Μετρό, Γραμμή 4: Μπήκαμε στο τούνελ και φθάσαμε στο σημείο που σκάβει ο μετροπόντικας

Κάτω από τους πολυσύχναστους δρόμους της Αθήνας, με τα ακινητοποιημένα αυτοκίνητα και το θόρυβο από τις κόρνες, κατασκευάζεται το μεγαλύτερο έργο υποδομών αυτή τη στιγμή στη χώρα. Οι κάτοικοι της Αθήνας βλέπουν τις λαμαρίνες στους υπό κατασκευή σταθμούς και οι οδηγοί βιώνουν τις καθυστερήσεις από τις κυκλοφοριακές παρεμβάσεις. Τα οφέλη από την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό μπορεί να είναι αυτή τη στιγμή αθέατα, όμως την «ανάσα» που θα δώσει η σήραγγα των 12,8 χιλιομέτρων με τους 15 σταθμούς την έχει ανάγκη η κορεσμένη πρωτεύουσα.

Το Reader αποδέχτηκε την πρόσκληση της κατασκευαστικής εταιρείας AVAX και επισκέφθηκε το Φρέαρ Βεΐκου, εκεί από όπου ξεκίνησε το ταξίδι των 7 χιλιομέτρων ο μετροπόντικας «Νίκη», ένας από τους δύο που κατασκευάζει τη Γραμμή 4. Ο πολιτικός μηχανικός Νίκος Σπυριδωνάκος, διευθυντής του συνόλου του έργου της γραμμής 4, μας παρουσίασε τα χαρακτηριστικά του έργου που φιλοδοξεί να αλλάξει τις μεταφορές στην Αθήνα.

To ΤΒΜ (Tunnel Boring Machine) έχει διανοίξει ήδη 1,4 χιλιόμετρα. Έχει περάσει από τα σημεία όπου θα βρίσκονται οι σταθμοί Άλσος Βεΐκου και Γαλάτσι και κατευθύνεται προς το σταθμό Ελικώνος. Στα τέλη του 2026 προβλέπεται να φθάσει στο σταθμό Ευαγγελισμό, όπου θα συναντήσει τον μετροπόντικα «Αθηνά» που ξεκίνησε από το Φρέαρ Κατεχάκη και ήδη έχει κατασκευάσει πάνω από 3 χλμ, από τα 5 που έχει ως αποστολή. Στον Ευαγγελισμό θα αποσυναρμολογηθούν τα δύο TBM και πλέον θα απομένει η ολοκλήρωση των 15 σταθμών και η δοκιμαστική λειτουργία του έργου.

Οι καθυστερήσεις σε αρκετούς σταθμούς που δεν έχουν αποδοθεί στον κατασκευαστή για διαφορετικούς λόγους (λόγω προβλημάτων στις πρόδρομες εργασίες, προσφυγών και αντιδράσεων, αλλά και αρχαιολογικών ερευνών) έχει μεταθέσει την παράδοση της γραμμής 4 κατά περίπου 2-3 χρόνια, προς το 2031-2032.

Στα 35 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης

Φορώντας γιλέκο και κράνος εργοταξίου και μετά τη σύντομη ενημέρωση για τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να τηρηθούν, φθάσαμε στον ανελκυστήρα που μας κατέβασε στο Φρέαρ Βεΐκου. Εκεί, 35 μέτρα κάτω από το επίπεδο της λεωφόρου Βεΐκου στο Γαλάτσι, συναρμολογήθηκε ο μετροπόντικας «Νίκη» και άρχισε την αποστολή του. 

«Ζυγίζει 1.500 τόνους και φθάνει σε μήκος τα 110 μέτρα. Σε κάθε βήμα του, το TBM σκάβει 1,5 μέτρο και χτίζει το αντίστοιχου μήκους “δαχτυλίδι”, το οποίο είναι ολοκληρωμένο τμήμα της σήραγγας. Ο μετροπόντικας προχωρά περίπου 15 μέτρα κάθε μέρα και δουλεύει 24 ώρες το 24ωρο», μας εξηγεί ο εργοταξιάρχης Στέλιος Μούσκος. «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι ότι το υπέδαφος της Αθήνας αλλάζει συνέχεια. Αυτές οι απότομες εναλλαγές είναι που μας δυσκολεύουν. Υπάρχουν υπόγεια ύδατα στην Αθήνα, όμως ο συγκεκριμένος μετροπόντικας έχει τη δυνατότητα να τα απωθεί και δεν επιτρέπει την εισροή τους στη σήραγγα».  

Στο πιλοτήριο του μετροπόντικα

Στη συνέχεια μπήκαμε στο ειδικό όχημα και διανύσαμε τα 1,4 χλμ. της σήραγγας που έχουν ήδη κατασκευαστεί και φθάσαμε έως το σημείο όπου ο μετροπόντικας σκάβει το έδαφος, αυτή τη στιγμή. Κάτω από την οδό Γλυκερίας, λίγο πριν το σταθμό Ελικώνος. 

Κάθε μία από τις τρεις βάρδιες στον μετροπόντικα αποτελείται από 20 άτομα. Στην αίθουσα χειρισμού του μετροπόντικα  συναντήσαμε τον Φώτη Μαρκάτη. Είναι ο πιλότος της «Νίκης» για τη συγκεκριμένη βάρδια και χειρίζεται το τεράστιο μηχάνημα. Έχει τεράστια εμπειρία από χειρισμό ΤΒΜ τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. «Έχω διανοίξει σήραγγες Μετρό σε αρκετές χώρες, όπως η Δανία, η Ινδία και το Ισραήλ», μας λέει.

Πριν πάρουμε το δρόμο της επιστροφής προς το Φρέαρ Βεΐκου, μπήκαμε στο θάλαμο διάσωσης (διαφυγής αναφέρεται στην ορολογία των εργοταξίων). Ένας χώρος που σε περίπτωση πυρκαγιάς μπορεί να εξασφαλίσει την επιβίωση επί 24 ώρες για τους 20 εργαζομένους της βάρδιας στον μετροπόντικα. Προσφέρει τα απαραίτητα, όπως οξυγόνο, κλιματισμό, ξηρά τροφή και τουαλέτα.

Η Γραμμή 4 του Μετρό σε αριθμούς

• 15 σταθμοί (Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου, Γουδή)
• 85.000 τετραγωνικά μέτρα αναπλάσεων
• 300 δέντρα έχουν ήδη μεταφυτευθεί τους πρώτους πέντε μήνες των εργασιών και εκκρεμεί η μεταφύτευση περίπου 1.000 δέντρων επιπλέον, σε θέσεις (φυτώρια, πλατείες, παρτέρια κλπ) που υποδεικνύουν οι δήμοι Αθηναίων, Γαλατσίου, Καισαριανής και Ζωγράφου.
• Το αστικό πράσινο θα αυξηθεί συνολικά κατά 3.000 επιπλέον δέντρα
• 1,5 με 2 χρόνια διαρκεί η εκσκαφή ενός σταθμού Μετρό
• 2 μετροπόντικες θα κατασκευάσουν τις σήραγγες της Γραμμής 4
• 15-18 μέτρα την ημέρα σκάβουν οι μετροπόντικες
• Σε 30 μέτρα βάθος κατά μέσο όρο και τοπικά μέχρι 75 μέτρα βάθος οι σήραγγες της Γραμμής 4
• Σε βάθος από 20 μέτρα (Άλσος Βεϊκου) μέχρι 36.5 μέτρα (Ελικώνος) οι σταθμοί της Γραμμής 4
• 318 λιγότεροι τόνοι CO2 και 53.000 λιγότερα ΙΧ ημερησίως
• 20 αυτόματοι συρμοί χωρίς οδηγό
• 2 κόμβοι μετεπιβίβασης, με τη Γραμμή 3 στον σταθμό Ευαγγελισμό και με τη Γραμμή 2 στο σταθμό Ακαδημία (Πανεπιστήμιο)
• Άλσος Βεΐκου- Δικαστήρια σε 5 λεπτά
• Άλσος Βεΐκου- Γουδή σε 17,5 λεπτά.
• Άλσος Βεΐκου- Πανεπιστημιούπολη σε 14 λεπτά.