Στο παρελθόν η Ανάσταση δεν διαρκούσε τα λίγα λεπτά μέχρι το εκκλησίασμα να ακούσει το Χριστός Ανέστη και να φύγει τρέχοντας για τη μαγειρίτσα…
Οι πιστοί στα χωριά έμεναν ως πολύ αργά στην εκκλησία για να ακούσουν όλη την ακολουθία.
Ένα τελετουργικό που σιγά σιγά φθίνει και πλέον τηρείται κυρίως στην Περιφέρεια και σε μεγάλο ποσοστό στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου είναι το «Άρατε πύλας».
Ο κληρικός μετά την Ανάσταση επιστρέφει στο ναό, όπου όμως βρίσκει τις πόρτες κλειστές.
Χτυπάει και φωνάζει: Ἂρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης για να λάβει την απάντηση απο κάποιον διάκο ή πιστό που βρίσκεται μέσα στην εκκλησία: Τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης;
Ο κληρικός απαντά: Κύριος τῶν δυνάμεων αὐτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης,
Τότε η πόρτα ανοίγει και ο κληρικός εισέρχεται στο ναό.
Πρόκειται ουσιαστικά για την αναπαράσταση της Εις Άδου Καθόδου του Χριστού.
Στο διήγημα του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη (εξάδελφος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη) με τίτλο «Άρατε Πύλας», διαβάζουμε την περιγραφή:
‘‘Τότε ὁ πρῶτος τῶν ἐφημερίων, προσεγγίζων εἰς τὰς πύλας κελεύει ἐπιτακτικῶς κρούων αὐτὰς καὶ κράζων: «– Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, καὶ ἐπάρθητε πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης!». Ὁ δὲ ἔσωθεν τῶν κεκλεισμένων πυλῶν παρὰ τὰ κλεῖθρα ὑποκρινόμενος τὸν Ἅδην ἐρωτᾶ αὐθαδῶς: «-Τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης;» Ἡ ἐπιτακτικὴ κέλευσις ὡς καὶ ἡ αὐθάδης ἐρώτησις ἐπαναλαμβάνονται ἐκ τρίτου. Καὶ τότε τὴν τρίτην φορὰν ὁ ἱερεὺς ὠθῶν ἰσχυρῶς διὰ τοῦ ποδὸς καὶ τῶν χειρῶν τὰς πύλας, ἀναφωνεῖ ἐν κυριαρχικῇ δυνάμει: «– Κύριος τῶν Δυνάμεων, αὐτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῆς Δόξης!» Καὶ ἀνοίγει βασιλικῶς καὶ αὐταρχικῶς τὰς πύλας, καὶ οὕτως εἰσέρχεται εἰς τὸν ναὸν ὁ Ἐπιτάφιος.
Σε κάποια μέρη της Ελλάδας το έθιμο αυτό γίνεται αμέσως μετά την περιφορά του Επιταφίου και λίγο πριν την πρώτη Ανάσταση.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
