Μενού
aggelis
Ο πραξικοπηματίας Οδυσσέας Αγγελής | Wikipedia
  • Α-
  • Α+

Αμετανόητος μέχρι το τέλος της ζωής του, ο Οδυσσέας Αγγελής, εκ των πρωταιτίων της Απριλιανής δικτατορίας, αν και βαριά άρρωστος αρνήθηκε να βγει από τη φυλακή γιατί θα έπρεπε να υπογράψει τα σχετικά έγγραφα στα οποία αναγραφόταν το κατηγορητήριο με βάση το οποίο καταδικάστηκε. Προτίμησε να μείνει στη φυλακή και τελικά σε ηλικία 75 ετών να αυτοκτονήσει μέσα στο κελί του. Χωρίς ποτέ να ζητήσει έστω και μισή συγγνώμη για όλα τα δεινά που έφερε η δράση του στον τόπο.

Η πολύκροτη δίκη των πρωταίτιων του απριλιανού πραξικοπήματος

Tο πρωινό της Δευτέρας 28 Ιουλίου 1975 είχε έρθει η ώρα της Δικαιοσύνης. Συνολικά 20 πρωτεργάτες της χούντας κάθισαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου για το πραξικόπημα. Στο εδώλιο κάθισαν 20 άτομα. Πρόκειται για τους: Γ. Παπαδόπουλο, Στ. Παττακό, Ν. Μακαρέζο, Δ. Ιωαννίδη, Ι. Λαδά, Γρ. Σπαντιδάκη, Οδ. Αγγελή, Γ. Ζωιτάκη, Μ. Ρουφογάλη, Α. Λέκκα, Μ. Μπαλόπουλο, Δ. Σταματελόπουλο, Αλ. Χατζηπέτρο, Ν. Γκαντώνα, Σ. Καραμπέρη, Κ. Παπαδόπουλο, Κ. Καρύδα, Γ. Κωνσταντόπουλο, Ν. Ντερτιλή και Ε. Τσάκα.

Στην έδρα βρίσκονταν τα μέλη του πενταμελούς εφετείου κακουργημάτων που θα τους δίκαζε. Πρόεδρος ήταν ο Ιωάννης Ντεγιάννης και μέλη οι εφέτες Π. Λογοθέτης, Π. Κωνσταντινόπουλος, Ιω. Γρίβας και Γ. Πλαγιαννάκος. Αναπληρωματικά μέλη ήταν οι εφέτες Ηλ. Γιαννόπουλος και Δ. ΤΖούμας. Στην εισαγγελική έδρα καθόντουσαν οι εισαγγελείς εφετών Κ. Σταμάτης και Σπ. Κανίνιας.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της δίκης είναι ότι έγινε χωρίς πολιτική αγωγή (κατόπιν αιτήματος της υπεράσπισης), ενώ οι δικηγόροι των πραξικοπηματιών αποχώρησαν δηλώνοντας ότι η καταδίκη των πελατών τους είναι… προαποφασισμένη. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο οι 15 από τους κατηγορούμενους μετείχαν του «Επαναστατικού Συμβουλίου», τρεις ήταν οι μυημένοι (Ζωιτάκης, Ντερτιλής και Τσάκας) στη συνωμοσία και δυο (Σπαντιδάκης και Αγγελής) προσχώρησαν σε αυτό. Η δίκη πραγματοποιήθηκε σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα των φυλακών Κορυδαλλού, όπου είχαν προφυλακιστεί οι πρωταίτιοι του πραξικοπήματος.

Απέναντι στους κατηγορούμενους -πέρα από την κοινωνία που ανέμενε βαριές ποινές- στάθηκαν συνολικά 65 μάρτυρες κατηγορίας, ανάμεσά τους οι Π. Κανελλόπουλος, Π. Παπαληγούρας, Γ. Ράλλης, Γ. Μαύρος, Αν. Παπανδρέου, Ηλ. Ηλιού, Χ. Φλωράκης και Κ. Μητσοτάκης. Στις 13:15, το μεσημέρι του Σαββάτου της 23ης Αυγούστου 1975, η ελληνική «Δίκη της Νυρεμβέργης» όπως είχε αποκληθεί από μερίδα του Τύπου, έφτασε στο τέλος της. Ο πρόεδρος του δικαστηρίου Γιάννης Ντεγιάννης διαβάζει την υπ’ αριθμ. 477 απόφαση του δικαστηρίου. Ενδεικτικά οι αποφάσεις που αφορούσαν κάποιους από τους κατηγορούμενους ήταν οι εξής:

  • Γεώργιος Παπαδόπουλος: Στρατιωτική καθαίρεση και θάνατος.
  • Στυλιανός Παττακός: Στρατιωτική καθαίρεση και θάνατος.
  • Νικόλαος Μακαρέζος: Στρατιωτική καθαίρεση και θάνατος.
  • Γρηγόριος Σπαντιδάκης: Στρατιωτική καθαίρεση και ισόβια.
  • Γεώργιος Ζωιτάκης: Στρατιωτική καθαίρεση και ισόβια.
  • Οδυσσέας Αγγελής: Στρατιωτική καθαίρεση και 20ετής κάθειρξη.
  • Ιωάννης Λαδάς: Στρατιωτική καθαίρεση και 20ετής κάθειρξη.
  • Δημήτριος Ιωαννίδης: Στρατιωτική καθαίρεση και ισόβια.
  • Νικόλαος Ντερτιλής: Στρατιωτική καθαίρεση και ισόβια.
  • Μιχαήλ Μπαλόπουλος: Στρατιωτική καθαίρεση και ισόβια.
  • Μιχαήλ Ρουφογάλης: Στρατιωτική καθαίρεση και ισόβια.
  • Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος: Στρατιωτική καθαίρεση και ισόβια.
  • Κωνσταντίνος Ασλανίδης: Ερήμην σε ισόβια.

