Για όσους δεν είχαν βιώσει το έπος του Star Wars στον καιρό του, είναι δύσκολο να καταλάβουν. Μία χαοτική σκηνή ανταρτοπόλεμου μεταξύ των αντιστασιακών και των κλώνων της αυτοκρατορίας, «σπάει» εκείνη η μηχανική ανάσα, στον ίδιο ρυθμό με τον γδούπο της μπότας.
Ο Darth Vader είχε σχεδιαστεί για να παγώσει το πλάνο, τη δράση, την ίδια την ελπίδα των επαναστατών με τη μαύρη πανοπλία του, τον στρατιωτικό βηματισμό του, και τη βαθιά, στεντόρεια φωνή που του δάνεισε ο Τζέιμς Ερλ Τζόουνς.
Από ένα «χαμίνι» που ίσα-ίσα μπορούσε να μιλήσει, η πορεία του ως η πλέον αναγνωρίσιμη φωνή του θεάματος, δεν μπορούσε παρά να ήταν γραφτή, όπως γράφει το BBC.
Τζέιμς Ερλ Τζόουνς: Η ακατέργαστη φωνή
Όπως πολλοί Αφροαμερικάνοι που διέπρεψαν στις αντίστοιχες τέχνες τους, έτσι και τον Τζόουνς τον κινούσε από νέο, μία τραυματική παιδική ηλικία, και η διαβολεμένη θέληση να ξεφύγει από τις περιστάσεις.
Γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1931 στο Μισισιπή, με αφροαμερικανική, ινδιάνικη και ιρλανδική καταγωγή. Ο πατέρας του, Ρόμπερτ Ερλ Τζόουνς, παράτησε την οικογένεια λίγο μετά τη γέννησή του.
Ήταν ένα μεγάλο νοικοκυριό, με 13 μέλη, και για το καλό του σπιτιού ο Τζέιμς, μαζί με μερικά αδέλφια του, στάλθηκαν να ζήσουν με τη γιαγιά τους.
Ένα από τα λίγα που θυμάται από εκείνη την ηλικία, ήταν να έχει γραπώσει απελπισμένα την πόρτα του αυτοκινήτου, και να αρνείται να την αφήσει, φτάνοντας στην αυλή του σπιτιού της.
«Ήταν ο μόνος τρόπος που μπορούσα να εκφράσω ότι ήθελα να είμαι μαζί τους», έχει πει.
Το γεγονός ήταν τόσο τραυματικό ώστε ανέπτυξε έναν τραυλισμό που κράτησε μέχρι την εφηβεία του. Τον χτύπησε τόσο άσχημα που, για κάποιο διάστημα, δεν μπορούσε να μιλήσει και επικοινωνούσε μόνο γραπτά.
Κατά ειρωνικό τρόπο, ήταν ο τραυλισμός που τον έστρεψε στην υποκριτική, δίνοντάς του μια δια βίου εκτίμηση του προφορικού λόγου.
Στο γυμνάσιο, ένας δάσκαλος ανακάλυψε το ταλέντο του στην ποίηση και τον ενθάρρυνε να διαβάζει δυνατά τα γραπτά του στην τάξη. Ο Τζόουνς ανακάλυψε ότι ο τραυλισμός του χαλάρωνε όταν μιλούσε από μνήμης.
Τον κέρδισε το σανίδι κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και, αφού ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία, αναζήτησε δουλειά ως ηθοποιός στη Νέα Υόρκη. Για ένα διάστημα έζησε με τον πατέρα του, όχι επειδή επιζητούσε τη συμφιλίωση, αλλά για να κάνει οικονομία.
«Ήταν πολύ αργά για να τον γνωρίσω ως πατέρα», έχει δηλώσει. «Αν δεν είσαι εκεί από την αρχή, δεν υπάρχει τρόπος να το προλάβεις». Αλλά ο Ρόμπερτ, ο οποίος είχε προσπαθήσει να μπει ο ίδιος την υποκριτική, είχε να του δώσει έστω και αργά μία σημαντική συμβουλή.
«Δεν μπορεί να σε ζήσει αυτή η δουλειά. Αν θέλεις λοιπόν να μπεις σε αυτόν τον κόσμο, κάνε το γιατί τον αγαπάς», του είχε πει.
Όπως και πολλοί από τη μαύρη κοινότητα, ο Τζόουνς έπρεπε να παλέψει κόντρα και στις απαγορεύσεις του ρατσιστικού περιπτέρου του θεάματος, «χτίζοντας» σιγά-σιγά το όνομά του σε παραγωγές του Μπρόντγουεϊ.
Η μόνη τύχη του ήταν πως το θέατρο αναδιαρθρωνόταν σε μία πιο προοδευτική οντότητα εκείνη την εποχή. Οι αφηγήσεις από την προοπτική των έγχρωμων και η άνοδος του blacksploitation έκαναν το «σινάφι» του πιο περιζήτητο.
Έπαιξε Σαίξπηρ, και όχι ως απλός κομπάρσος. Οθέλλος, βασιλιάς Ληρ, Όμπερον και Κλαύδιος μπήκαν στο ρεπερτόριό του, μαζί με αμερικανικά κλασικά του 19ου και 20ου αιώνα.
Ο καλός «ανθρωπάκος» πίσω από τον Darth Vader
Το 1968, κέρδισε βραβείο Tony για την ερμηνεία ενός χαρακτήρα βασισμένου στον μεγάλο μαύρο πυγμάχο, Τζακ Τζόνσον στο The Great White Hope. Αργότερα έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ για την ερμηνεία του στην κινηματογραφική εκδοχή, μόλις η δεύτερη τέτοια αναγνώριση μετά αυτή του Σίντνεϊ Πουατιέ.
Ο πρώτος του ρόλος στον κινηματογράφο ήταν ως νεαρό μέλος του πληρώματος πτήσης στη μαύρη κωμωδία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Dr. Strangelove και κατά τη φιλοσοφία του, δεν έλεγε όχι σε ρόλους που πλήρωναν τους λογαριασμούς του. Έτσι είχε μάθει.
Καθώς το κοινό είχε εξοικειωθεί μαζί του, τού ζητήθηκε να δωρίσει τη φωνή στον Darth Vader στην κλασική τριλογία του Star Wars. Ο ηθοποιός πίσω από το κοστούμι, ο Dave Prowse, είχε την κορμοστασιά, αλλά όχι τη φωνή για τον ρόλο, με τη δυτικοαμερικανική προφορά του.
Αλλά το ενδιαφέρον ήταν η ταπεινοφροσύνη του Τζόουνς για τη δουλειά του. Μετά από δική του απαίτηση, δεν έλαβε εύσημα για τον ρόλο, θεωρώντας ότι πρόσφερε απλώς ακόμα ένα «ειδικό εφέ».
Όταν οι ταινίες έσπασαν τα ταμεία όμως, αναθεώρησε τη συμμετοχή του στη σειρά.
Ήταν επίσης πολύ γνωστός ως τηλεοπτικός ηθοποιός, υποδυόμενος τον Alex Hailey στο Roots: The Next Generation και κέρδισε ένα από τα δύο Emmy για τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο αμερικανικό δράμα Gabriel's Fire.
Η στεντόρεια φωνή του δόθηκε σε χαρακτήρες των Simpsons και ακόμα πιο χαρακτηριστικά, στον Μουφάσα, στον Βασιλιά των Λιονταριών της Disney.
Το 2011 του απονεμήθηκε τιμητικό Όσκαρ για την προσφορά του στην κινηματογραφική βιομηχανία. Το παρέλαβε στη σκηνή ενός θεάτρου του Λονδίνου, όπου εμφανιζόταν με τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ στο έργο «Driving Miss Daisy».
Με τον καιρό η αναγνωρισιμότητα του προφίλ του σβήστηκε πίσω από αυτή της φωνής του. Περιζήτητος για αφηγήσεις και διαφημίσεις, έφτασε να ηχογραφήσει ακόμα και ολόκληρη την Καινή Διαθήκη.
Το 2016, έδωσε την τελευταία του παράσταση ως Darth Vader στο prequel Rogue One: A Star Wars Story.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
