Τις δραματικές ώρες κατά τις οποίες το Ιράν απειλεί να απαντήσει στο Ισραήλ για τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, στην Τεχεράνη, οι περιφερειακές πολιτοφυλακές που έχει εξοπλίσει η Ισλαμική Δημοκρατία εδώ και δεκαετίες θα μπορούσαν να παίξουν κομβικό ρόλο.
Σε ανάλυση του Associated Press παρουσιάστηκαν οι σύμμαχοι του Ιράν στη Μέση Ανατολή, ο εξοπλισμός τους και η πιθανή εμπλοκή τους σε μια πολεμική σύγκρουση με το Ισραήλ.
Τι θα μπορούσε να συμβεί αν το Ιράν επιτεθεί στο Ισραήλ;
Το Associated Press υπενθυμίζει ότι τον περασμένο Απρίλιο μετά από μια ισραηλινή επίθεση στο συγκρότημα της ιρανικής πρεσβείας στη Συρία, το Ιράν εκτόξευσε 170 drones εξοπλισμένα με βόμβες, περισσότερους από 30 πυραύλους κρουζ και πάνω από 120 βαλλιστικούς πυραύλους προς το Ισραήλ.
Το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και άλλα έθνη κατέρριψαν πολλά από τα βλήματα, μερικά από τα οποία προέρχονταν από την Υεμένη.
Το Ιράν θα μπορούσε να εξαπολύσει παρόμοια επίθεση, αλλά αυτή τη φορά η Χεζμπολάχ ενδέχεται να εμπλακεί καθώς η πολιτοφυλακή αναζητά εκδίκηση για το ισραηλινό χτύπημα την περασμένη εβδομάδα που σκότωσε τον ανώτερο διοικητή Φουάντ Σουκούρ.
Μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να καταπονήσει την ισραηλινή αεράμυνα, που σημαίνει περισσότερα πυραυλικά πλήγματα, αυξάνοντας τον κίνδυνο απωλειών - και μια περαιτέρω κλιμάκωση που οι ειδικοί φοβούνται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο.
Η πολιτική του Ιράν για τον εξοπλισμό των πολιτοφυλακών ριζώθηκε μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, σύμφωνα με το Associated Press. Νωρίτερα, οι ΗΠΑ παρείχαν μεγάλα οπλικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών F-14 Tomcat στην κυβέρνηση του Σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί.
Μετά την επανάσταση και την κρίση με τους ομήρους στην Πρεσβεία των ΗΠΑ, αυτές οι αποστολές και τα απαιτούμενα προγράμματα συντήρησης σταμάτησαν.
Ο οκταετής πόλεμος του Ιράν με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980 κατέστρεψε μεγάλο μέρος του οπλοστασίου του.
Οι διεθνείς κυρώσεις στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένου του πυρηνικού του προγράμματος, το εμπόδισαν επίσης να λάβει νέα όπλα, ενώ το Ισραήλ και τα αραβικά κράτη του Κόλπου που είναι σύμμαχοι με τις ΗΠΑ έχουν λάβει προηγμένα όπλα.
Ενώ αναπτύσσει το δικό του πρόγραμμα πυραύλων, το Ιράν δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτά τα εξελιγμένα όπλα. Βασίζεται σε πολιτοφυλακές ως ασύμμετρη απειλή για να πιέσει τόσο το Ισραήλ όσο και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ποιοι είναι οι περιφερειακοί σύμμαχοι του Ιράν;
Σύμφωνα πάντα με το Associated Press, ο εξοπλισμός του Ιράν άρχισε τη δεκαετία του 1980 με τις σιιτικές δυνάμεις στον Λίβανο να πολεμούν εναντίον του Ισραήλ.
Έγιναν η πολιτοφυλακή της Χεζμπολάχ. Ο εξοπλισμός τους επεκτάθηκε με την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εισβολή στο Ιράκ το 2003 που ανέτρεψε τον Σαντάμ Χουσεΐν, έναν μακροχρόνιο εχθρό της Τεχεράνης.
Το Ιράν υποστήριξε σθεναρά τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Άσαντ και το Ιράν συνέχισε όταν παρουσιάστηκε η ευκαιρία, εξοπλίζοντας ακόμη και σουνίτες μαχητές, ενώ θεωρούσε εαυτόν ως τον υπερασπιστή των σιιτών μουσουλμάνων στον κόσμο.
Αυτές τις λεπτές ισορροπίες διαχειρίζεται η παραστρατιωτική Επαναστατική Φρουρά του Ιράν, μια από τις πιο ισχυρές ένοπλες ομάδες στη Μέση Ανατολή.
Οι πολιτοφυλακές στον αυτοαποκαλούμενο «Άξονα της Αντίστασης» του Ιράν περιλαμβάνουν:
Ιρακινές πολιτοφυλακές
Στο Ιράκ, το Ιράν υποστήριξε μια σειρά δυνάμεων που κινητοποιήθηκαν το 2014 για να πολεμήσουν το Ισλαμικό Κράτος.
Πρόκειται για κυρίως σιιτικές πολιτοφυλακές, γνωστές ως Δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης, που έχουν εξελιχθεί σε μια ισχυρή πολιτική φατρία, οπλισμένη με ρουκέτες, drones και άλλα όπλα.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών υπολογίζει τη δύναμή του σε περίπου 180.000 μαχητές.
Άλλες μικρότερες ή ελάχιστα γνωστές μάχιμες ομάδες έχουν εμφανιστεί και έχουν αναλάβει επιθέσεις εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων, καθώς και εν μέσω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς.
Ένοπλες ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν επιτέθηκαν στο προσωπικό των ΗΠΑ στο Ιράκ περισσότερες από 60 φορές μεταξύ Οκτωβρίου και 4 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου.
Το πιο θανατηφόρο χτύπημα σημειώθηκε στις 28 Ιανουαρίου, όταν οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι ένα drone που εκτοξεύτηκε από ιρακινές πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν έπληξε μια εγκατάσταση γνωστή ως Πύργος 22 στην Ιορδανία στα σύνορα με τη Συρία, σκοτώνοντας τρεις Αμερικανούς στρατιώτες και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους.
Ως αντίποινα, οι αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ έπληξαν περισσότερους από 85 στόχους σε επτά τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων αρχηγείων διοίκησης και ελέγχου, κέντρων πληροφοριών, ρουκετών και πυραύλων, θέσεων αποθήκευσης drone και πυρομαχικών και άλλες εγκαταστάσεις που συνδέονται με τις πολιτοφυλακές ή την εκστρατευτική δύναμη Quds της Φρουράς.
Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου
Η Χεζμπολάχ ιδρύθηκε το 1982 εν μέσω της κατοχής του νότιου Λιβάνου από το Ισραήλ.
Το Ισραήλ παραμένει επιφυλακτικό για τη Χεζμπολάχ, ιδιαίτερα για το τεράστιο πυραυλικό οπλοστάσιο που πιστεύεται ότι διαθέτει και σκληραγωγημένους άνδρες που υποστήριζαν επίσης τον Άσαντ στη Συρία.
Ενώ το Ισραήλ διαθέτει εξελιγμένες αντιπυραυλικές άμυνες, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος Iron Dome, ένα μαζικό μπαράζ πυρών από τη Χεζμπολάχ και άλλες οργανώσεις την ίδια στιγμή θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα.
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η Χεζμπολάχ διαθέτει ένα οπλοστάσιο 150.000 ρουκετών και πυραύλων, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων ακριβείας καθοδήγησης.
Η πολιτοφυλακή έχει επίσης κατηγορηθεί για βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένης της βομβιστικής επίθεσης του 1983 στη Βηρυτό που σκότωσε 241 Αμερικανούς στρατιώτες, αν και η ομάδα υποστηρίζει ότι δεν ήταν πίσω από την επίθεση.
Η Χεζμπολάχ διαθέτει επίσης drones και συστήματα πυραύλων εδάφους-αέρος. Οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ αριθμούν έως και 25.000 μαχητές, με επιπλέον δεκάδες χιλιάδες σε εφεδρεία, σύμφωνα με μια ισραηλινή στρατιωτική αξιολόγηση. Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα το 2021 είπε ότι η ομάδα είχε 100.000 εκπαιδευμένους μαχητές.
Παλαιστινιακές μαχητικές δυνάμεις
Παρά το γεγονός ότι είναι σουνίτες, τόσο η παλαιστινιακή μαχητική ομάδα Χαμάς όσο και η Ισλαμική Τζιχάντ έχουν λάβει όπλα και άλλο υλικό από το Ιράν.
Οι ομάδες, ωστόσο, έχουν χτυπηθεί σκληρά από το Ισραήλ από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, κατά την οποία μαχητές σκότωσαν 1.200 ανθρώπους και αιχμαλώτισαν άλλους 250 ομήρους.
Ο πόλεμος του Ισραήλ στη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας έκτοτε έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 39.580 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Γάζας, το οποίο δεν κάνει διάκριση μεταξύ αμάχων και μαχητών στην καταμέτρησή του.
Ο ισραηλινός στρατός λέει ότι έχει σκοτώσει περίπου 15.000 μαχητές στον πόλεμο.
Αντάρτες Χούθι της Υεμένης
Οι Χούθι ελέγχουν την πρωτεύουσα της Υεμένης, τη Σαναά, από το 2014 μετά τον καταστροφικό εμφύλιο στη χώρα.
Ακολουθούν τη σιιτική πίστη των Ζαϊντί, έναν κλάδο του σιιτικού Ισλάμ που βρίσκεται σχεδόν αποκλειστικά στην Υεμένη.
Αν και είναι γενικά μια ανταρτική δύναμη, η ομάδα με την υποστήριξη του Ιράν είναι πλέον σε θέση να εξαπολύσει επιθέσεις με drone και πυραύλους με αποτέλεσμα να έχουν προκαλέσει πολύ σοβαρά προβλήματα στη ναυτιλία, στα περάσματα της Ερυθράς Θάλασσας.
Οι προσπάθειες να σταματήσουν οι επιθέσεις των Χούθι οδήγησαν στη μεγαλύτερη κινητοποίηση του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ακόμα δεν υπάρχει αποτέλεσμα.
Οι επιθέσεις των Χούθι έχουν ανεβάσει το διεθνές προφίλ τους, ενώ αποτελούν ηχηρό μήνυμα προς τους διαφωνούντες στο εσωτερικό της Υεμένης.
Οι αντάρτες ισχυρίζονται ότι έχουν στρατολογήσει 200.000 επιπλέον μαχητές από τότε που ξεκίνησαν τις επιθέσεις τους.
Οι αντάρτες και οι σύμμαχοί τους έχουν μια μαχητική δύναμη περίπου 20.000 μαχητών, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.