Μενού
empeirikos
Ανδρέας Εμπειρίκος | Εurokinissi
  • Α-
  • Α+

Μια τραυματική εμπειρία στη διάρκεια μιας πολυτάραχης ζωής. Αυτό ήταν που έζησε ο Ανδρέας. Αυτό ήταν που βίωσε. Μια τραυματική εμπειρία που σημάδεψε όχι μόνο τον ίδιο αλλά και τα ελληνικά γράμματα καθώς αποτέλεσε την πηγή έμπνευσής του, ώστε να γράψει ένα σπουδαίο έργο. Τον «Μέγα Ανατολικό». Ένα έργο που αποτελείτε από οκτώ τόμους και 2.000 σελίδες και το οποίο πριν αναγνωριστεί καθολικά, λοιδορήθηκε και δέχθηκε τη χλεύη των κριτικών που το χαρακτήρισαν «άκρως πορνογραφικό δίχως την παραμικρή λογοτεχνική αξία»!

Ο εμφύλιος και η ομηρία από τον ΕΛΑΣ και την ΟΠΛΑ

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος,  που γεννήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1901 στην Μπράιλα της Ρουμανίας ήταν γόνος εφοπλιστικής οικογένειας. Ο πατέρας του, Λεωνίδας Εμπειρίκος, εφοπλιστής που καταγόταν από παλιά οικογένεια ναυτικών με καταγωγή από την Άνδρο, ήθελε ο γιος του να ακολουθήσει τα χνάρια του αλλά ο Ανδρέας είχε άλλα σχέδια. Οι δυο τους ήρθαν σε ρήξη.

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος, γοητεύτηκε από την Οκτωβριανή επανάσταση και δήλωνε κομμουνιστής. Αυτή, ωστόσο, ήταν μια πολιτική σχέση με άσχημη κατάσταση. Όταν ο Εμπειρικός είδε πως η θεωρία δε συμβάδιζε με την πράξη, άρχισε να διαχωρίζει δημόσια τη θέση του από την ΕΣΣΔ αλλά και τον κομμουνισμό όπως αυτός είχε εξελιχθεί. Αυτό ήταν κάτι που δεν άρεσε σε κάποιους. Την παραμονή της πρωτοχρονιάς του 1944 και ενώ η Αθήνα συνταράσσεται από τα Δεκεμβριανά, ο Ανδρέας Εμπειρίκος, μια ημέρα σαν σήμερα, συλλαμβάνεται από στελέχη της Οργάνωσης Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών, της ένοπλης πολιτοφυλακής που είχε ιδρύσει το ΚΚΕ. Ο λόγος της σύλληψης του Εμπειρίκου είναι η «μεταστροφή» του που τον χαρακτήρισε «ταξικό εχθρό», σε συνδυασμό με το γεγονός πως ήταν γνωστό άτομο και άρα θα δημιουργούταν αίσθηση στην κοινή γνώμη.

Η σύλληψή του ήταν μόνο η αρχή, ωστόσο, της φρικτής εμπειρίας που θα ζούσε ο Εμπειρίκος. Τα στελέχη της ΟΠΛΑ, αφού τον ανέκριναν στο λαϊκό δικαστήριο που στήθηκε στο Περιστέρι, τον παρέδωσαν σε μαχητές του ΕΛΑΣ που έφευγαν από την Αθήνα με προορισμό τη Βοιωτία. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής γίνονται και εκτελέσεις όσων θεωρούνταν Τροτσκιστές ή ακόμα και συνεργάτες των Βρετανών. Η διαδρομή είναι φρικτή, καθώς η φάλαγγα περνά μέσα από χιονισμένα βουνά. Τελικά, λίγο πριν τη Θήβα οι ΕΛΑΣιτες δέχονται επίθεση από Βρετανούς στρατιώτες και μέσα στον πανικό ο Εμπειρίκος πέφτει μέσα σε ένα χαντάκι. Παραμένει εκεί καθώς κανείς δεν τον αναζητά και έτσι καταφέρνει να διαφύγει. Η επιστροφή του στην Αθήνα ήταν ακόμα χειρότερη. Αναγκάζεται ξυπόλυτος και με ελάχιστα ρούχα να περάσει μέσα από παγωμένα μονοπάτια και χιονισμένες βουνοκορφές. Τελικά, επιστρέφει στην πρωτεύουσα με κρυοπαγήματα, σοβαρά τραύματα και παραμένει κατάκοιτος για δύο ολόκληρους μήνες.

Ο «Μέγας Ανατολικός»

Η φρικτή αυτή εμπειρία, άφησε το σημάδι της, τόσο στον ίδιο τον Εμπειρικό όσο και στα ελληνικά γράμματα, αφού ο σπουδαίος συγγραφέας και ποιητής, εμπνεύστηκε από αυτή για να γράψει ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα έργα του. Τον «Μέγα Ανατολικό». Η συγγραφή του κράτησε πολλά χρόνια και δημοσιεύθηκε σε οκτώ τόμους δεκαετίες μετά. Μέσα στις περίπου 2.000 σελίδες του βιβλίου ο Εμπειρίκος περιγράφει το ταξίδι ενός υπερωκεάνιου, του «Μέγα Ανατολικού» το 1867, στην ακμή της βικτοριανής εποχής από το λιμάνι του Λίβερπουλ στην Νέα Υόρκη. Πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι όλοι οι επιβάτες και στο επίκεντρο βρίσκονται οι ερωτικές τους συνευρέσεις. Ο Εμπειρίκος δεν διστάζει να προχωρήσει σε λεπτομερείς περιγραφές κάθε μορφής ερωτισμού με τρόπο που ξενίζει ακόμα και σήμερα. Στις σελίδες του βιβλίου οι επιβάτες χάνουν κάθε έννοια συστολής και παραδίδονται στα πάθη τους και στα ένστικτά τους. Το έργο του Εμπειρίκου έγινε δεκτό είτε με τον πλέον άκρατο ενθουσιασμό, είτε την πλέον βίαιη επίκριση. Οι πολέμιοί του το χαρακτήρισαν ένα αμιγώς πορνογραφικό έργο, ακραίου ερωτικού περιεχομένου άνευ λογοτεχνικής αξίας. Η άποψη αυτή άρχισε σταδιακά και με την πάροδο του χρόνου να αλλάζει και σήμερα πλέον θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα έργα στην ελληνική λογοτεχνία.

Επί της ουσίας στον «Μέγα Ανατολικό» ο Εμπειρίκος επιχειρεί να κάνει μια σύνδεση της ερωτικής με την πολιτική ουτοπία. Η έκδοση του έργου άργησε πολλά χρόνια και πέρασε μέσα από πολλές δυσκολίες και εμπόδια. Άργησε «λόγω ελευθεροστομίας» όπως έλεγε και ο ίδιος ο συγγραφέας του ο οποίος δεν πρόλαβε να το δει δημοσιευμένο. Ο Ανδρέας Εμπειρίκος πέθανε στην Κηφισιά στις 3 Αυγούστου του 1975, σε ηλικία 74 ετών, χτυπημένος από τον καρκίνο του πνεύμονα. Περίπου 15 χρόνια μετά τον θάνατό του, το 1990 ξεκίνησε (ολοκληρώθηκε το 1992) για πρώτη φορά η έκδοση του ογκωδέστερου μέχρι και σήμερα ελληνικού μυθιστορήματος.

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA