Είναι γνωστό σε όλους πως ο Νότος των ΗΠΑ, δεν είναι και ο... προοδευτικότερος τόπος πάνω σε τούτο τον πλανήτη. Ίσα – ίσα. Στη λεγόμενη και «Ζώνη της Βίβλου» κατά καιρούς έχει ευδοκιμήσει ότι πιο οπισθοδρομικό. Γνωστότερο παράδειγμα ο αμερικανικός εμφύλιος καθώς οι Νότιοι αρνούνταν να δεχθούν πως οι μαύροι δε θα είναι ιδιοκτησία τους. Πρόσφατο παράδειγμα ο νόμος για τις αμβλώσεις. Οι περισσότερες νότιες Πολιτείες δε χρειάστηκαν καν την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Την εφάρμοζαν... από πριν. Δεν πρέπει, λοιπόν, να προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση πως στα μέσα της δεκαετίας του 1920 στο Τενεσί είχε υπερψηφιστεί ένας Νόμος σύμφωνα με τον οποίο απαγορευόταν η διδασκαλία της θεωρίας του Δαρβίνου για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Η απαγόρευση αυτή αφορούσε και τα σχολεία αλλά και τα πανεπιστήμια!
«Δημιουργιστές» εναντίον «Δαρβινιστών»
«Δημιουργιστές» ονομάζουμε όσους συντάσσονται με την άποψη της Εκκλησίας ότι η δημιουργία του κόσμου είναι αποτέλεσμα της Θείας Χάριτος. «Δαρβινιστές» όσους ασπάζονται τη θεωρία του Κάρολου Δαρβίνου, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος κατατάσσεται στον κόσμο των εμβίων όντων, άρα και αυτός έχει καταγωγή από τους άλλους οργανισμούς.
Αυτές οι δυο θεωρίες, λοιπόν, έμελλε να συγκρουστούν στην άσημη πόλη Ντέιτον του Τενεσί. Τι είχε γίνει εκεί; Όλα άρχισαν στις 21 Μαρτίου του 1925 όταν η Βουλή της Πολιτείας ψηφίζει το «Νόμο Μπάτλερ» ο οποίος απαγόρευε τη διδασκαλία της Θεωρίας του Δαρβίνου στα σχολεία και τα πανεπιστήμια της Πολιτείας. Εμπνευστής και «νονός» του συγκεκριμένου Νόμου ο βουλευτής Τζον Μπάτλερ ο οποίος, όπως είχε παραδεχθεί ο ίδιος, δεν είχε ιδέα τι πραγματικά υποστήριζε ο Δαρβίνος απλά έβλεπε όλο και περισσότερους νέους να λένε στους γονείς τους ότι «η Βίβλος γράφει ανοησίες». Όσοι δε συμβιβάζονταν με τις υποδείξεις, θα πλήρωναν στο κράτος από 100 έως 500 δολάρια, ποινή ίδια με αυτήν της λαθραίας πώλησης ποτών.
Και επειδή κάθε δράση φέρνει αντίδραση ο νεαρός καθηγητής βιολογίας Τζον Σκόουπς αψηφά τον νόμο και συνεχίζει να διδάσκει τους μαθητές του στο Λύκειο του Ντέιτον τη θεωρία του Δαρβίνου. Στην πραγματικότητα δεν το έκανε μόνος του ο Σκόουπς. Η Αμερικανική Ένωση Κοινωνικών Δικαιωμάτων ήταν αυτή που αντέδρασε και ανακοίνωσε πως θα στηρίξει νομικά και οικονομικά όποιον δάσκαλο ή καθηγητή δεχόταν να διδάξει στους μαθητές του τη θεωρία της εξέλιξης. Ο Σκόουπς απλά προθυμοποιήθηκε.
Όπως ήταν φυσικό, από τη στιγμή που ο καθηγητής παραβίασε το νόμο, συνελήφθη με συνοπτικές διαδικασίες και οδηγήθηκε σε δίκη. Ουσιαστικά, όμως, ήταν μια σύλληψη την οποία επεδίωκε η πλευρά των «Δαρβινιστών». Στην πραγματικότητα ο Σκόουπς είχε ζητήσει από τους μαθητές του να τον «καρφώσουν» προκειμένου να του περάσουν χειροπέδες οι αστυνομικοί και να οδηγηθεί σε δίκη! Και όντως έτσι έγινε. Η Εισαγγελία της Πολιτείας κινείται δικαστικά εναντίον του Σκόουπς και του ασκεί ποινική δίωξη.
