Μέσα στην περιπλάνηση στους πλακόστρωτους δρόμους της Μορέλια -που είναι η πρωτεύουσα της πολιτείας Μιτσοακάν, στο κεντρικό Μεξικό- οι άχρωμοι τοίχοι, είχαν αρχίσει σιγά-σιγά να αποκτούν υφή, μορφή και χρώματα.
Την προσοχή μού τράβηξαν τα επιβλητικά γκραφίτι, που έδιναν υπόσταση και vibe σε κάθε γωνιά της πόλης. Ακολουθώντας τα, οδηγήθηκα σε έναν στενότερο δρόμο, όπου η μυρωδιά από φρέσκο σπρέι ήταν έντονη.
Ένας πιτσιρικάς με μαύρα ρούχα και full face, το οποίο κάλυπτε το μισό του πρόσωπο, ζωγράφιζε ένα γκραφίτι, ενώ απέναντί του στο πεζοδρόμιο, κάθονταν τρία ακόμα παιδιά που τον χάζευαν, πίνοντας μπίρες. Πλησίασα για να αντικρίσω από κοντινή απόσταση τη δημιουργία του.
Εκείνη τη στιγμή, έφτιαχνε το περίγραμμα από έναν δράκο, έχοντας στο χέρι ένα ανοιχτό τιρκουάζ χρώμα. Όταν σήκωσα την κάμερα για να τον φωτογραφίσω, χαμογέλασε καθώς, όπως φάνηκε, ένιωσε ντροπή.
Κάτω στο δρόμο είχε αφημένα μερικά ακόμα σπρέι σε διάφορα χρώματα, που θα του χρησίμευαν στη συνέχεια. «Soy un artista ilegal» (είμαι παράνομος καλλιτέχνης), μου είπε γελώντας κάπως συνωμοτικά. Συνέχισα να τον φωτογραφίζω ενώ εκείνος έπιασε πάλι το σπρέι και χρωμάτιζε τον γκρίζο τοίχο.
Την ίδια στιγμή, η συζήτηση μετατοπίστηκε στο το πώς είναι η ζωή στο Μεξικό για έναν street artist. Ο Angel Adonay, είναι μόλις 20 χρονών, ωστόσο παρά το νεαρό της ηλικίας του, μοιάζει αρκετά συνειδητοποιημένος ως προς την τέχνη του. Το γκραφίτι ήταν κάτι που τον ενθουσίαζε από όταν ήταν μικρό παιδί και πάντοτε είχε θαυμασμό για τους γκραφιτάδες που είχαν στιγματίσει τη γενιά του.
«Επιδιώκω να αναπαραστήσω τον υπόκοσμο και τις αναποδιές της ζωής»
Ο ίδιος, από το 2018 βγήκε στο δρόμο και άρχισε δειλά-δειλά να ασχολείται με το street art και να δίνει πνοή σε όσα ήθελε να εκφράσει, αλλά και σε κομμάτια της πόλης που διαμένει τα οποία ήταν μέχρι πρότινος αδειανά, είτε για να δώσει το δικό του μήνυμα ενάντια σε όσα καταπιέζουν τη γενιά του.
«Αυτό ποικίλλει ανάλογα με τον άνθρωπο και ανάλογα με όσα θέλει να αναπαραστήσει με την τέχνη του. Σε αυτή την πόλη υπάρχουν τα πάντα - από taggers μέχρι muralists (σ.σ. καλλιτέχνες που κάνουν τοιχογραφίες). Πιστεύω ότι η τέχνη αντιπροσωπεύει τα συναισθήματα ενός ανθρώπου, πιστεύω ότι ο καθένας έχει τη δική του ιδέα και αποτυπώνει αυτό που βιώνει. Στην περίπτωσή μου, επιδιώκω να αναπαραστήσω τον υπόκοσμο και τις αναποδιές της ζωής και πόσο δύσκολο είναι για όσους από εμάς επιλέγουμε αυτόν τον δρόμο, του urban καλλιτέχνη. Βλέπω ότι υπάρχουν πολλοί νέοι καλλιτέχνες που βγαίνουν στο δρόμο καθημερινά, οπότε νομίζω πως εάν έχεις θέληση, διάθεση και πράγματα που θέλεις να 'πεις' μέσα από τις ζωγραφιές σου, μπορείς να ασχοληθείς με την τέχνη του δρόμου».
