαλη του Λουκασένκο στις προεδρικές εκλογές, η Τιχανόφσκαγια αναγκάστηκε να καταφύγει στη Λιθουανία αμέσως μετά τη διεξαγωγή τους. Διώκεται από το φθινόπωρο του 2020 για «εκκλήσεις σε ενέργειες που έπληξαν την εθνική ασφάλεια», έγκλημα που τιμωρείται με φυλάκιση τριών έως πέντε ετών. Μάλιστα, η Λευκορωσίδα πολιτικός είχε πρόσφατα συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών.
Στη λίστα τρομοκρατών της KGB
Ωστόσο, ο λογαριασμός της Τιχανόφσκαγια στο Twitter είναι ακόμα ενεργός και μέσω αυτού, η επικεφαλής της λευκορωσικής αντιπολίτευσης ενημέρωσε ότι ο εν λόγω δημοσιογράφος και φωτορεπόρτερ βρίσκεται αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή στη Λευκορωσία, καθώς τα τελευταία χρόνια αποτελεί σφοδρό επικριτή του Λουκασένκο. «Ο Ρομάν Προτασέβιτς είναι δημοσιογράφος, φωτογράφος, ακτιβιστής από τη Λευκορωσία. Εργαζόταν ως φωτογράφος για το μεγαλύτερο μέσο της χώρας. Το 2019, έφυγε από τη Λευκορωσία λόγω της συνεργασίας του με μέσο της αντιπολίτευσης. Είχε καλύψει τις εκλογές του 2020 και τις διαμαρτυρίες που είχαν ακολουθήσει. Οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας και η KGB τον έχουν κατατάξει στη λίστα τρομοκρατών», έγραψε η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
