Το «προφίλ» του Ελληνα παίκτη τυχερών παιχνιδιών: Νέοι 18 - 34 ετών οι «βασικοί παίκτες»

Εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα πανελλαδικής έρευνας για την αγορά τυχερών παιχνιδιών στην χώρα μας σύμφωνα με τα οποία το 83% της ηλικιακής ομάδας 18- 34 ετών δηλώνει ότι έχει παίξει τυχερά παίγνια στο παρελθόν ενώ τα σχετικά ποσοστά βαίνουν μειούμενα στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Το 65% δηλώνει ότι ασχολείται λιγότερο από μία ώρα την εβδομάδα ποσοστό το οποίο είναι μειωμένο κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2019, δείχνοντας ότι όλο και περισσότεροι παίκτες αφιερώνουν παραπάνω χρόνο στα τυχερά παιχνίδια.

Το 86,7% των παικτών κατατάσσονται στην κατηγορία παικτών δίχως προβληματική συμπεριφορά, ενώ ποσοστό 9% ξοδεύει πάνω από 50€ το μήνα από τους οποίους οι περισσότεροι είναι άνδρες ηλικίας 18 – 34 ετών. Ωστόσο δεν λείπουν οι ακραίες συμπεριφορές παικτών που μπορούν να αποφύγουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις ή να μην πληρώσουν λογαριασμούς για να παίξουν ακόμα και να προβούν σε παράνομες ενέργειες. Πάντως το ποσοστό αυτό μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με το 2019.

Παράλληλα προκύπτει ότι η παρέμβαση της πολιτείας στην αγορά θεωρείται απαραίτητη κρατική παρέμβαση με 8 στους 10 πολίτες (76%) θέλουν το κράτος να έχει παρεμβατικό ρόλο όσον αφορά στην ρύθμιση των τυχερών παιχνιδιών.

Η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων ανέθεσε τη διενέργεια πανελλαδικής ποσοτικής έρευνας για τα Χαρακτηριστικά και Συμπεριφορά των Παικτών Τυχερών Παιγνίων για το έτος 2021. Η έρευνα διεξήχθη βάσει δομημένου ερωτηματολογίου, σε δείγμα 3.134 κατοίκων ηλικίας 18 ετών και άνω, σε όλη την Επικράτεια, κατά 80% μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων και κατά 20% διαδικτυακά.

Συμμετοχή στα τυχερά παίγνια

Στην ερώτηση εάν έχουν παίξει ποτέ στο παρελθόν τυχερά παίγνια, απαντά θετικά το 76% και όχι το 22% ενώ 1% αρνήθηκε να τοποθετηθεί.

Ποσοστό 83% της ηλικιακής ομάδας 18- 34 ετών δηλώνει ότι έχει παίξει τυχερά παίγνια στο παρελθόν ενώ τα σχετικά ποσοστά βαίνουν μειούμενα στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Στην ερώτηση εάν έχουν παίξει ποτέ στο παρελθόν τυχερά παίγνια, απαντά θετικά το 82% των ανδρών και των 71% των γυναικών.

Όσον αφορά το χρόνο που αφιερώνουν η παίκτες στο παιχνίδι, η μεγάλη πλειοψηφία (65%) των παικτών ασχολείται λιγότερο από μία ώρα την εβδομάδα – ποσοστό μειωμένο σε σχέση με δύο χρόνια πριν (78%).

Το 5% δηλώνουν ότι ξοδεύουν μεταξύ μίας και τριών ωρών, 4% μεταξύ τεσσάρων και είκοσι ωρών και 1% ότι αφιερώνουν περισσότερες από 20 ώρες την εβδομάδα στα τυχερά παιχνίδια.

Σχετικά με τις δαπάνες που πραγματοποιούν οι παίκτες τυχερών παιχνιδιών, 53% δηλώνουν ότι ξοδεύουν λιγότερα από 10€ τον μήνα, 23% δαπανούν από 10 έως 50€ και 9% πάνω από 50€ αντίστοιχα. Το ποσοστό όσων ξοδεύουν πάνω από 50€ τον μήνα είναι σχετικά υψηλότερο στους άνδρες (11%) και τους νέους 18-24 ετών (15%), ενώ υψηλά ποσοστά καταγράφονται κυρίως μεταξύ όσων παίζουν διαδικτυακά «φρουτάκια» (57%), ζωντανή ρουλέτα, Blackjack και Poker στο διαδίκτυο (49%).

Προβληματική συμπεριφορά

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα αποτελέσματα της έρευνας σχετικά με τους κινδύνους που συνδέονται με την προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παίγνια.

Το 86,7% των παικτών κατατάσσονται στην κατηγορία παικτών δίχως προβληματική συμπεριφορά, 7,8% στην κατηγορία χαμηλού κινδύνου, 4,2% στην κατηγορία μετρίου κινδύνου και 1,2% στην κατηγορία παικτών με προβληματική συμπεριφορά, μείωση σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό της έρευνας του 2020 (2,7%).

Για τον προσδιορισμό του κινδύνου προβληματικής ενασχόλησης με τα τυχερά παίγνια χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης Problem Gambling Severity Index (PGSI).

Ο βαθμός ενημέρωσης

Ο βαθμός ενημέρωσης για την ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια κρίνεται επαρκής για το 81% της κοινής γνώμης, με μόλις ένα 16% να δηλώνει λίγο ή καθόλου ενημερωμένο.

Η ικανοποίηση για την ποιότητα αυτής της ενημέρωσης, ωστόσο, είναι χαμηλότερη (63%), με το 26% να δηλώνει λίγο ή καθόλου ικανοποιημένο. Κατά τα άλλα, η προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια δεν φαίνεται να συσχετίζεται σημαντικά με τα οικονομικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού, καθώς το ποσοστό παικτών με προβληματική συμπεριφορά εισοδηματικής κλίμακας νοικοκυριού, ανέρχεται στο 1% , ανεξαρτήτως της εύρημα το οποίο έρχεται σε αντίθεση με τα στοιχεία για το 2020, όπου η προβληματική συμπεριφορά παρουσιαζόταν σχετικά αυξημένη για τα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια.

Tα χαρακτηριστικά των νοικοκυριών

Όσον αφορά στα χαρακτηριστικά των νοικοκυριών, φαίνεται ότι οι άγαμοι και τα μέλη πολυμελών νοικοκυριών (που αποτελούνται από 5 μέλη και άνω) αντιμετωπίζουν σαφώς μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν προβληματική παικτική συμπεριφορά στα τυχερά παιχνίδια καθώς ο δείκτης PGSI ανέρχεται σε 2,6% και 2,9%, αντίστοιχα.

Η συμμετοχή στα τυχερά παιχνίδια, πέραν της ψυχαγωγικής της διάστασης, δύναται να προκαλέσει και ακραίες συμπεριφορές καθώς και σημαντικούς οικονομικούς κινδύνους. Η έρευνα εξετάζει τη συχνότητα εμφάνισης προβληματικών συνεπειών καθώς και στρατηγικές αποτροπής της επανεμφάνισής τους στο μέλλον.

Ειδικότερα, τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν μείωση τέτοιων προβληματικών συμπεριφορών σε σχέση με δύο χρόνια πριν. Συγκεκριμένα, φαινόμενα όπως η παραμέληση των επαγγελματικών, οικονομικών ή των οικογενειακών υποχρεώσεων, λόγω ενασχόλησης με τα τυχερά παίγνια, παρουσιάζουν μείωση από σχεδόν 3% των 2020 σε 0,82% το 2021, ενώ το ποσοστό όσων έχουν αποφύγει να εξοφλήσουν κάποιον λογαριασμό του νοικοκυριού για να μπορέσουν να παίξουν μειώθηκε από 2,4% το 2020 σε 0,88% το 2021.

Οι πιο ακραίες συμπεριφορές

Σε περιορισμένο βαθμό, οι συμπεριφορές στις οποίες προβαίνουν κάποιοι για να συμμετάσχουν σε τυχερά παιχνίδια μπορούν να λάβουν και πιο ακραία μορφή: Το 2020 η έρευνα κατέγραφε ότι 1% των παικτών είχαν εξετάσει το ενδεχόμενο να προβούν σε παράνομες πράξεις για τη δυνατότητα να παίξουν, ενώ 0,5% είχαν φτάσει στο σημείο να ασκήσουν σωματική βία ή εκφοβισμό προς οικεία (ή μη) πρόσωπα για τον ίδιο σκοπό και αυτές οι ακραίες συμπεριφορές/συμπτώματα προβληματικής ενασχόλησης με τα τυχερά παιχνίδια παρουσιάζονται μειωμένες το 2021 (0,29% και 0,21% τα αντίστοιχα ποσοστά).

Περαιτέρω, 1% των παικτών έχουν νοσηλευτεί ή παρακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα για την απεξάρτηση από τον εθισμό. Αξιοσημείωτο είναι το εύρημα όμως ότι μόλις 38% εξ αυτών δηλώνουν ότι η νοσηλεία ή το πρόγραμμα απεξάρτησης που ακολούθησαν τους βοήθησε να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.

Όσον αφορά την δυνατότητα αυτοαποκλεισμού ενός παίκτη από τα παίγνια, 1% των παικτών έχει προβεί σε αίτηση αυτόστους αποκλεισμού, εκ των οποίων ο 1 στους 3 κατατάσσεται παίκτες με προβληματική συμπεριφορά, με την πλειοψηφία αυτών (83%) να αποκλείονται τουλάχιστον 1 μήνα.

Σε σύγκριση με τα προγράμματα νοσηλείας ή απεξάρτησης, ο αυτόαποκλεισμός φαίνεται να βοηθά περισσότερο, δεδομένου ότι το 72% όσων το έχουν πράξει να δηλώνουν ότι βοήθησε στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Ο ρόλος της πολιτείας

Όσον αφορά τον ρόλο του κράτους στην αγορά τυχερών παιχνιδιών στην Ελλάδα, η συντριπτική πλειοψηφία υπερθεματίζει: 8 στους 10 πολίτες (76%) θέλουν το κράτος να έχει παρεμβατικό ρόλο όσον αφορά στην ρύθμιση των τυχερών παιχνιδιών, άποψη που ασπάζονται στον ίδιο βαθμό όλες οι κοινωνικές ομάδες.

Με μικρότερη ένταση εντοπίζεται η παραπάνω άποψη ανάμεσα στους παίκτες διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών (58%) κ αι τους παίκτες μετρίου και υψηλού κινδύνου (68% και 45% αντίστοιχα). Συνολικά, μόλις 12% θα επιθυμούσε την αγορά ελεύθερη να λειτουργεί σε ένα πλαίσιο αυτορρύθμισης ( self compliance).

Συναφώς προς τα ανωτέρω, το 50% θέλει την Πολιτεία να θέτει υποχρεωτικά τα όρια του παιχνιδιού, δηλαδή τα χρηματικά όρια ή τα όρια χρόνου συμμετοχής, ενώ μόλις το 31% επιθυμεί η ευθύνη αυτή να βαρύνει τον ίδιο τον παίκτη ο οποίος πρέπει να αυτοπεριορίζεται και να δεσμεύεται με τα όρια που έχει θέσει ο ίδιος στον εαυτό του.

Επιπλέον αξίζει να σημειωθεί ότι οι παίκτες που παρουσιάζουν συμπεριφορά μέτριου ή υψηλού κινδύνου δεν είναι θετικοί στην ρύθμιση των παιγνίων, σε αντίθεση με τις κατηγορίες χαμηλού κινδύνου και μη προβληματικής συμπεριφοράς, όπου επιθυμούν τον παρεμβατικό ρόλο του κράτους. Στις ομάδες μέτριου ή υψηλού κινδύνου, η επιλογή του αυτοπεριορισμού του ίδιου του παίκτη κερδίζει την πλειονότητα των ερωτωμένων.

Η αναγνωρισιμότητα της Ε.Ε.Ε.Π. ως αρμόδιας εποπτικής αρχής για τα τυχερά παίγνια, ανέρχεται στο 54% (ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το 2020, που κυμαινόταν στο 50%). Η αναγνωρισιμότητα της αρχής είναι υψηλότερη στους άνδρες (59%) και τις νεότερες ηλικίες.

Ανάμεσα σε εκείνους που γνωρίζουν ή έχουν ακούσει την Ε.Ε.Ε.Π., το 72% αναγνωρίζουν τον εποπτικό-ρυθμιστικό της ρόλο στον ΟΠΑΠ, το 68% τον ρόλο της στα καζίνο, ενώ λιγότεροι έχουν υπόψιν τους τον ρόλο της στους διαγωνισμούς χορήγησης αδειών καζίνο στην Ελλάδα (48%) και στην χορήγηση αδειών τυχερών παιγνίων στο διαδίκτυο (41%). Γενικότερα, 51% όσων πολιτών γνωρίζουν την Ε.Ε.Ε.Π. θεωρούν ότι η εποπτεύουσα αρχή έχει θετική ή μάλλον θετική δράση (σαφώς αυξημένο ποσοστό σε σχέση με το 42% του 2020), με τις αρνητικές γνώμες να συγκεντρώνουν το 21% και ένα 29% να μην εκφράζει άποψη.

«Τα ευρήματα της έρευνας είναι ιδιαίτερα σημαντικά και αναμένεται να συμβάλουν στην πληρέστερη κατανόηση του ρόλου που διαδραματίζουν τα τυχερά παίγνια στην ελληνική κοινωνική κουλτούρα και συνείδηση, του κοινωνικο-οικονομικού προφίλ των παικτών, του μεγέθους της προβληματικής ενασχόλησης με τα τυχερά παίγνια και, συνακόλουθα, στη διατύπωση προτάσεων πολιτικής σχετικά με την ασφαλέστερη συμμετοχή στα τυχερά παίγνια και την ανάληψη στοχευμένων δράσεων πρόληψης και καταπολέμησης του φαινομένου του εθισμού» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκεθση πεπραγμένων της ΕΕΕΠ για το 2021.