Οι 3 θεωρίες για το ποιος τελικά σκότωσε τον Πάμπλο Εσκομπάρ

Το τέλος του «βαρόνου των ναρκωτικών», του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο από τη διακίνηση κοκαΐνης, γράφτηκε στα κεραμίδια ενός σπιτιού στην πόλη του, το Μεντεγίν της Κολομβίας. Μια μέρα σαν σήμερα, στις 2 Δεκεμβρίου του 1993 ο Πάμπλο Εσκομπάρ εκτελείται μετά από καταδίωξη με μία σφαίρα στο κεφάλι να βάζει τέλος στην πολυτάραχη ζωή του.

Ακόμη και σήμερα όμως, 31 χρόνια μετά, οι συνθήκες του θανάτου του παραμένουν αμφιλεγόμενες. Επισήμως, υπέκυψε από τον πυροβολισμό στο κεφάλι, αλλά υπάρχουν τρεις θεωρίες για το ποιος ή ποιοι ήταν εκείνοι που πάτησαν τη σκανδάλη για να σκοτώσουν τον σκληρό εγκληματία.

Το απόλυτο αφεντικό στην παγκόσμια διακίνηση

Ο Εσκομπάρ, γνωστός ως «Βασιλιάς της Κοκαΐνης», υπήρξε επικεφαλής του Καρτέλ του Μεντεγίν, ενός από τα ισχυρότερα και πιο βίαια εγκληματικά δίκτυα που γνώρισε ο κόσμος. Υπολογίζεται πως στα τέλη της δεκαετίας του 1980 το καρτέλ του προμήθευε το 80% της παγκόσμια κοκαΐνης. Την ίδια περίοδο είχε κέρδη περίπου 420 εκατομμύρια δολάρια την εβδομάδα, που ανέρχονται συνολικά σε σχεδόν 22 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο!

Ο ίδιος μπήκε στη λίστα του Forbes με τους διεθνείς δισεκατομμυριούχους για επτά συνεχόμενα χρόνια, από το 1987 έως το 1993, ενώ το 1989, ήταν ο έβδομος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Ioan Grillo, έβαζε λαθραία στις ΗΠΑ καθημερινά περίπου 15 τόνους κοκαΐνης, κάτι που «μεταφράζεται» πως τέσσερις στους πέντε χρήστες κοκαΐνης στις ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν ναρκωτικά που είχε προμηθεύσει το δίκτυο του «El Patron».

Παράλληλα, από το 1984 έως το 1991, ο Εσκομπάρ κατηγορήθηκε ξεκάθαρα για τις δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων, αστυνομικών και εκδοτών. Μεταξύ των όσων του καταλογίζονται ήταν η διήμερη πολιορκία του Παλατιού της Δικαιοσύνης (με αποτέλεσμα 98 νεκροί και τα έγγραφα έκδοσής του κατεστραμμένα), ο βομβαρδισμός της πτήσης 203 της Avianca (107 νεκροί) και η βομβιστική επίθεση στο κτίριο της DAS (60 νεκροί και περισσότεροι από 600 τραυματίες).

Στις 5 Σεπτεμβρίου 1990, η Κολομβία προσπάθησε να βάλει τέλος στην αιματοχυσία θεσπίζοντας ένα πρόγραμμα μερικής αμνηστίας και υποσχόμενη μη έκδοση. Τοπ δίκτυο των διακινητών άρχισε σταδιακά να διαλύεται. Ο Εσκομπάρ, ωστόσο, άντεξε μέχρι τον Ιούνιο του 1991, όταν δήλωσε δημόσια πως συμφώνησε να παραδοθεί «επειδή δεν μπορούσα να μείνω αδιάφορος μπροστά στην ανάγκη για ειρήνη, της συντριπτικής πλειοψηφίας του κολομβιανού λαού».

Στη «φυλακή» που εκείνος σχεδίασε

Συνοδευόμενος από τον καθολικό ιερέα Ραφαέλ Γκαρσία Ερέρος, ο Πάμπλο Εσκομπάρ παραδόθηκε στις κολομβιανές αρχές στις 19 Ιουνίου. Για να συμβεί όμως αυτό, είχε συμφωνήσει να μεταφερθεί σε μια ειδική φυλακή νοτιοανατολικά του Μεντεγίν. Το La Catedral, που ανεπίσημα ονομάζεται «Hotel Escobar», σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις προδιαγραφές του και περιλάμβανε ανέσεις όπως ντίσκο και τζακούζι. Αυτή η αντιμετώπιση όμως που είχε έφερε πιέσεις των ΗΠΑ προς την Κολομβία.

Τον Ιούλιο του 1992, ο Εσκομπάρ ενημερώθηκε για το σχέδιο της κυβέρνησης να τον μεταφέρει σε άλλη εγκατάσταση. Στις 22 Ιουλίου, εκείνος και άλλοι εννέα κρατούμενοι απέδρασαν στα γύρω δάση και την επόμενη ημέρα οι δικηγόροι του παρέδωσαν μια λίστα με τις προϋποθέσεις για να παραδοθεί εκ νέου ο πελάτης τους. Αυτή τη φορά, οι Αρχές της Κολομβίας δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον για διαπραγματεύσεις.

