Με την αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων και τη λήξη της γερμανικής κατοχής, στην Ελλάδα δημιουργήθηκε ένα κενό εξουσίας το οποίο, προφανώς, και θα έπρεπε να καλυφθεί. Από τη μία υπήρχε το ΕΑΜ όπου κυριαρχούσε το ΚΚΕ και από την άλλη οι αστικές πολιτικές δυνάμεις. Το ΕΑΜ διεκδικούσε την εξουσία και οι αστικές πολιτικές δυνάμεις δεν μπορούσαν να το εμποδίσουν αφού αφενός είχε δημιουργήσει μεγάλο λαϊκό έρεισμα με τις νίκες του ΕΛΑΣ στην κατοχή και αφετέρου οι ίδιες είχαν αποδεκατιστεί μετά από τόσα χρόνια πολέμου αλλά και της δικτατορίας του Μεταξά που είχε προηγηθεί.
Υπήρχαν, ωστόσο, και οι Σύμμαχοι οι οποίοι ήδη είχαν συμφωνήσει πως η Ελλάδα θα περάσει στη δυτική σφαίρα επιρροής μετά το τέλος του πολέμου και αυτό περιέπλεκε τα πράγματα. Στις 18 Οκτωβρίου του 1944 φτάνει στην Αθήνας ο Γεώργιος Παπανδρέου και δυο ημέρες μετά φτιάχνει κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας όπου συμμετέχουν και έξι ΕΑΜικοι υπουργοί. Στις 5 Νοεμβρίου ο Παπανδρέου ανακοινώνει πως σε συνεργασία με τον στρατηγό Σκόμπι που ήταν επικεφαλής της βρετανικής στρατιωτικής δύναμης στην Ελλάδα αποφάσισαν να αποστρατευτούν τόσο ο ΕΛΑΣ όσο και ο ΕΔΕΣ. Η απόφαση αυτή δεν αρέσει στο ΚΚΕ και ξεκινούν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δυο πλευρές οι οποίες ναυαγούν στις 28 Νοεμβρίου και την 1 Δεκεμβρίου οι ΕΑΜικοι υπουργοί αποχωρούν από την κυβέρνηση.
Η αιματηρή διαδήλωση στο Σύνταγμα
Όλα έδειχναν πως οι δυο πλευρές οδεύουν προς γενικευμένη σύγκρουση η οποία φυσικά δεν άργησε να έρθει. Το ΕΑΜ αποφασίζει να κάνει επίδειξη δύναμης και διοργανώνει μια τεράστια διαδήλωση στο Σύνταγμα, μια ημέρα σαν σήμερα, 3 Δεκεμβρίου 1944. Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς περισσότεροι από 500.000 διαδηλωτές βρέθηκαν εκείνη την ημέρα στο Σύνταγμα. Το συλλαλητήριο, ωστόσο, βάφτηκε στο αίμα όταν οι δυνάμεις ασφαλείας άνοιξαν πυρ κατά των διαδηλωτών δολοφονώντας 30 άτομα και τραυματίζοντας 148!
Στις 12 Δεκεμβρίου 1958, ο αστυνομικός διευθυντής Αθηνών κατά τη διάρκεια των «Δεκεμβριανών», Άγγελος Έβερτ (πατέρας του πολιτικού και αρχηγού της Ν.Δ. Μιλτιάδη Έβερτ), σε συνέντευξή στην εφημερίδα «Ακρόπολις» θα παραδεχτεί ότι ήταν αυτός που διέταξε τη βίαιη διάλυση της διαδήλωσης βάσει διαταγών που είχε λάβει, επειδή υπήρχε κίνδυνος κατάλυσης του κράτους.
Την επόμενη ημέρα οι κηδείες των θυμάτων μετατρέπονται σε πεδία σφοδρών ένοπλων συγκρούσεων μεταξύ ανταρτών του ΕΛΑΣ και κυβερνητικών δυνάμεων. Από τη μια πλευρά υπήρχαν περίπου 20.000 άνδρες του ΕΛΑΣ που γρήγορα κατάφεραν και έλεγχαν όλη την Αθήνα. Από την άλλη η κυβέρνηση είχε στη διάθεση της 10.000 μάχιμους άνδρες στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν και οι άνδρες της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας, που είχε έλθει με δάφνες από το Ρίμινι με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Θρασύβουλο Τσακαλώτο (θείο του υπουργού Οικονομικών και στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ Ευκλείδη Τσακαλώτου) και άλλους 5.000 βρετανούς στρατιώτες με επικεφαλής τον στρατηγό Σκόμπι.
Ακολούθησαν σχεδόν καθημερινές μάχες (με γνωστότερη από αυτές τη μάχη στου Μακρυγιάννη). Οι Βρετανοί αποφασίζουν να ενισχύσουν τις δυνάμεις του και ο Τσόρτσιλ φτάνει στην Αθήνα ανήμερα των Χριστουγέννων.
Παράλληλα, με το στρατιωτικό κομμάτι, υπήρχε και το πολιτικό όπου με διαδοχικές συναντήσεις των δυο πλευρών επιχειρήθηκε, χωρίς αποτέλεσμα, να βρεθεί μια χρυσή τομή. Στις 5 Ιανουαρίου 1945 οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Αθήνα, υπό την πίεση των υπέρτερων κυβερνητικών και βρετανικών δυνάμεων. Στις 11 Ιανουαρίου ο ΕΛΑΣ υπέγραψε ανακωχή με τους Βρετανούς και στις 12 Φεβρουαρίου 1945 έληξαν και τυπικά τα «Δεκεμβριανά», με τη Συμφωνία της Βάρκιζας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
