Μενού
Στιγμιότυπο από τα Ιμαλάια
Στιγμιότυπο από τα Ιμαλάια | ΑΠΕ - ΜΠΕ / EPA
  • Α-
  • Α+

Η πραγματικότητα λόγω της κλιματικής αλλαγής και η διαμόρφωση του μέλλοντος σ' ένα δυσοίωνο περιβάλλον, αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και του οικονομικού συστήματος, προμηνύει πως τα επόμενα χρόνια θα γίνει «πόλεμος του νερού».

Η λειψυδρία, που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες χώρες τα καλοκαίρια, είναι η άμεση συνέπεια των οικονομικών πολιτικών, οι οποίες προβλέπουν την εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος για την αύξηση του κέρδους.

Ανάλυση του Al Jazeera περιγράφει πως ο «πόλεμος του νερού» έχει αρχίσει ήδη και γεωγραφικά τοποθετείται σ' ένα από τα πιο κρίσιμα και «επικίνδυνα», λόγω ιστορίας, σημεία του πλανήτη. Η Κίνα και η Ινδία ανταγωνίζονται με φράγματα στα Ιμαλάια.

Ορειβάτης στα Ιμαλάια
Ορειβάτης στα Ιμαλάια | ΑΠΕ - ΜΠΕ / EPA

Η ανάλυση Al Jazeera για τα Ιμαλάια και για τον νέο ανταγωνισμό

«Ο Gegong Jijong παρατάχθηκε μαζί με εκατοντάδες άλλους διαδηλωτές ένα κρύο απόγευμα τον περασμένο μήνα κοντά στον ποταμό Siang στο βορειοανατολικό κρατίδιο Arunachal Pradesh της Ινδίας, φωνάζοντας αντικυβερνητικά συνθήματα.

«Κανένα φράγμα πάνω από το Ane Siang [Μητέρα Siang]», απαίτησαν οι διαδηλωτές στο χωριό Parong.

Ο ποταμός Siang, που διασχίζει γαλήνιους λόφους, θεωρούνταν ιερός για αιώνες από τους προγόνους του Jijong στην κοινότητα της φυλής Adi - αγρότες των οποίων ο βιοπορισμός εξαρτιόταν από το νερό του.

Αλλά όλα αυτά κινδυνεύουν τώρα, είπε, καθώς η Ινδία κινείται για την κατασκευή του μεγαλύτερου φράγματος πάνω από τη γη τους.

Το έργο Siang Upper Multipurpose Project, ύψους 13,2 δισ. δολαρίων, θα έχει έναν ταμιευτήρα που θα μπορεί να χωρέσει εννέα δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού και να παράγει 11.000 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας μετά την ολοκλήρωσή του - περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ινδικό υδροηλεκτρικό έργο. Προτάθηκε για πρώτη φορά το 2017 και οι αξιωματούχοι διεξάγουν τώρα έρευνες.

Οι ντόπιοι, ωστόσο, προειδοποιούν ότι τουλάχιστον 20 χωριά θα βυθιστούν και σχεδόν δύο δεκάδες άλλα χωριά θα πνιγούν εν μέρει, ξεριζώνοντας χιλιάδες κατοίκους.

Ορειβάτης στα Ιμαλάια
Ορειβάτης στα Ιμαλάια | ΑΠΕ - ΜΠΕ / EPA

Εν μέσω της εντεινόμενης αντίστασης των ντόπιων, η πολιτειακή κυβέρνηση υπό την ηγεσία του κόμματος Bharatiya Janata (BJP) διέταξε την ανάπτυξη παραστρατιωτικών δυνάμεων για την καταστολή των διαδηλώσεων, αν και δεν έχουν σημειωθεί ακόμη συγκρούσεις.

Οι διαδηλωτές επιμένουν ότι δεν πρόκειται να πάνε πουθενά. «Η κυβέρνηση καταλαμβάνει το σπίτι μου, το Ane Siang μας, και το μετατρέπει σε βιομηχανία. Δεν μπορούμε να το αφήσουμε να συμβεί αυτό» δήλωσε ο Jijong, πρόεδρος της κοινοτικής πρωτοβουλίας Siang Indigenous Farmers' Forum (SIFF). «Μέχρι να ζήσω και να αναπνεύσω, δεν θα αφήσουμε την κυβέρνηση να κατασκευάσει αυτό το φράγμα».

Αλλά η κυβέρνηση BJP υποστηρίζει ότι οι διαδηλωτές έχουν κάνει λάθος. Ο επικεφαλής υπουργός του Arunachal Pradesh Pema Khandu επέμεινε ότι δεν πρόκειται «απλώς για ένα υδροηλεκτρικό φράγμα», αλλά ότι «ο πραγματικός στόχος του είναι η διάσωση του ποταμού Siang».

Από την Κίνα.

Ένα εύθραυστο οικοσύστημα ανάμεσα σε Κίνα και Ινδία

Στο επίκεντρο του ινδικού φράγματος, στο οποίο αντιτίθεται ο Τζιτζόνγκ και η κοινότητά του βρίσκεται ένας γεωστρατηγικός ανταγωνισμός για το νερό και την ασφάλεια μεταξύ του Νέου Δελχί και του Πεκίνου, οι οποίοι βρίσκονται σε μια έντονη αντιπαλότητα που, τα τελευταία χρόνια, έχει επίσης κατά καιρούς εκραγεί σε θανατηφόρες συνοριακές συγκρούσεις.

Ο ποταμός Siang πηγάζει κοντά στο όρος Καϊλάς στο Θιβέτ, όπου είναι γνωστός ως Yarlung Zangbo. Στη συνέχεια εισέρχεται στο Arunachal Pradesh και γίνεται πολύ ευρύτερος. Γνωστός ως Βραχμαπούτρα στο μεγαλύτερο μέρος της Ινδίας, στη συνέχεια εισέρχεται στο Μπαγκλαντές πριν βυθιστεί στον κόλπο της Βεγγάλης.

Τον περασμένο μήνα, η Κίνα ενέκρινε την κατασκευή του πιο φιλόδοξου -και του μεγαλύτερου στον κόσμο- φράγματος πάνω από το Yarlung Zangbo, στην κομητεία Medog του Θιβέτ, ακριβώς πριν εισέλθει στο ινδικό έδαφος.

Αμέσως μετά την πρώτη επίσημη ανακοίνωση της Κίνας για το σχέδιό της να κατασκευάσει το φράγμα το 2020, αξιωματούχοι στο Νέο Δελχί άρχισαν να εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο ενός αντιφράγματος για να «μετριάσουν τις δυσμενείς επιπτώσεις των κινεζικών έργων φράγματος». Η ινδική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ο μεγάλος ταμιευτήρας του φράγματος Siang θα αντισταθμίσει τη διαταραχή στη ροή του ποταμού από το επερχόμενο φράγμα Medog και θα διασφαλίσει την αντιμετώπιση των αιφνίδιων πλημμυρών ή της λειψυδρίας.

Όμως η παρουσία δύο γιγαντιαίων φραγμάτων σε μια περιοχή των Ιμαλαΐων με εύθραυστο οικοσύστημα και ιστορικό καταστροφικών πλημμυρών και σεισμών εγκυμονεί σοβαρές απειλές για εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν εκεί και πιο κάτω, προειδοποιούν ειδικοί και ακτιβιστές για το κλίμα. Και η επικίνδυνη διαμάχη εξουσίας της Ινδίας και της Κίνας για τους υδάτινους πόρους των Ιμαλαΐων θα μπορούσε να πλήξει δυσανάλογα τις κοινότητες των ιθαγενών.

Οι πικρές σχέσεις ανάμεσα σε Κίνα και Ινδία

Το φράγμα της κομητείας Μεντόγκ αποτελούσε μέρος του 14ου πενταετούς σχεδίου της Κίνας (2021-2025) και ο σχεδιασμός του ήταν σε εξέλιξη για περισσότερο από μια δεκαετία. Ωστόσο, ανακοινώθηκε επίσημα στις 25 Δεκεμβρίου, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την Ινδία.

Ο Randhir Jaiswal, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ινδίας, δήλωσε ότι το Νέο Δελχί έχει «καθιερώσει δικαιώματα χρήσης των υδάτων του ποταμού» και έχει «εκφράσει σταθερά τις ανησυχίες μας στην κινεζική πλευρά σχετικά με τα μεγαλεπήβολα έργα σε ποταμούς στην επικράτειά τους».

Πρόσθεσε ότι το Νέο Δελχί έχει παροτρύνει το Πεκίνο «να διασφαλίσει ότι τα συμφέροντα των κατάντη κρατών του Μπραχμαπούτρα δεν θίγονται από τις δραστηριότητες στις ανάντη περιοχές», προσθέτοντας ότι η Ινδία «θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των συμφερόντων μας».

Δύο ημέρες αργότερα, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάο Νινγκ, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το έργο «δεν θα επηρεάσει αρνητικά τα κατώτερα τμήματα» και ότι το Πεκίνο «θα συνεχίσει να διατηρεί επικοινωνία με τις [κάτω παρόχθιες] χώρες μέσω των υφιστάμενων διαύλων και θα εντείνει τη συνεργασία για την πρόληψη καταστροφών». Η ίδια υπογράμμισε και πάλι τον ρόλο του φράγματος της κομητείας Μεντόγκ στην στροφή της Κίνας προς την καθαρή ενέργεια και άλλες υδρολογικές καταστροφές.

Ωστόσο, η εμπιστοσύνη μεταξύ της Ινδίας και της Κίνας είναι ελλιπής.

Τον περασμένο Οκτώβριο, οι χώρες κατέληξαν σε συμφωνία αποδέσμευσης μετά από σχεδόν πέντε χρόνια τεταμένης στρατιωτικής αντιπαράθεσης στο Λαντάκ, μετά από μια θανατηφόρα στρατιωτική σύγκρουση στα αμφισβητούμενα σύνορα το 2020.

Ωστόσο, η συμφωνία δεν πρέπει να εκληφθεί ως ένα σπάσιμο του πάγου στις ξινές σχέσεις, προειδοποίησε ο Michael Kugelman, διευθυντής του Ινστιτούτου Νότιας Ασίας στο Κέντρο Ουίλσον, ένα think tank με έδρα την Ουάσινγκτον. «Υπάρχουν απλώς πάρα πολλά σημεία απόκλισης και έντασης μεταξύ της Ινδίας και της Κίνας, συμπεριλαμβανομένου αυτού του τελευταίου σημείου ανάφλεξης γύρω από το νερό, για να περιμένουμε ότι θα μπορούσαμε να δούμε ενίσχυση των σχέσεων», δήλωσε στο Al Jazeera.

Ο Kugelman επεσήμανε ότι τόσο η Ινδία όσο και η Κίνα έχουν υποστεί τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης νερού, και η διαμάχη τους για το νερό θα ενταθεί πιθανότατα τα επόμενα χρόνια.

«Η Ινδία απλά δεν έχει την πολυτέλεια να βλέπει το νερό, το οποίο αναμένει να ρέει προς τα κάτω, να εμφιαλώνεται στην Κίνα», είπε.

Το Μπανγκλαντές, το μεγάλο θύμα

Αλλά ενώ η Ινδία και η Κίνα επιδίδονται σε μια νέα σύγκρουση, οι ειδικοί λένε ότι τις χειρότερες επιπτώσεις θα μπορούσαν να τις αισθανθούν εκατομμύρια άνθρωποι στο Μπαγκλαντές.

Παρόλο που μόνο το 8% της έκτασης των 580.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (224.000 τετραγωνικών μιλίων) της λεκάνης του Βραχμαπούτρα εμπίπτει στο Μπαγκλαντές, το ποτάμιο σύστημα παρέχει ετησίως πάνω από το 65% του νερού της χώρας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θεωρείται ως η «σανίδα σωτηρίας του Μπαγκλαντές», δήλωσε ο Sheikh Rokon, γενικός γραμματέας της Riverine People, μιας οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών με έδρα τη Ντάκα που επικεντρώνεται στους υδάτινους πόρους.

«Η κούρσα «φράγμα για φράγμα» μεταξύ Κίνας και Ινδίας θα μας επηρεάσει αρνητικότερα» δήλωσε ο Rokon στο Al Jazeera.

Αυτοί οι φόβοι κρατούν τον Malik Fida Khan, εκτελεστικό διευθυντή του Κέντρου Υπηρεσιών Περιβαλλοντικών και Γεωγραφικών Πληροφοριών (CEGIS) με έδρα τη Ντάκα, σε εγρήγορση εδώ και μια δεκαετία».

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA