Τη φωτιά «επιστρατεύει» το υπουργείο Περιβάλλοντος για να προστατεύσει το δασικό πλούτο της χώρας από τις καταστροφικές πυρκαγιές, που το φετινό καλοκαίρι έχουν αφανίσει περισσότερα από 1 εκατ. στρέμματα. Στην κατεύθυνση αυτή, ξεκίνησε η πιλοτική εφαρμογή της χρήσης του προδιαγεγραμμένου πυρός ως εργαλείου πρόληψης με στόχο τη διαχείριση της καύσιμης ύλης και την μείωση της έντασης των δασικών πυρκαγιών.
Το ερευνητικό πρόγραμμα, «Προσαρμογή του αγροτοδασικού περιβάλλοντος και αύξηση της ανθεκτικότητας του στις δασικές περιοχές», που αδειοδοτήθηκε από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, θα υλοποιηθεί στην Χίο ώστε να τεκμηριωθεί επιστημονικά η αποτελεσματικότητα του προδιαγεγραμμένου πυρός στα ελληνικά περιβαλλοντικά δεδομένα. Στόχος η παροχή της γνώσης των μεθοδολογικών εργαλείων ορθής χρήσης του ώστε στη συνέχεια να θεσμοθετηθεί ως μέσο διαχείρισης της καύσιμης ύλης.
Η ελεγχόμενη καύση μειώνει τον κίνδυνο δασικής πυρκαγιάς
Η φωτιά, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αποτελεί μέρος των φυσικών διεργασιών των δασικών οικοσυστημάτων, συμβάλλει στην αναγέννηση τους και έχει υπάρξει εδώ και πολλούς αιώνες εργαλείο του ανθρώπου για τη διαχείριση της καύσιμης ύλης, σε πολλές και διαφορετικές κλιματικές ζώνες του πλανήτη. Σύμφωνα με τη σχετική εισήγηση, που υπερψηφίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο Χίου, «η εφαρμογή προδιαγεγραμμένων καύσεων χαμηλής έντασης, σχεδιασμένη και βασισμένη σε επιστημονικά και χωρικά δεδομένα, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης δασικής πυρκαγιάς μεγάλης έντασης.
Εξασφαλίζοντας τη διατήρηση του δασικού οικοσυστήματος, εξασφαλίζεται η δυνατότητά του να παρέχει μια σειρά από "οικοσυστημικές υπηρεσίες" και λύσεις "βγαλμένες από την φύση" όπως η αντιπλημμυρική προστασία, η προστασία από τη διάβρωση, η απορρόφηση και αποθήκευση άνθρακα κτλ. Τέλος διατηρούνται ανοιχτές από βλάστηση περιοχές, που είναι σημαντικές για την οικολογική ετερογένεια και υψηλή βιοποικιλότητα. Έτσι επιτυγχάνεται η αειφορία, προστατεύεται η βιοποικιλότητα και μειώνεται σημαντικά το ρίσκο για τις ανθρώπινες κοινωνίες».
Ποιες χώρες εφαρμόζουν την φωτιά ως μέσο πρόληψης πυρκαγιών
Η φωτιά, που εφαρμόζεται με επιστημονική γνώση, χρησιμοποιείται στην Αυστραλία, στις Η.Π.Α., στη Γαλλία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία και στην Ιταλία δηλαδή σε χώρες, που όπως και η Ελλάδα λόγω κλίματος και βλάστησης υποφέρουν από δασικές πυρκαγιές. Θεωρείται ένα αποδεκτό από οικολογικής άποψης εργαλείο, είναι οικονομικό και μπορεί να παρέχει οφέλη στη τοπική κοινωνία καθώς οδηγεί στην ελεγχόμενη μείωση και τη διαχείριση της καύσιμης ύλης. Για τον λόγο αυτό, οι παραπάνω οι χώρες έχουν υιοθετήσει κατάλληλες νομικές και τεχνικές προβλέψεις σχετικά με την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου.
Στην χώρα μας μέχρι σήμερα, η προδιαγεγραμμένη καύση δεν αξιοποιείται ευρέως και με θεσμοθετημένο τρόπο παρόλο, που αν εφαρμοστεί ακολουθώντας συγκεκριμένους κανόνες, όπως σημειώνουν οι ειδικοί επιστήμονες, μπορεί να πετύχει ποικίλους διαχειριστικούς στόχους όπως η μείωση της δασικής καύσιμης ύλης, η αύξηση παραγωγής της βοσκήσιμης ύλης, η βελτίωση οικοτόπων για την άγρια πανίδα και η συντήρηση αντιπυρικών ή στεγασμένων ζωνών. Μάλιστα, εφαρμοζόμενη κατάλληλα, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης πολιτικής, μπορεί να μειώσει τους λόγους για την εκδήλωση καταστροφικών πυρκαγιών από εμπρησμούς από πρόθεση.
Πώς θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα εφαρμογής φωτιάς σε 130 στρέμματα στην Χίο
Οι εταίροι του πιλοτικού προγράμματος, διάρκειας 2 ετών, είναι το WWF Ελλάς, το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων-ΕΛΓΟ Δήμητρα, η Διεύθυνση Δασών Χίου/Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου και η ομάδα εθελοντικής δράσης Χίου «Ομικρον». Οι δράσεις θα πραγματοποιηθούν αυστηρά εκτός αντιπυρικής περιόδου (Νοέμβριο με Μάρτιο 2021 και 2022) και με τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες ενώ η συνολική τους έκταση εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 100 έως 130 στρέμματα.
Η μεθοδολογία περιλαμβάνει αρχικά την προετοιμασία βλάστησης σε ζώνες προκαθορισμένου πλάτους με χρήση εργαλείων και ταυτόχρονη μέτρηση της αποτελεσματικότητας των χειρισμών της βλάστησης με μηχανικά μέσα (π.χ. μέτρηση ρυθμού δημιουργίας αποψιλωμένης ζώνης και κόστους). Θα ακολουθήσει εκτίμηση και πρόβλεψη της συμπεριφοράς της φωτιάς πριν τις καύσεις και η λήψη αυστηρών μέτρων για την ασφαλή διενέργεια της προδιαγεγραμμένης καύσης (παρουσία πυροσβεστικού οχήματος, επιλογή κατάλληλων καιρικών συνθηκών, αποψίλωση βλάστησης σε επιλεγμένες επιφάνειες, τήρηση συγκεκριμένου πρωτοκόλλου ενεργειών, εκπαίδευση εμπλεκομένων, κατάλληλα μέσα ατομικής προστασίας). Η χρήση της φωτιάς θα γίνει σε περιοχές με συστάδες ψηλών δένδρων, θα υπάρξουν όμως και κάποιες περιπτώσεις, που η φωτιά θα χρησιμοποιηθεί για τη διαχείριση της επιφανειακής καύσιμης ύλης σε περιοχές, που δεν θα υπάρχουν ψηλά δένδρα.
Κατά την εφαρμογή του προδιαγεγραμμένου πυρός θα μετρηθούν με τα κατάλληλα εργαλεία και μεθόδους, οι εξής παράμετροι: θερμοκρασία- υγρασία εδάφους, μετεωρολογικές συνθήκες, υδατικό δυναμικό, υγρασία καύσιμης ύλης, ταχύτητα διάδοσης, μήκος φλόγας. Η μέτρηση των παραμέτρων αυτών θα οδηγήσει στην πρόβλεψη και στη συνέχεια στην τεκμηρίωση της συμπεριφοράς της φωτιάς, στη συσχέτιση παραγόντων μεταξύ τους και την ανάλυση των μεταξύ τους σχέσεων.Τέλος θα εξαχθούν ευρήματα, που θα επιτρέψουν τη σύνταξη οδηγών με αλγόριθμους (σειρές προκαθορισμένων ενεργειών και βημάτων) και οδηγίες για την εφαρμογή του προδιαγεγραμμένου πυρός.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
