Μέχρι και τα τέλη του 19ου αιώνα, στην Ακρόπολη, στα Προπύλαια, δέσποζε ένας μεσαιωνικός πύργος, γνωστός ως σήμερα ως Φραγκικός Πύργος. Μέρος του βρίσκεται ακόμη και σήμερα στο σημείο, ενώ οι φωτογραφίες εκείνης της εποχής, μας αποκαλύπτουν ένα εντελώς διαφορετικό «σκηνικό» πάνω στον Ιερό Βράχο.
Ο πύργος, κατασκευάστηκε μετά από την κατάληψη της Αθήνας από τους σταυροφόρους το 1204, κατά τη διάρκεια της Δ' Σταυροφορίας. Αποτελούσε τμήμα των οχυρώσεων που κατασκευάστηκαν από τους Φράγκους για την προστασία τους από επιθέσεις. Στην πορεία των χρόνων, όμως, μέχρι και την κατεδάφισή του, απέκτησε διάφορες χρήσεις, καθώς λειτούργησε μέχρι και ως φυλακή.
Διαβάστε ακόμη: Μεντρεσές: Η τραγική ιστορία της πύλης που συναντάς «τυχαία» στην Πλάκα
Πώς ήταν ο Φραγκικός Πύργος
Βρισκόταν στον χώρο του Παρθενώνα και αποτελούσε στρατηγικό σημείο παρατήρησης και άμυνας, καθώς προσέφερε πανοραμική θέα της πόλης της Αθήνας και της γύρω περιοχής. Παράλληλα, λειτουργούσε και ως κατοικία, καθώς η οικογένεια Ατσγιόλι -που φέρεται να είναι εκείνη που τον έχτισε, αν και κάποιες πηγές το αποδίδουν στην δυναστεία τον Ντε Λα Ρος- είχε μετατρέψει τα Προπύλαια, σε παλάτι. Στην κορυφή του, δε, άναβαν φωτιές φάρους που θα ήταν ορατοί μέχρι τον Ακροκόρινθο στην Πελοπόννησο.
Διαβάστε ακόμη: Τι έγραφε η πρώτη καθημερινή εφημερίδα στην Αθήνα
Ηταν χτισμένος με πέτρες από τα λατομεία της Πεντέλης και του Πειραιά, ωστόσο για την κατασκευή του είχαν χρησιμοποιηθεί και υλικά από τα αρχαία κτίρια της Ακρόπολης.
Ο πύργος ήταν ένα τετράγωνος, καθ' όλο το ύψος ισοπαχές κτίσμα, έχοντας μόνο μια είσοδο από δυτικά, και μια εσωτερική ξύλινη σκάλα. Είχε ύψος 26 μέτρα, μήκος 8,7 και πλάτος 7,8 μέτρα, ενώ οι τοίχοι του είχαν πάχος 1,75 μέτρο στη βάση του. Αρχιτεκτονικά ήταν ακριβώς όμοιος με τους φραγκικούς πύργους της Βενετίας.
Η φυλακή του Οδυσσέα Ανδρούτσου
Επί Τουρκοκρατίας ο πύργος - που ήταν γνωστός ως Γουλάς ή Κουλάς και χρησιμοποιούνταν ως αποθήκη αλατιού και φυλακή. Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, δώδεκα διακεκριμένοι Αθηναίοι φυλακίστηκαν από τις οθωμανικές αρχές ως όμηροι, από τους οποίους οι εννέα εκτελέστηκαν και τρεις κατάφεραν να διαφύγουν. Στον συγκεκριμένο πύργο, φυλακίστηκε το 1825 ο στρατηγός Οδυσσέας Ανδρούτσος, από πολιτικούς του αντιπάλους, και εκεί βασανίστηκε και εν τέλει σκοτώθηκε.
Το γκρέμισμα και οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων
Μετά από την απελευθέρωση της Αθήνας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, άρχισε μία προσπάθεια αναμόρφωσης της πόλης. Μάλιστα ο πατέρας του Βασιλιά Όθωνα, Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας, είχε στείλει στην Ελλάδα τον κλασικιστή αρχιτέκτονα Λέο φον Κλέντσε ώστε να ηγηθεί στον σχεδιασμό της πόλης. Ήδη από το 1834 η Ακρόπολη είχε κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος.
Στόχος των επεμβάσεων που πραγματοποιούνταν και στον Ιερό Βράχο, ήταν ο καθαρισμός από τις μεσαιωνικές και οθωμανικές οχυρώσεις και τα άλλα προσκτίσματα, αλλά και την αναστήλωση των μνημείων. Ανάμεσα στα κτίρια που θα γκρεμιστούν είναι και ο Φραγκικός Πύργος. Το 1875 (κατ΄ άλλους το 1874), με καθοδήγηση και χρηματοδότηση από τον Ερρίκο Σλήμαν, ο πύργος «έπεσε», προκαλώντας όμως κύμα αντιδράσεων, ιδιαίτερα στη δυτική Ευρώπη. Ήταν η περίοδος που στη Δύση... επανεκτιμούσαν το μεσαιωνικό παρελθόν της Ευρώπης.
Είναι χαρακτηριστικό πως ο ιστορικός της φραγκικής Ελλάδας Ουίλιαμ Μίλερ, στο βιβλίο του «The Latins in the Levant, a history of Frankish Greece» (σελ. 401) αναφέρει για την κατεδάφιση του Πύργου πως ήταν «πράξη βανδαλισμού ανάξια κάθε λαού που είναι διαποτισμένος από τη συνέχεια της ιστορίας».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