«Πολιτεία του Τενεσί κατά του Τζον Τόμας Σκόουπς»
Η δίκη του νεαρού καθηγητή ξεκίνησε μια ημέρα σαν σήμερα, στις 10 Ιουλίου του 1925, στο άσημο Ντέιτον που συγκέντρωσε εν μία νυκτί τα φώτα της δημοσιότητας. Η συγκεκριμένη δίκη βρέθηκε από την αρχή της στο επίκεντρο της δημοσιότητας και όχι άδικα σήμερα συμπεριλαμβάνεται στις 10 σημαντικότερες στη νομική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.
Την υπεράσπιση του Σκόουπς, ανέλαβε ο κορυφαίος ποινικολόγος των ΗΠΑ Κλάρενς Ντάροου. Συνήγορος πολιτικής αγωγής εκ μέρος χριστιανικών οργανώσεων παρέστη ο πολιτικός Ουίλιαμ Τζένιγκς Μπράιαν ο οποίος ήταν ένας σπουδαίος ρήτορας, αλλά είχε να δικηγορήσει τριάντα χρόνια.
Η Έδρα του δικαστηρίου δεν έβλεπε με καθόλου καλό μάτι τους «Δαρβινιστές» και με κάθε ευκαιρία απέρριπτε τα αιτήματα του Κλάρενς Ντάροου. Του είπε όχι όταν στην προσπάθησε στην αρχή να κηρύξει τον νόμο αντισυνταγματικό, επειδή καλλιεργούσε το θρησκευτικό μίσος μεταξύ των πολιτών και του ξαναείπε όχι όταν θέλησε να φέρει ως μάρτυρες υπεράσπισης διαπρεπείς επιστήμονες να καταθέσουν για τη θεωρία της εξέλιξης.
Ο Ντάροου κατάλαβε πως το παιχνίδι είναι χαμένο και έτσι πέρασε στο «σχέδιο Β» το οποίο ήταν η αποδόμηση των επιχειρημάτων της απέναντι πλευράς. Σε αυτό το κομμάτι της δίκης το γέλιο... πήγε σύννεφο! ο Ντάροου κάλεσε τον ίδιο τον Μπράιαν να καταθέσει. Με ένα απόσπασμα από τη «Γένεση» στο χέρι, τον ρώτησε για την ύπαρξη του Αδάμ και της Εύας, τη γυναίκα του Κάιν και τον πληθυσμό της αρχαίας Αιγύπτου. Μια από τις ερωτήσεις ήταν «Αν η Εύα δημιουργήθηκε από το πλευρό του Αδάμ, που βρήκε ο Κάιν τη γυναίκα του»; Τον στρίμωξε τόσο, που κέρδισε τις εντυπώσεις αλλά και χειροκρότημα του κοινού.
Η δίκη ολοκληρώθηκε στις 21 Ιουλίου και ήταν (προφανώς) καταδικαστική. Ο Σπόουκς κλήθηκε να πληρώσει το πρόστιμο των 100 δολαρίων (περίπου 1.400 σημερινά δολάρια). Οι «Δαρβινιστές», ωστόσο, είχαν πετύχει αυτό που ήθελαν. Οι ιδέες τους ακούστηκαν και κέρδισαν τη συμπάθεια του κοινού. Τον Ιανουάριο του 1927 ο Σκόουπς προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Πολιτείας του Τενεσί το οποίο και τον αθώωσε για τυπικούς λόγους.
Η πλάστιγγα έγειρε θεαματικά υπέρ του Δαρβίνου το 1958, όταν βάσει νόμου - υπό τον φόβο ότι το εκπαιδευτικό σύστημα των ΗΠΑ είχε μείνει πίσω σε σχέση με αυτό της ΕΣΣΔ - τα σχολικά εγχειρίδια Βιολογίας έπρεπε να τονίζουν τη σημασία της εξέλιξης. Το 1967 ο νόμος Μπάτλερ καταργήθηκε. Η διαμάχη «δημιουργιστών» και «δαρβινιστών», ωστόσο, κυρίως στο χώρο της εκπαίδευσης συνεχίζεται με αμείωτη ένταση στις ΗΠΑ.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