Τον ρωτάω εάν το Μεξικό είναι μια χώρα φιλική προς το street art. «Μμμ, δεν ξέρω», απαντά. «Νομίζω ότι εξαρτάται από τον κάθε άνθρωπο, αν και γενικά έχω παρατηρήσει ότι το γκραφίτι δεν αρέσει καθόλου σε όσους είναι μεγαλύτερης ηλικίας».
«Προσπαθώ να τα φτιάχνω σε μέρη που υπάρχουν πολλοί περαστικοί»
Στην αρχή, ο ίδιος ζωγράφιζε όπου και αν πήγαινε. Στο σχολείο, στη δουλειά ή σε μέρη στα οποία σύχναζε και ήθελε απλά να βλέπει το όνομά του. Πλέον ψάχνει το ακριβώς αντίθετο. Ζωγραφίζει σε μέρη που δεν επισκέπτεται συχνά, σε δρόμους ή σημεία από τα οποία συνήθως δεν περνάει.
«Προσπαθώ πια να τα φτιάχνω σε μέρη που υπάρχουν πολλοί περαστικοί. Το Μεξικό είναι πολύ όμορφη χώρα και είναι πολύ θετικό να βλέπω γκραφίτι σε ολοένα και περισσότερα μέρη της. Η κίνηση των street artists είναι ήδη πολύ εκτεταμένη και σύντομα θα είμαστε περισσότεροι» λέει χαρακτηριστικά.
Θέλει να απευθύνεται σε ένα διαφορετικό και πιο ευρύ κομμάτι του κόσμου, που δεν ταυτίζεται απαρέγκλιτα με εκείνον και όσα πρεσβεύει. Ίσως, αυτό πρέπει να είναι και το νόημα του street art εν γένει. Να κατευνάζει ή να ξεσηκώνει, να προβληματίζει ή να κινητοποιεί τους περαστικούς, τις μάζες, τους ισοπεδωτικούς, να ανοίγει μυαλά και να προάγει ιδέες και σκέψεις.
Το γκραφίτι με τη μεγαλύτερη σημασία για τον καλλιτέχνη
Το έργο που είχε το πιο δυνατό νόημα για εκείνον, ήταν ένα γραφίτι που έκανε μπροστά από το προεδρικό μέγαρο του Μεξικού.
«Ήταν κάποια μαύρα γράμματα με μοβ και κόκκινα κοψίματα και άσπρες λάμψεις. Ήταν ένα βράδυ που ήμουν μόνος, αντιμετώπιζα κάποια προσωπικά και οικονομικά προβλήματα και αυτό ήταν ένας λόγος που με κινητοποίησε να πάω σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο. Αυτά τα έργα παρέμειναν εκεί για ένα χρόνο περίπου, γιατί μετά τα κάλυψαν με την προπαγάνδα τους. Ήθελα να πάω ξανά να βάψω εκεί, ωστόσο είμαι ικανοποιημένος με το γεγονός ότι τόλμησα να το κάνω στο παρελθόν. Ήταν ένα έργο που λειτούργησε σαν εκκίνηση. Έπειτα από αυτό, άρχισα να βγαίνω προς τα έξω, να πηγαίνω πιο μακριά και να καθορίζω το δικό μου προσωπικό στιλ ως καλλιτέχνης» επισημαίνει.
«Δεν ξέρω πόσους τοίχους έχω βάψει μέχρι τώρα. Ίσως, 100 ή 1.000, έχω χάσει το μέτρημα. Ξεκίνησα να ζωγραφίζω με μαύρο χρώμα κυρίως - αφού τα χρώματα δεν μου τράβηξαν ποτέ την προσοχή. Πλέον, θέλω απλώς τα κομμάτια μου να ξεχωρίζουν, οπότε βάζω και άλλα χρώματα στην παλέτα - αν και προτιμώ ακόμα το μαύρο».
Οι επιρροές του από καλλιτέχνες του δρόμου, είναι ενδεικτικές για την εξέλιξή του σε αυτό που είναι σήμερα.
«Έχω επηρεαστεί από πολλούς street artists -από τον VANSKi μέχρι τον Buster, τον Yoner one και τον Duke – από καλλιτέχνες που προέρχονται από το CDMX (Πόλη του Μεξικού) και πολλούς άλλους που είναι γνωστοί εδώ στη Morelia. Ο κόσμος του γκραφίτι είναι ένας πολύ μεγάλος κόσμος και κάθε καλλιτέχνης έχει το δικό του στιλ και έναν μοναδικό τρόπο ζωγραφικής που δεν μπορεί κάποιος άλλος να προσεγγίσει. Αυτό όμως δημιουργεί τη μοναδικότητά τους» μου λέει.
«Έχω περάσει 48 ώρες πίσω από τα κάγκελα»
Δεν αυτοπροσδιορίζεται ως muralist ή ζωγράφος. «Μάλλον στον κόσμο του γκραφίτι η σωστή ονομασία για κάποιον που κάνει παράνομο γκραφίτι σαν και μένα, είναι bomber. Από τότε που ξεκίνησα μου άρεσε πολύ η ιδέα των χοντροκομμένων ή τεράστιων γραμμάτων που έχουν ένα νόημα, και είναι αυτό που με γεμίζει περισσότερο. Με άδεια έχω ζωγραφίσει μόνο 5 ή 6 φορές και ομολογώ ότι είναι πιο άνετο να δημιουργώ πιο μεγάλες και πιο περιποιημένες εικόνες ή σχέδια με αυτό τον τρόπο όπου δεν φοβάμαι μην με πιάσουν, αλλά δεν είναι του στιλ μου», εξηγεί.
Στο Μεξικό, μπορεί κάποιος να καταλήξει ακόμα και στη φυλακή, ανάλογα με το τί έχει ζωγραφίσει. Και ο ίδιος έχει ανάλογη εμπειρία. «Έχω περάσει 48 ώρες πίσω από τα κάγκελα, γιατί με έπιασαν για παράνομο βάψιμο. Γενικά τα πρόστιμα που βάζουν για το γκραφίτι, κυμαίνονται από 500 έως 50.000 pesos».
«Θέλω να δημιουργώ οπτική ρύπανση»
Του έχουν συμβεί και περίεργα και δύσκολα σκηνικά την ώρα που ήταν στο δρόμο. «Έχει τύχει αστυνομικοί να βγάλουν όπλο και να με απειλήσουν με αυτό προκειμένου να με συλλάβουν, την ώρα που έκανα παράνομα γκραφίτι. Επίσης, μια φορά ζωγράφιζα κάτω από μία μεγάλη γέφυρα και με πλησίασε ένας τοξικοεξαρτημένος, ο οποίος μου ζήτησε σπρέι για να κάνει «chemo» και να καταφέρει να σηκωθεί».
«Εγώ θέλω να ανακατεύω την πόλη με τα γκραφίτι μου. Να δημιουργώ οπτική ρύπανση. Αφήνω το σημάδι μου στους τοίχους για να υπάρχει ακόμα και όταν θα πεθάνω», μου λέει. Τον βγάζω μερικές ακόμη φωτογραφίες και τον αποχαιρετώ. Hasta Luego, μου απαντά και μπαίνω ξανά στον πολύβουο δρόμο των περαστικών.
Δείτε φωτογραφίες
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
