«Θα πνιγείτε από το αίμα των παιδιών μας». Με αυτόν τα λόγια «ολοκληρώθηκε» για την πολιτεία η μεγαλύτερη τραγωδία του ελληνικού ποδοσφαίρου, η μεγαλύτερη τραγωδία στην 100χρονη ιστορία του Ολυμπιακού.
Ήταν τα λόγια των μανάδων των αδικοχαμένων φιλάθλων, όταν ακούσαν την απόφαση του εφετείου για την τραγωδία της «Θύρας 7» με τους 21 νεκρούς. Τι έλεγε εκείνη η απόφαση; Πως για εκείνη την τραγωδία δεν ευθυνόταν κανένας.
Ένα γήπεδο κακοφτιαγμένο, μια θύρα που στην ουσία ήταν παγίδα θανάτου, αδιαφορία και «ωχαδερφισμός» οδήγησαν σε μια τραγωδία για την οποία - όπως είχε πει από την πρώτη στιγμή ο τότε πρωθυπουργός – δεν έφταιγε κανείς.
Βλέπετε, στην Ελλάδα οι τραγωδίες όπου χάνουν τη ζωή τους νέα παιδιά αλλά δε φταίει κανείς, δεν είναι σημερινό φαινόμενο.
Θύρα – παγίδα θανάτου
Εκείνη η ημέρα είχε ξεκινήσει τόσο, μα τόσο, διαφορετικά. Ολυμπιακός και ΑΕΚ έπαιζαν στο Καραϊσκάκη (την 20η αγωνιστική του πρωταθλήματος 1980-1981) την πρωτιά στο πρωτάθλημα και πιθανότατα ο νικητής να κέρδιζε και το πρωτάθλημα στο τέλος της σεζόν.
Αν και Φεβρουάριος εκείνη η Κυριακή ήταν ηλιόλουστη. Όλα έδειχναν πως θα ήταν ένα ωραίο ντέρμπι. Μέχρι που σφύριξε ο διαιτητής την έναρξη του αγώνα. Κανένα ντέρμπι. Ο Ολυμπιακός σάρωσε την ΑΕΚ με 6-0 και οι οπαδοί του πανηγύρισαν μια ανέλπιστη εξέλιξη. Όσο φανατικός και να είσαι δεν περιμένεις πως η ομάδα σου θα κερδίσει με 6-0 ένα ντέρμπι που σε μεγάλο βαθμό κρίνει τον τίτλο.
Αυτό έκαναν και οι φίλαθλοι του Ολυμπιακού, εκείνο το απόγευμα. Πανηγύρισαν. Πανηγύρισαν με την ψυχή τους και έτρεξαν να βρεθούν δίπλα στα ινδάλματά τους. Να τους αγκαλιάσουν. Να τους φιλήσουν.
Όσοι είχαν βρεθεί στη Θύρα 7 του παλιού σταδίου Καραϊσκάκη γνωρίζουν. Εκείνη η θύρα ήταν μια παγίδα θανάτου. Όταν κατέβαινες από τα σκαλοπάτια της εξέδρας, έμπαινες σε μία πόρτα που οδηγούσε σε έναν σκοτεινό διάδρομο λίγων μέτρων.
Στο τέλος εκείνου του διαδρόμου υπήρχε ένας τοίχος. Δεξιά σου υπήρχε μια απότομη σκάλα, χωρίς κάποιο διαχωριστικό στη μέση ή κάποιο κάγκελο για να κρατηθείς. Ο φωτισμός κάκιστος. Σχεδόν πάντα υπήρχε ένα «παγωμένο» μισοσκόταδο. Η σκάλα οδηγούσε στα τουρνικέ της εξόδου.
Το θέμα είναι πως όποιος κατέβαινε από τα σκαλοπάτια της εξέδρας και έμπαινε σε εκείνον τον μικρό διάδρομο δεν είχε την παραμικρή εικόνα για το τι συμβαίνει στη σκάλα ή στο τέλος αυτής, πριν τα τουρνικέ της εξόδου.
