Μπορεί σήμερα να φαίνεται απίστευτο αλλά όταν το μακρινό 1948 ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ, ένα από τα πρώτα κράτη που έσπευσαν να το αναγνωρίσουν ήταν το Ιράν. Η διαφορά του τότε με το τώρα είναι πως ηγέτης του Ιράν τότε ήταν ο Σάχης, Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί ένας από τους στενότερους συμμάχους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Τω καιρώ εκείνω, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο σημαντικότερος προμηθευτής όπλων για το Ιράν και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πολεμική του αεροπορία.
Η Ουάσινγκτον έδινε όπλα τόσο στην Τεχεράνη όσο και στο Τελ Αβίβ. Και κάπως έτσι η ζωή κυλούσε εν ειρήνη.
Όλα αυτά μέχρι και το 1979 οπότε με ηγέτη τον αγιατολάχ Χομεϊνί, η Ισλαμική Επανάσταση (ή Ιρανική Επανάσταση) ανέτρεψε το καθεστώς του Σάχη και εγκαθίδρυσε στην πάλαι ποτέ Περσία, την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ο Χομεϊνί ήταν να διακηρύξει πως στόχος του είναι η πλήρης εξάλειψη του κράτους του Ισραήλ.
Όπως είναι απόλυτα φυσιολογικό Τεχεράνη και Τελ Αβίβ, από εκεί που συνεργάζονταν στενά και ήταν φίλες χώρες, βρέθηκαν να είναι θανάσιμοι εχθροί που ο ένας επιζητούσε την καταστροφή του άλλου. Αλλά η όλη ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες περιοριζόταν στη λαϊκή ρήση «σκυλί που γαβγίζει μη το φοβάσαι».
Οι δύο χώρες όσο και αν «γάβγιζαν» η μία στην άλλη δεν είχαν εμπλακεί ποτέ σε ανοιχτή πολεμική σύγκρουση. Υπήρχε μία σταθερή, παρατεταμένη υβριδική σύγκρουση μέσω... «αντιπροσώπων», όπως για παράδειγμα η λιβανέζικη Χεζμπολάχ.
Η «αμαρτωλή» ιστορία ενός πυρηνικού προγράμματος
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν είναι κάτι νέο. Οι περισσότεροι δε γνωρίζουν πως το 1957 Τεχεράνη και Ουάσινγκτον υπέγραψαν το περίφημο «Atoms for Peace» που θεωρείται η συμφωνία που «γέννησε» το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Δέκα χρόνια μετά ιδρύθηκε το Ερευνητικό Κέντρο της Τεχεράνης στο οποίο, μάλιστα, οι ΗΠΑ παραχώρησαν έναν ερευνητικό αντιδραστήρα!
Το 1974 ο (στενός σύμμαχος των ΗΠΑ και Ισραήλ) Σάχης ανακοίνωσε τη δημιουργία 23 πυρηνικών σταθμών (το έργο υποτίθεται πως θα ολοκληρωνόταν το 2000) σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία και τη Γερμανία που θα βοηθούσε μέσω της Siemens.
Τότε, βέβαια, η Δύση δεν ενοχλούταν από κάτι τέτοιο γιατί το Ιράν ήταν σύμμαχος και κυρίως ήταν αντίπαλος των εχθρών της.
Με την αλλαγή του καθεστώτος, ωστόσο, και με τα όσα σχεδόν κοσμογονικά ακολούθησαν, το πυρηνικό πρόγραμμα «πάγωσε». Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και αφού είχε επικρατήσει η Ισλαμική Επανάσταση, το Ιράν επεδίωξε να βάλει ξανά μπροστά τις διαδικασίες αλλά αυτή τη φορά με συμμάχους τη Ρωσία, την Κίνα και το Πακιστάν! Και φυσικά τότε οι πρώην σύμμαχοι αντέδρασαν.
Από το 2003 και μετά η υπόθεση κλιμακώθηκε επικίνδυνα, ειδικά από τη στιγμή που η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας διαπίστωσε σημαντική πρόοδο στον εμπλουτισμό ουρανίου που θα μπορούσε να αρκεί για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.
Το 2015, επί Μπαράκ Ομπάμα, υπογράφηκε η περίφημη Συμφωνία JCPOA (Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης) σύμφωνα με την οποία το Ιράν:
- περιόρισε τον εμπλουτισμό ουρανίου στο 3,67% (μακριά από το λεγόμενο στρατιωτικό επίπεδο),
- μείωσε τους φυγοκεντρητές από περίπου 20.000 σε 6.000,
- διέκοψε τη λειτουργία του αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στο Αράκ και
- επέτρεπε τις συνεχείς επιθεωρήσεις από τον ΔΟΕ.
Ποιος αντέδρασε - και μάλιστα εντονότατα - σε όλο αυτό; Σωστά μαντέψατε! Ο (και τότε) πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου!
Τον Ιανουάριο του 2017 ο Ομπάμπα φεύγει από τον Λευκό Οίκο και τη θέση του παίρνει ο Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος μερικούς μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, με την παρότρυνση του Νετανιάχου, αποχωρεί μονομερώς από τη συμφωνία και επαναφέρει τις κυρώσεις στο Ιράν.
Αφορμή για αυτή τη μονομερή απόφαση ήταν αόριστες εκτιμήσεις – δήθεν αποδείξεις από τις μυστικές υπηρεσίες ΗΠΑ και Ισραήλ πως το Ιράν προσπαθεί να φτιάξει πυρηνικά όπλα.
Τα υπόλοιπα τα γνωρίζετε...
Το «Τείχος της Ιεριχούς»
Τον Νοέμβριο του 2023, η εφημερίδα New York Times αποκάλυψε πως οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ γνώριζαν πως η Χαμάς προετοίμαζε μία μεγάλη επίθεση κατά της χώρας αλλά δεν έκαναν το παραμικρό για να την εμποδίσουν.
Η έγκριτη αμερικανική εφημερίδα είχε παρουσιάσει το σχέδιο «Τείχος της Ιεριχούς» (Jericho Wall) το οποίο ήταν ένα έγγραφο, περίπου 40 σελίδων, το οποίο περιέγραφε με λεπτομέρεια μια συντονισμένη επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ και η οποία κατα διαβολική σύμπτωση ήταν ίδια με αυτή που πραγματοποιήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2023, προκαλώντας τον θάνατο περίπου 1.200 Ισραηλινών.
Όπως προέκυψε αργότερα, μάλιστα, μονάδες του ισραηλινού στρατού όπως η περιβόητη «Μονάδα 8200» (ηλεκτρονική παρακολούθηση) και η Σιν Μπετ (Γενική Υπηρεσία Ασφαλείας) ήξεραν ότι η Χαμάς προσομοίωνε το σχέδιο σε ασκήσεις επί του πεδίου ήδη από το 2022!
Και αφού ήξεραν τότε γιατί δεν εμπόδισαν την επίθεση; Υπάρχουν δύο απαντήσεις. Η πρώτη απάντηση είναι πως μιλάμε για πλήρη ανικανότητα των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ που δεν αξιολόγησαν ορθά αυτό που είχαν στα χέρια τους.
Οι κατά τ' άλλα ικανότατες μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ στη συγκεκριμένη περίπτωση «κοιμήθηκαν».
Η δεύτερη απάντηση λέει πως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου άφησε την επίθεση να γίνει προκειμένου να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε σήμερα αλλά και γιατί αυτός θα ήταν ένας τρόπος για να μείνει ο ίδιος εκτός φυλακής αφού τα σκάνδαλα γύρω του πύκνωναν.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή: Ο Νετανιάχου περιμένοντας και ελπίζοντας πως ο Τραμπ θα επανεκλέγει και άρα θα είχαμε μία επανάληψη του 2018 προετοίμαζε το έδαφος για τη μεγάλη μάχη ενάντια στο Ιράν.
Πρώτα διέλυσε τη Χαμάς, μετά «ξεδόντιασε» τη Χεζμπολαχ και στο τέλος στόχευσε την Τεχεράνη.
Και όλα αυτά ενώ ο ίδιος κέρδιζε ζωτικό χρόνο έξω από τη φυλακή.
Ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει τρεις υποθέσεις δωροδοκίας, διαφθοράς, απάτης και κατάχρησης εξουσίας (υποθέσεις υπ αρίθμ. 1000, 2000 και 4000). Και για τις τρεις υποθέσεις του έχουν ασκηθεί διώξεις από το 2019.
Το 2020 (όταν δεν ήταν πρωθυπουργός) ξεκίνησε η δίκη του και ενώ φαινόταν να χάνει το «παιχνίδι», κέρδισε τις εκλογές του 2022, με σύμμαχους υπερορθόδοξους και ακροδεξιούς, και το 2023 επιχείρησε να κάνει τη λεγόμενη «δικαστική μεταρρύθμιση» που θα άλλαζε πλήρως το σύστημα Δικαιοσύνης του Ισραήλ.
Η «μεταρρύθμιση» αυτή ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων και έβγαλε χιλιάδες ανθρώπους στον δρόμο. Τότε, όμως, προέκυψε η επίθεση της Χαμάς και όλα «πάγωσαν» και, πλέον, κινούνται με ρυθμούς που κάνουν μία χελώνα να μοιάζει με μονοθέσιο της Formula 1.
Τον Μάρτιο του 2025, μάλιστα, εν μέσω της ισοπέδωσης της Λωρίδας της Γάζας και με το «βλέμμα» στο Ιράν, ο Νετανιάχου κατάφερε να περάσει το νόμο της «δικαστικής μεταρρύθμισης» και, πλέον, να έχει τεράστια πολιτική επιρροή στην επιλογή δικαστών. Των δικαστών που θα τον δικάσουν, υποτίθεται.
Ο Νετανιάχου παίζει τα ρέστα του
Με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ σχεδόν διαλυμένες ο μοναδικός εχθρός που απέμεινε στον Νετανιάχου είναι το Ιράν.
Τον περασμένο Απρίλιο, ωστόσο, πρώτα στο Ομάν και στη συνέχεια στη Ρώμη, ΗΠΑ και Ιράν έφτασαν πολύ κοντά σε μία συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Οι συνομιλίες παρά τις επιμέρους διαφωνίες, χαρακτηρίστηκαν ως θετικές και παραγωγικές.
Όταν κάποια στιγμή φάνηκε να μεγεθύνονται οι διαφωνίες, ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε ένα «τελεσίγραφο» 60 ημερών. Υποτίθεται, μάλιστα, πως αύριο Κυριακή (15/6) οι δύο πλευρές θα ξεκινούσαν έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων και πάλι στο Ομάν.
Την 61η ημέρα το Ισραήλ επιτέθηκε στο Ιράν και φυσικά οι αυριανές συνομιλίες «αναβλήθηκαν» όπως μετέδωσε χθες και η κρατική τηλεόραση της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όπως ο «Guardian» και ο «New Yorker» συνέδεσαν άμεσα και ξεκάθαρα την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν με την αγωνία του Νετανιάχου να αποφύγει μία συμφωνία ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Τεχεράνη.
Διεθνείς αναλυτές στην αρχή δειλά – δειλά και από χθες με μεγαλύτερη ένταση τονίζουν πως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, με την επίθεση στο Ιράν, την ώρα που ο ίδιος ο Τραμπ ήλπιζε πως η διπλωματία θα είχε τον τελευταίο λόγο, παίζει τα ρέστα του προκειμένου να διατηρηθεί η επικίνδυνη ένταση στη Μέση Ανατολή που του χαρίζει πολύτιμο πολιτικό χρόνο αλλά και χρόνο εκτός φυλακής.
Στην πραγματικότητα, δηλαδή, ο Νετανιάχου παίζει τα ρέστα του και το χειρότερο είναι πως το κάνει αυτό τζογάροντας, όχι τις... οικονομίες του, αλλά την παγκόσμια ειρήνη.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
