Ενα από τα γεγονότα που καταδεικνύουν το πόσο πολιτισμένη είναι η κοινωνία είναι και η σχέση που έχει με την ισότητα των δύο φύλων. Με αυτό στο νου δεν αποτελεί είδηση πως μία από τις σημαντικές ενέργειες για να αναδειχθεί ο ρόλος της γυναίκας σε ένα πολιτικό σύστημα είναι και το δικαίωμα ψήφου που, αν και τώρα είναι κάτι αδιαμφισβήτητο και εννοούμενο, στις αρχές του 20ου αιώνα δεν ίσχυε κάτι τέτοιο...
Ετσι, αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός για τη χώρα μας ότι, σαν σήμερα, στις 5 Φεβρουαρίου του 1930, υπογράφηκε το προεδρικό διάταγμα με το οποίο οι γυναίκες αποκτούσαν το δικαίωμα του εκλέγειν. Σίγουρα δεν ακούγεται ως τεράστια επιτυχία καθώς δικαίωμα ψήφου αποκτούσαν μόνο οι εγγράμματες γυναίκες άνω των 30 ετών και μπορούσαν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές αλλά και πάλι... αποτέλεσε ένα σημαντικό πρώτο βήμα για να φτάσουν τελικά οι γυναίκες στο να αποκτήσουν πλήρες δικαίωμα ψήφου, 26 χρόνια αργότερα.
Ο κομβικός ρόλος της Καλλιρρόης Παρρέν
Η αλήθεια είναι πως χρειάστηκαν δεκαετίες έντονων γυναικείων αγώνων για να μπορέσουν οι Ελληνίδες να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου, με κεντρικό πρόσωπο στο φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα να είναι η Καλλιρρόη Παρρέν, το γένος Σιγανού. Πρόκειται για την πρώτη γυναίκα στη χώρα μας που δημοσιογράφησε και εξέδιδε από το 1887 και για 31 χρόνια την «Εφημερίδα των Κυριών». Η Εφημερίδα των Κυριών διατύπωνε από τον 19ο αιώνα το θαρραλέο σύνθημα «Ψήφος στη Γυναίκα» παρά τα ειρωνικά, υβριστικά και, πολλές φορές, απειλητικά σχόλια που δεχόταν η «αναρχική» Καλλιρρόη Παρρέν από τον Τύπο της εποχής.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η Παρρέν δεν αγωνίστηκε μόνο κατά των ανδρών αλλά και εναντίον πολλών γυναικών που είχαν εμποτιστεί με τη λογική της εποχής, ότι η πολιτική ψήφος δεν ήταν κάτι «γυναικείο». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ατυχούς νοοτροπίας ήταν η άρνηση της ηθοποιού Μαρίκας Κοτοπούλη να ψηφίσει στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934, λέγοντας πως ψήφο θέλουν μόνο όσες είναι άσχημες και όσες αποφεύγουν να κάνουν παιδιά!
Κατά της συγκεκριμένης αμάθειας και των προλήψεων αγωνίστηκε η Καλλιρρόη Παρρέν εκφράζοντας έναν υγιή φεμινισμό που ζητούσε ισοτιμία των δύο φύλων και όχι αναστροφή ρόλων. Με τη βοήθεια όμως κάποιων λιγοστών υποστηρικτών της, μεταξύ των οποίων και οι Κωστής Παλαμάς και Γρηγόρης Ξενόπουλος, η Παρρέν κατόρθωσε να επιβάλει τον διεκδικητικό λόγο της και να συνεχίσει τον αγώνα της για 31 συνεχή χρόνια, διακόπτοντας μόνον όταν το 1918 εξορίστηκε για περίπου 10 μήνες στην Υδρα λόγω των πολιτικών της φρονημάτων.
Η Καλλιρρόη Παρρέν, παρόλο που πέτυχε να πείσει τον πρωθυπουργό Δ. Γούναρη να τοποθετηθεί προσωπικά υπέρ της χορήγησης ψήφου στις γυναίκες, δεν πρόλαβε να δει τη χορήγηση των ίσων εκλογικών δικαιωμάτων αφού πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο στις 16 Ιανουαρίου 1940 στην Αθήνα. Κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη στο 1ο Νεκροταφείο, όπου πέντε δεκαετίες αργότερα, στις 6 Ιουνίου 1992, έγιναν τα αποκαλυπτήρια προτομής της από τον Δήμο Αθηναίων.
Η άσκηση ψήφου από τις γυναίκες
Οι γυναίκες στην Ελλάδα ψήφισαν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934. Εκλογικό δικαίωμα δεν δόθηκε σε όλες, αλλά μόνο σε όσες είχαν κλείσει τα 30 χρόνια και διέθεταν τουλάχιστον απολυτήριο Δημοτικού. Στους εκλογικούς καταλόγους της Αθήνας γράφτηκαν μόλις 2.655 κυρίες, από τις οποίες ψήφισαν τελικά μόνο 439, ενώ δήμαρχος Αθηναίων σε αυτές τις εκλογές αναδείχθηκε ο Κώστας Κοτζιάς, γιος του Αθηναίου εμπόρου Γεώργιου Κοτζιά, ενός εκ των ιδρυτών του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών. Επί των ημερών του διαμορφώθηκε το Πεδίον του Άρεως.
Η πλήρης κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών ψηφίστηκε στις 28 Μαΐου του 1952, χωρίς όμως τελικά να συμμετάσχουν στις εκλογές του Νοεμβρίου, γιατί δεν είχαν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Το 1953, σε επαναληπτική εκλογή στη Θεσσαλονίκη, εξελέγη η πρώτη γυναίκα βουλευτής. Ήταν η Ελένη Σκούρα («Ελληνικός Συναγερμός»), που μαζί με τη Βιργινία Ζάννα («Κόμμα Φιλελευθέρων»), υπήρξαν οι δυο πρώτες γυναίκες υποψήφιες για το βουλευτικό αξίωμα.
Σε βουλευτικές εκλογές, οι Ελληνίδες ψήφισαν για πρώτη φορά στις 19 Φεβρουαρίου του 1956. Ήταν η απαρχή της εφαρμογής στην πράξη της καθολικής ψηφοφορίας, που είχε κατοχυρωθεί ήδη στο Σύνταγμα του 1864, με την αναγνώριση της ιδιότητας του πολίτη στις γυναίκες.
Πέρασε σχεδόν ένας αιώνας μέχρις ότου καταφέρουν οι Ελληνίδες να φτάσουν στην κάλπη, έχοντας κατακτήσει πλήρως το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις βουλευτικές εκλογές του 1956, με τη Λίνα Τσαλδάρη της ΕΡΕ και τη Βάσω Θανασέκου της «Δημοκρατικής Ένωσης» να εισέρχονται στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Η Λίνα Τσαλδάρη έγινε και η πρώτη γυναίκα - υπουργός, καθώς ανέλαβε το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στην κυβέρνηση Καραμανλή. Την ίδια χρονιά εκλέχθηκε και η πρώτη γυναίκα Δήμαρχος, η Μαρία Δεσύλλα, στην Κέρκυρα.
Στην Κύπρο πάλι, οι γυναίκες ψήφισαν από τις πρώτες εκλογές στη Μεγαλόνησο το 1960. Πρώτη βουλευτής εξελέγη η Τουρκοκύπρια Αϊλά Κιαζίμ, ενώ πρώτη Ελληνοκύπρια η Ρήνα Κατσελή, μέλος του «Δημοκρατικού Κόμματος», που εξελέγη το 1981, με την κυρία Κατσελή να εμφανίζεται στην πρώτη συνεδρίαση της Βουλής για να δώσει τον όρκο με τσεμπέρι και κυπριακή ενδυμασία.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