Την ίδια μέρα από κυβερνητική ανακοίνωση διαφαίνεται ότι οι επιβληθείσες θανατικές καταδίκες θα μετατραπούν σε ισόβια. Ξεσπά θύελλα αντιδράσεων από την αντιπολίτευση. Στις 25 Αυγούστου ο Κ. Καραμανλής συγκαλεί εκτάκτως το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει ομόφωνα να κινηθεί η διαδικασία για τη μετατροπή της θανατικής καταδίκης των τριών σε ισόβια δεσμά. Λίγες ημέρες αργότερα ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε πει το ιστορικό, πλέον, «όταν λέμε ισόβια εννοούμε ισόβια.

Η δράση και το τέλος μέσα στη φυλακή

Ένας εκ των πρωταγωνιστών της χούντας ήταν ο Οδυσσέας Αγγελής. Γεννήθηκε στη Στενή Ευβοίας στις 2 Ιανουαρίου 1912. Γιος του σιδηρουργού Μιλτιάδη Αγγελή και της Μαρίας Αγγελή, είχε άλλα εννέα αδέλφια από τα οποία επέζησαν τέσσερα. Εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων 2ος μεταξύ 887 υποψηφίων , από την οποία αποφοίτησε το 1934 ως ανθυπολοχαγός Πυροβολικού. Αρχικά τοποθετήθηκε στο Α' Σύνταγμα Πυροβολικού. Συμμετείχε στην καταστολή του κινήματος της 1ης Μαρτίου 1935, το οποίο διοργανώθηκε από Βενιζελικούς αξιωματικούς. 

Έλαβε μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 ως διοικητής πυροβολαρχίας ορεινού πυροβολικού. Μετείχε στις μάχες των οχυρών μετά την εισβολή των Γερμανών, ενώ στη διάρκεια της κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα οργανώθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση  «Στρατιωτική Ιεραρχία» που είχε ως αρχηγό, τον Στρατηγό Αλέξανδρο Παπάγο. 

Είχε ενεργό συμμετοχή στα «Δεκεμβριανά» και τον Εμφύλιο Πόλεμο ως διοικητής μοίρας πυροβολικού, ενώ ήταν μέλος της συνωμοτικής οργάνωσης ΙΔΕΑ, όπου και γνώρισε τον μετέπειτα δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο. Τις παραμονές του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 κατείχε τη θέση του υπαρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) με τον βαθμό του αντιστρατήγου και ήταν μυημένος στη συνωμοσία της ομάδας Παπαδόπουλου για την ανατροπή της Δημοκρατίας. Ο Αγγελής ήταν αυτός που διέταξε το Γ' Σώμα Στρατού στη Θεσσαλονίκη να εφαρμόσει το σχέδιο «Προμηθεύς» σε όλη τη χώρα.

Τις επόμενες ημέρες μετά τη 21η Απριλίου, ανέλαβε και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ), ενώ από τις 14 Δεκεμβρίου 1967 έως τις 18 Δεκεμβρίου 1968 ήταν ταυτόχρονα αρχηγός του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΣ με τον βαθμό του στρατηγού. Από τις 19 Δεκεμβρίου ανέλαβε επικεφαλής του νεοσύστατου Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων, όπως μετονομάστηκε το ΓΕΕΘΑ.

Στις 16 Αυγούστου 1973 αποστρατεύτηκε και αμέσως μετά ανέλαβε την πολιτική θέση του αντιπροέδρου της Δημοκρατίας με πρόεδρο τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, στο πλαίσιο της «φιλελευθεροποίησης» του στρατιωτικού καθεστώτος. Παρέμεινε στη θέση του έως τις 25 Νοεμβρίου 1973, οπότε ο Παπαδόπουλος ανετράπη από τον Δημήτριο Ιωαννίδη. Στη συνέχεια τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό μέχρι την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στις 24 Ιουλίου 1974.

Στις 23 Αυγούστου 1975 καταδικάστηκε σε κάθειρξη 20 ετών από το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών για τα αδικήματα της στάσης και της εσχάτης προδοσίας και φυλακίστηκε στην ειδική πτέρυγα των Φυλακών Κορυδαλλού, μαζί με τους άλλους πρωταίτιους του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967.

Το 1981 ο Αγγελής, ασθενής και με σοβαρά προβλήματα οράσεως, αρνήθηκε να υποβάλλει αίτηση αποφυλακίσεως για λόγους υγείας και δεν υπέγραψε τα σχετικά έγγραφα παραμένοντας αμετανόητος (αφού δεν αναγνώριζε το κατηγορητήριο με βάση το οποίο καταδικάστηκε) και υποστηρίζοντας ότι θα αποφυλακιστεί, μόνο όταν θα κρατά την πόρτα για να εξέλθει και ο τελευταίος συγκρατούμενος του. 

Το πρωί της 22ας Μαρτίου 1987 ο Αγγελής μετά τη βόλτα του, παρέα με τον Στυλιανό Παττακό, επέστρεψε στο κελί του και πήγε στη τουαλέτα. Εκεί αφού πέρασε το καλώδιο της ηλεκτρικής του θερμάστρας σε σωλήνα, έδεσε τη θηλιά στο λαιμό του και λυγίζοντας τα πόδια του αυτοκτόνησε. Τον βρήκαν νεκρό ο Παττακός και ο Ζωιτάκης. Ο Αγγελής άφησε πίσω του ένα γράμμα το οποίο ουσιαστικά ήταν η διαθήκη του και απευθυνόταν στην ανιψιά του αφού ο ίδιος δεν είχε παντρευτεί και δεν είχε κάνει παιδιά.

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA