Είχε η Ελλάδα στρατηγική στη Μικρά Ασία την κρίσιμη περίοδο 1919-1922, και αν ναι, γιατί αυτή απέτυχε οικτρά, με αποτέλεσμα τη Μικρασιατικής Καταστροφή; Το podcast του Reader για την ελληνική ιστορία ανοίγει για άλλη μια φορά το κεφάλαιο της Μικρασιατικής περιπέτειας που καθόρισε την πορεία της χώρας στον 20;o αιώνα, αυτή τη φορά υπό το πρίσμα της θεωρίας διεθνών σχέσεων και της υψηλής στρατηγικής, με τη βοήθεια του κ. Διονύση Τσιριγώτη, επίκουρου καθηγητή στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Συγγραφέας ενός από τα σημαντικότερα βιβλία που έχουν εκδοθεί τα τελευταία χρόνια για την Καταστροφή, με τίτλο «Η Ελληνική Στρατηγική στη Μικρά Ασία 1919-1922», ο κ. Τσιριγώτης ξεδιπλώνει με ενάργεια και εκτενή αναφορά σε άγνωστες στο ευρύ κοινό λεπτομέρειες το διπλωματικό παρασκήνιο της εποχής, εξηγώντας τους στόχους και τα μέσα που χρησιμοποιούν τόσο η Ελλάδα, όσο και ο αντίπαλος της, αρχικά η Οθωμανική αυτοκρατορία και έπειτα η αναδυόμενη Κεμαλική Τουρκία, εν μέσω παγκόσμιων ανακατατάξεων και έντονου ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Πρωταγωνιστής της πρώτης φάσης του εγχειρήματος είναι φυσικά ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με απόφαση του οποίου αποβιβάζεται ο Ελληνικός στρατός στη Σμύρνη το Μάιο του 1919. Το απώτερο όραμα του; Να αναστήσει ουσιαστικά τη Βυζαντινή αυτοκρατορία, δημιουργώντας μια Βαλκανική ομοσπονδία με την Κωνσταντινούπολη ως πρωτεύουσα της και τους Έλληνες κυρίαρχο στοιχείο.
Όπως λέει χαρακτηριστικά σε συνομιλία του με τον αδικοχαμένο Βασιλιά Αλέξανδρο: « Ἂν μὲ ἄφηναν ἥσυχο, εἶμαι ἱκανὸς νὰ πάρω τὴν Πόλι. Ὅταν σᾶς ὑπόσχομαι τὴν Πόλι, θεωρῆστέ το ὄχι σὰν λόγια τῆς στιγμῆς ἀλλὰ ὡς ἀρραβῶνα μεταξὺ μας. Θὰ σᾶς πάω στὴν Κωνσταντινούπολιν». Ωστόσο, όταν θεριεύουν οι Βαλκανικοί εθνικισμοί, και κυρίως ο τουρκικός, αναπροσαρμόζει τη στρατηγική του για να δημιουργήσει την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Το όραμα της Ιωνίας είναι πλέον πραγματικότητα.
Όλα αυτά μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920. Η ήττα του Βενιζέλου θα φέρει τους αντιπάλους του στην εξουσία και τον Βασιλιά Κωνσταντίνο και πάλι στο θρόνο του. Η στρατηγική τους, σύμφωνα με τον κ. Τσιριγώτη, είναι αλλοπρόσαλλη και ανερμάτιστη, με εμφανή σύγκρουση πολιτικών και στρατιωτικών στόχων, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα τον τερματισμό των φιλοδοξιών της Ελλάδας να αποτελέσει ηγεμονική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο και φυσικά στον ενταφιασμό του Μικρασιατικού Ελληνισμού το 1922.
Ποια ήταν όμως η υψηλή στρατηγική της Ελλάδας στο μεγαλύτερο στρατιωτικό εγχείρημα που ανέλαβε από συστάσεως του Ελληνικού κράτους; Ποιος ήταν ο απώτερος στόχος του Ελευθερίου Βενιζέλου και ποια στρατηγική χρησιμοποίησε για να τον πραγματοποιήσει; Ήταν ορθολογική επιλογή η απόβαση του Ελληνικού στρατού στη Σμύρνη; Ποιος ο ρόλος των ξένων δυνάμεων, ειδικά της Βρετανίας και της Ρωσίας;
Ποιες οι αντιφάσεις στη στρατηγική των μετανοεμβιανών Αντιβενιζελικών κυβερνήσεων που οδήγησαν τελικά στην Καταστροφή; Τί έγινε στην άγνωστη συνάντηση Γούναρη - Κεμάλ; Έπαιξαν ρόλο τα πετρέλαια της Μοσούλης; Ήθελαν οι Αντιβενιζελικοί να ενσωματωθεί η Ιωνία στο Ελληνικό κράτος; Και τι μαθήματα μπορούμε να αντλήσουμε από την τραγική αυτή περιπέτεια για την υψηλή στρατηγική της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο;
Ακούστε τώρα το επεισόδιο:
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