Η κακοτεχνία για ένα στάδιο που συγκέντρωνε χιλιάδες ανθρώπους σε κάθε αγώνα ήταν κάτι παραπάνω από ξεκάθαρη. «Έβγαζε μάτι» αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε. Κανένα «αυτί δεν ίδρωσε». Και να φανταστεί κανείς πως το ίδιο το γήπεδο είχε «προειδοποιήσει» πως θα χυθεί αίμα. Πως θα χαθούν άνθρωποι.
Στις 14 Φεβρουαρίου 1973 είχε γίνει ένα ακόμα ατύχημα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία τότε είχαν τραυματιστεί 34 φίλαθλοι του Ολυμπιακού. Και πάλι στη Θύρα 7. Στη δίκη ένας μάρτυρας έδωσε μια συγκλονιστική διάσταση εκείνης της ιστορίας. «Πριν απ’ αυτό το ατύχημα είχε ξαναγίνει στο παρελθόν, επί δικτατορίας, στον αγώνα Ολυμπιακός – Άγιαξ. Τότε το ίδιο ατύχημα είχε συμβεί και είχαν τραυματιστεί 15 άτομα και τρεις πέθαναν. Έναν απ’ αυτούς τον είδα να ξεψυχάει. Τότε το επίσημο κράτος δεν είχε πει τίποτα», είχε πει ο μάρτυρας.
Ένα χρόνο πριν την πολύνεκρη τραγωδία το γήπεδο είχε «προειδοποιήσει» ξανά. Στις 6 Φεβρουαρίου του 1980 ο Ολυμπιακός παίζει με τον ΠΑΟΚ και μετά το τέλος του αγώνα, τουλάχιστον 10 οπαδοί των ερυθρόλευκων τραυματίζονται σοβαρά και πάλι στην έξοδο της Θύρας 7!
Τραγωδία για την οποία δεν ευθυνόταν κανείς
Συμπληρώνονται σήμερα 44 ολόκληρα χρόνια από εκείνη τη μαύρη μέρα. Κάτι περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες από μια τραγωδία για την οποία ουδέποτε τιμωρήθηκε κανείς. Σαν να μην έφταιγε κάποιος. Σαν να ήταν όλα καλώς καμωμένα και απλά ήταν η «κακιά» στιγμή.
Το αίτημα για δικαιοσύνη στην αρχή ήταν καθολικό. Με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο, έμειναν μόνο οι λίγοι να το φωνάζουν. Για ακόμα μια φορά αποδείχθηκε πως ο δρόμος από το «μαχαίρι που θα φτάσει στο κόκκαλο» και από εκεί στη λήθη και την ατιμωρησία είναι εξοργιστικά μικρός.
Ο εισαγγελέας Πειραιά Ναπολέων Παντιώρας έστειλε σε δίκη συνολικά 11 άτομα. Έξι αστυνομικούς και πέντε θυρωρούς που είχαν υπηρεσία στη «Θύρα 7» τη μαύρη Κυριακή. Οι κατηγορίες που τους αποδίδονται είναι ανθρωποκτονία εξ αμελείας και πρόκληση σωματικών βλαβών. Η δίκη ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1984 και μέσα στη δικαστική αίθουσα εκτυλίσσονταν καθημερινά σκηνές αρχαίας ελληνικής τραγωδίας.
«Διαπίστωσα ότι κατά το ήμισυ η πόρτα ήταν ανοιχτή. Αν η πόρτα είναι τέσσερα μέτρα, τότε κατά ενάμιση μέτρο ήταν κλειστή. Η μεσαία πόρτα ήταν κλειστή. Η πόρτα αριστερά ήταν ανοιχτή. Ο επικεφαλής της αστυνομίας είναι αρμόδιος για την τήρηση του κανονισμού και για το πότε θα ανοιχτεί η θύρα» κατέθεσε ένας από τους αστυνομικούς που βρισκόταν σε υπηρεσία στη Θύρα 7 εκείνη την ημέρα.
«Δούλευα μέσα στο γήπεδο και με απέλυσαν μετά που έδωσα κατάθεση [...] Η πόρτα ήταν κλειστή στο ύψος του μισού τουρνικέ και από εκεί βγήκα έξω. Μετά έκλεισε τελείως η πόρτα. Υπάρχει διαταγή όταν μπαίνουν τζαμπατζήδες στο γήπεδο να κλείνουν τις πόρτες. Έκλεισε εντελώς η πόρτα και δεν μπορούσε να βγει κανείς. Κάποιος μπορεί να την άνοιξε και από εκεί έβγαιναν λίγοι λίγοι οι φίλαθλοι» είπε ένας από τους μάρτυρες που εργαζόταν μέσα στο «Καραϊσκάκη».
Μέσα σε 28 ημέρες, την εξέταση 100 μαρτύρων και την αγόρευση συνολικά 16 συνηγόρων η δίκη ολοκληρώθηκε. Η πρωτόδικη απόφαση του δικαστηρίου ανακοινώθηκε το απόγευμα της 15ης Μαρτίου του 1984. Σύμφωνα με αυτή καταδικάστηκαν σε 10 χρόνια φυλάκιση ο καθένας, οι πέντε φύλακες της «7» ενώ παράλληλα, αθωώθηκαν λόγω αμφιβολιών όλοι οι αστυνομικοί! Μετά την καταδίκη τους οι πέντε φύλακες άσκησαν έφεση και αφέθηκαν ελεύθεροι.
Στις 13 Φεβρουαρίου 1986, στο τριμελές εφετείο του Πειραιά, ξεκίνησε μέσα σε κλίμα πρωτοφανούς έντασης η εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό. Στις 22 Φεβρουαρίου αθωώνονται και οι θυρωροί. Σύμφωνα με την πρόταση του εισαγγελέα έφταιγαν τα σκαλοπάτια. Από τα 11 άτομα δεν τιμωρήθηκε τελικά κανένα. Έμειναν μόνες τους οι χαροκαμένες μάνες να φωνάζουν και να καταριούνται: «Θα σας πνίξει το αίμα των παιδιών μας»!
Η απόφαση για εκείνο το έγκλημα είχε παρθεί από νωρίς. Ήδη από το Τζάνειο. Όταν πήγε εκεί ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης είχε δηλώσει πως «ήταν ένα ατύχημα. Δε φταίει κανείς». Πόρισμα πριν καν στεγνώσει το αίμα.
«Μαζί με εμάς να δούνε και οι νεκροί μας...»
Στα συνθήματά τους οι οπαδοί του Ολυμπιακού, ειδικά οι οργανωμένοι της «7», πάντα μνημονεύουν τους 21 νεκρούς. «Θεέ μου κάνε μου ένα χατήρι, να βγει αλήθεια ένα όνειρο τρελό, μαζί με εμάς να δούνε και οι νεκροί μας, τον Θρύλο μας στον τελικό».
Γι' αυτό, άλλωστε, τον περασμένο Μάιο στον τελικό του Europa Conference League στη Νέα Φιλαδέλφεια, μετά το γκολ του Ελ Κααμπί, δεν αμύνονταν μόνο οι 11 παίκτες της ομάδας.
Γι΄ αυτό το λόγο, το επόμενο πρωινό, λίγες ώρες μετά την κατάκτηση του ευρωπαϊκού κυπέλλου, η πολυπόθητη κούπα τοποθετήθηκε πάνω στο μνημείο των θυμάτων.
Και μέσα στην απόλυτη χαρά, οι μνήμες ξύπνησαν ξανά. Όσοι είδαν την κούπα πάνω στο μνημείο θυμήθηκαν εκείνες τις τραγικές εικόνες. Τότε που η χαρά μετατράπηκε σε θρήνο.
Τότε που νεαρά παιδιά έτρεξαν για να πανηγυρίσουν αλλά βρέθηκαν στις σκάλες του θανάτου. Αλλά συνέχιζαν να πανηγυρίζουν και να τρέχουν. Και οι πίσω δεν έβλεπαν τους μπροστά. Και νόμιζαν πως οι πόρτες ήταν ανοιχτές. Και συνέχισαν να πιέζουν. Και να πιέζουν. Και να πιέζουν. Μέσα στα πανηγύρια, κανείς δεν άκουγε τον θρήνο. Μέχρι να ανοίξουν οι πόρτες το κακό είχε γίνει. Ασφυξία. Θάνατος. Πώς να το αντέξει κανείς; Πώς να αντέξει κάποιος αυτή την εικόνα.
Τα ασθενοφόρα που έφταναν ουρλιάζοντας το ένα μετά το άλλο δεν αρκούσαν. Νεκροί και τραυματίες μεταφέρονταν ακόμα και με περιπολικά της αστυνομίας. Με ιδιωτικά αυτοκίνητα. Όσοι βρίσκονταν στο δρόμο ακούγοντας τις σειρήνες και μαθαίνοντας το τραγικό περιστατικό άφηναν τ' αμάξια τους στην άκρη.
Οι δρόμοι που οδηγούσαν στο Τζάνειο Νοσοκομείο του Πειραιά εκκενώθηκαν μέσα σε ελάχιστα λεπτά. Έτρεχαν όσοι μετέφεραν κάποιον, για να προλάβουν να περιορίσουν το κακό που είχε γίνει. Έτρεχαν και οι συγγενείς με την ελπίδα να βρουν το παιδί τους ζωντανό.
Στο Τζάνειο διαδραματίστηκε η σπαρακτικότερη πράξη του δράματος. Μανάδες και πατεράδες να σπαράζουν πάνω από τα παραμορφωμένα πτώματα των παιδιών τους.
Μέσα στον πανικό των πρώτων στιγμών το ραδιόφωνο μεταδίδει ότι γκρεμίστηκε η θύρα 7 και έκανε λόγο για δεκάδες νεκρούς και τραυματίες.
Δέκα λεπτά πριν από τις 18:00 τα κρατικά τηλεοπτικά δίκτυα της ΕΡΤ και της ΥΕΝΕΔ με έκτακτα δελτία ειδήσεων μετέδωσαν το γεγονός και έκαναν έκκληση σε γιατρούς και αιμοδότες να πάνε στο Τζάνειο προκειμένου να συνδράμουν τις προσπάθειες των εφημερευόντων.
Ένας από τους πρώτους που έτρεξε για βοήθεια ήταν ο τότε πρόεδρος του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού, Παύλος Γιαννακόπουλος, που σε μια κίνηση ανθρωπιάς προσέφερε φάρμακα και πολλές δεκάδες φιάλες αίμα στο Τζάνειο.
Λίγο αργότερα, περίπου στις 8, αναγνωρίστηκαν οι πρώτοι νεκροί. Από εκεί και πέρα η λίστα του θανάτους διαρκώς μεγάλωνε. Ολόκληρη η χώρα βυθίστηκε στη θλίψη και στον πόνο.
Όταν τηλεόραση και ραδιόφωνο δε μετέδιδαν νεότερα από το μακελειό, έπαιζαν πένθιμα εμβατήρια.
Από τότε μέχρι και σήμερα, κάθε φορά που το ημερολόγιο φτάνει στην 8η Φεβρουαρίου και οι δείκτες του ρολογιού δείχνουν 16:58, ο χρόνος «παγώνει» και τα μάτια γεμίζουν δάκρυα.
«Αδέρφια ζείτε, εσείς μας οδηγείτε...»
- Παναγιώτης Τουμανίδης, 14 ετών
- Κώστας Σκλαβούνης, 16 ετών
- Ηλίας Παναγούλης, 17 ετών
- Γεράσιμος Αμίτσης, 18 ετών (φίλαθλος της ΑΕΚ)
- Γιάννης Κανελλόπουλος, 18 ετών
- Σπύρος Λεωνιδάκης, 18 ετών
- Γιάννης Σπηλιόπουλος, 19 ετών
- Νίκος Φίλος, 19 ετών
- Γιάννης Διαλυνάς, 20 ετών
- Βασίλης Μάχας, 20 ετών
- Ευστράτιος Λούπος, 20 ετών
- Μιχάλης Κωστόπουλος, 21 ετών
- Ζωγραφούλα Χαϊρατίδου, 23 ετών
- Σπύρος Ανδριώτης, 24 ετών
- Κώστας Καρανικόλας, 26 ετων
- Μιχάλης Μάρκου, 27 ετών
- Κώστας Μπίλας, 28 ετών
- Αναστάσιος Πιτσόλης, 30 ετών
- Αντώνης Κουρουπάκης, 34 ετών
- Χρήστος Χατζηγεωργίου, 34 ετών
- Δημήτριος Αδαμόπουλος, 40 ετών
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
