Τον συναρπαστικό «χορό» των τεκτονικών πλακών τα τελευταία 1,8 δισεκατομμύρια χρόνια κατέγραψαν επιστήμονες, οπτικοποιώντας τα ευρήματα της έρευνάς τους σε βίντεο.
Όπως αναφέρει το theconversation.com, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από το εσωτερικό των πετρωμάτων στην επιφάνεια της Γης, ενώ είναι η πρώτη φορά που το γεωλογικό αρχείο της Γης χρησιμοποιείται κατ' αυτόν τον τρόπο, κοιτάζοντας τόσο πίσω στο χρόνο.
Αυτό επέτρεψε να πραγματοποιηθεί μία προσπάθεια χαρτογράφησης του πλανήτη κατά το τελευταίο 40% της ιστορίας του, την οποία μπορείτε να δείτε στο παρακάτω βίντεο.
Η εργασία, με επικεφαλής τον Xianzhi Cao από το Πανεπιστήμιο Ocean της Κίνας, δημοσιεύεται τώρα στο περιοδικό ανοικτής πρόσβασης Geoscience Frontiers.
Το βίντεο ξεκινά με τον χάρτη του κόσμου που είναι γνωστός σε όλους. Στη συνέχεια, η Ινδία κινείται γρήγορα νότια, ακολουθούμενη από τμήματα της Νοτιοανατολικής Ασίας, καθώς σχηματίζεται η προηγούμενη ήπειρος Γκοντβάνα στο νότιο ημισφαίριο.
Πριν από περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια (Ma ή mega anum στην αναπαράσταση), όταν οι δεινόσαυροι περπατούσαν στη γη, η Γκοντβάνα ενώθηκε με τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και τη βόρεια Ασία για να σχηματίσουν μια μεγάλη υπερήπειρο που ονομάστηκε Παγγαία.
Το βίντεο συνεχίζει ακόμα πιο πίσω στο χρόνο. Η Παγγαία και η Γκοντβάνα σχηματίστηκαν οι ίδιες από παλαιότερες συγκρούσεις πλακών. Καθώς ο χρόνος κυλά πίσω, εμφανίζεται μια παλαιότερη υπερήπειρος που ονομάζεται Ροδινία.
Δεν σταματάμε όμως εδώ. Η Ροδινία, με τη σειρά της, σχηματίζεται από τη διάσπαση μιας ακόμη παλαιότερης υπερηπείρου που ονομάζεται Νούνα πριν από περίπου 1,35 δισεκατομμύρια χρόνια.
Γιατί να χαρτογραφήσουμε το παρελθόν της Γης;
Μεταξύ των πλανητών του ηλιακού συστήματος, η Γη είναι μοναδική, καθώς διαθέτει τεκτονική των πλακών. Η βραχώδης επιφάνειά της χωρίζεται σε θραύσματα (πλάκες) που αλέθονται μεταξύ τους και δημιουργούν βουνά, ή αποσπώνται και σχηματίζουν χάσματα που στη συνέχεια γεμίζουν με το νερό των ωκεανών.
Εκτός από την πρόκληση σεισμών και ηφαιστείων, η τεκτονική κίνηση των πλακών ωθεί επίσης πετρώματα από το βάθος της γης στα ύψη των οροσειρών. Με αυτόν τον τρόπο, στοιχεία που βρίσκονταν πολύ κάτω από το έδαφος μπορούν να διαβρωθούν από τα πετρώματα και να καταλήξουν να εκβραστούν σε ποτάμια και ωκεανούς. Από εκεί, τα έμβια όντα μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα στοιχεία.
Μεταξύ αυτών των βασικών στοιχείων είναι ο φώσφορος, ο οποίος σχηματίζει το πλαίσιο των μορίων του DNA, και το μολυβδαίνιο, το οποίο χρησιμοποιείται από τους οργανισμούς για την απομάκρυνση του αζώτου από την ατμόσφαιρα και τη δημιουργία πρωτεϊνών και αμινοξέων - δομικών στοιχείων της ζωής.
Η τεκτονική των πλακών εκθέτει επίσης πετρώματα που αντιδρούν με το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Τα πετρώματα που εγκλωβίζουν το διοξείδιο του άνθρακα είναι ο κύριος έλεγχος του κλίματος της Γης σε μεγάλες χρονικές κλίμακες, πολύ μεγαλύτερες από την ταραχώδη αλλαγή του κλίματος που συμβαίνει σήμερα.
Ένα εργαλείο για την κατανόηση της προϊστορίας του πλανήτη
Η χαρτογράφηση του γεωλογικού παρελθόντος του πλανήτη είναι το πρώτο στάδιο για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα πλήρες ψηφιακό μοντέλο της Γης μέσα από την ιστορία της.
Ένα τέτοιο μοντέλο θα μας επιτρέψει να ελέγξουμε υποθέσεις σχετικά με το παρελθόν της Γης. Για παράδειγμα, γιατί το κλίμα της Γης πέρασε από ακραίες διακυμάνσεις της «Γης του Χιονιού» ή γιατί το οξυγόνο συσσωρεύτηκε στην ατμόσφαιρα.
Πράγματι, θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε πολύ καλύτερα την ανατροφοδότηση μεταξύ του εσωτερικού της Γης και των επιφανειακών συστημάτων της που υποστηρίζουν τη ζωή όπως την ξέρουμε.
Οι πρώτες ενδείξεις για σύνθετα κύτταρα με πυρήνες - όπως όλα τα ζωικά και φυτικά κύτταρα - χρονολογούνται πριν από 1,65 δισεκατομμύρια χρόνια, περίπου στην εποχή που σχηματίστηκε η υπερήπειρος Νούνα.
Σκοπός είναι να διερευνηθεί εάν τα βουνά που αναπτύχθηκαν την εποχή του σχηματισμού της Νούνα μπορεί να παρείχαν τα στοιχεία για να τροφοδοτήσουν την εξέλιξη των πολύπλοκων κυττάρων.
Υπάρχουν 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια προς διερεύνηση και τα πετρώματα πάνω στα οποία περπατάμε περιέχουν τα στοιχεία για το πώς άλλαξε η Γη κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου.
Αυτή η πρώτη προσπάθεια χαρτογράφησης των τελευταίων 1,8 δισεκατομμυρίων ετών της ιστορίας της Γης αποτελεί ένα άλμα προς τα εμπρός στη μεγάλη επιστημονική πρόκληση για τη χαρτογράφηση του κόσμου μας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.