Όσο ήταν φυγάς, οι αντίπαλοι που είχε να αντιμετωπίσει όλο και αυξάνονταν. Τον αναζητούσαν (και βέβαια τον ήθελαν νεκρό), μία ειδική ομάδα που είχε συσταθεί από την κολομβιανή αστυνομία, η Search Bloc, οι Αμερικανοί με τις DEA, Delta Force και Navy Seals, αλλά και παλιοί του εχθροί από άλλα καρτέλ που είχαν συνασπιστεί ώστε να τον... βγάλουν από τη μέση. Πολλές φορές όλοι οι προηγούμενοι δρούσαν από κοινού!

Πώς τον εντόπισαν στην πόλη του

Στις 2 Δεκεμβρίου 1993, μια μέρα μετά τα 44α γενέθλιά του, ο Εσκομπάρ και ο σοφέρ/σωματοφύλακάς του, Αλβάρο ντε Χεσούς Αγουδέλο, γνωστός και ως «El Limón», κρύβονταν σε μία πολυσύχναστη περιοχή του Μεντεγίν. Αυτό ήταν και το μοιραίο τους λάθος, καθώς πιθανότατα θεώρησαν πως οι διώκτες του δεν θα περίμεναν να είναι τόσο απροκάλυπτοι.

Ένα τηλεφώνημα του Εσκομπάρ στον γιο του, ήταν και το «σήμα» που περίμεναν οι διωκτικές αρχές ώστε να εντοπίσουν το ακριβές σημείο στο οποίο βρισκόταν. Παρότι είχε αλλάξει εντελώς την εμφάνισή του, τον εντόπισαν και ένα ολόκληρος στρατός βαριά οπλισμένος, περικύκλωσε την περιοχή και το κτίριο.

Όταν η ομάδα Search Bloc περικύκλωσε και μπήκε στο σπίτι, ο σωματοφύλακάς του προσπάθησε να φύγει από το παράθυρο αλλά έπεσε κάτω και πυροβολήθηκε μέχρι θανάτου. Ο Εσκομπάρ - οπλισμένος με δύο πιστόλια, συμπεριλαμβανομένου του Sig Sauer που είχε παραδώσει το 1991 - επιχείρησε να φύγει από το ίδιο σημείο. Ανέβηκε στη στέγη τρέχοντας στα κεραμίδια, δεχόμενος καταιγισμό πυρών. Χτυπήθηκε τρεις φορές στο αριστερό πόδι, στο δεξιά στην πλάτη και στο δεξί αυτί. Αυτό ήταν και το μοιραίο χτύπημα καθώς από αυτή τη σφαίρα στο κεφάλι έπεσε τελικά νεκρός.

Αμέσως μετά οπλισμένοι άντρες πόζαραν πάνω από το άψυχο σώμα του Κολομβιανού «Βαρόνου». Είχαν φέρει την αποστολή τους εις πέρας.

Ποιος ήταν όμως αυτός που έριξε την τελευταία σφαίρα; Ας δούμε τις τρεις θεωρίες...

Οι τρεις θεωρίες για τον εκτελεστή του Εσκομπάρ

1. Η επικρατέστερη θεωρία θέλει ο Εσκομπάρ να έχει σκοτωθεί από μέλη του Search Bloc. Η σκληρή και επίλεκτη Κολομβιανή ομάδα της αστυνομίας είχε τη βοήθεια των ειδικών δυνάμεων των ΗΠΑ, αλλά και του δικτύου πληροφοριών της CIA και της DEA. Μέλη ήταν εκείνα που έκαναν την έφοδο στο σπίτι του Εσκομπάρ και σύμφωνα με τις επίσημες εκθέσεις ένα από αυτά έριξε και την τελευταία σφαίρα.
2. Μία ακόμη θεωρία που συγκεντρώνει πολλούς υποστηρικτές αναφέρει πως τον Εσκομπάρ σκότωσε μέλος της ομάδας Los Pepes. Ποια ήταν αυτή; Πρόκειται για μία ομάδα που αποτελούνταν από αντίπαλους διακινητές ναρκωτικών, παραστρατιωτικούς και άλλους που είχε κάνει στην άκρη από το αφεντικό του καρτέλ του Μεντεγίν. Μάλιστα αναφέρεται πως τα μέλη της Los Pepes πιθανότατα καθοδηγούνταν από πρώην μέλη του καρτέλ Medellín, που είχαν διασπαστεί μετά από δύο εκτελέσεις του Εσκομπάρ σε δύο «υπολοχαγούς» του.
3. Η τρίτη θεωρία, η οποία μάλιστα υποστηρίζεται και από τον γιο του Juan Pablo Escobar Henao (άλλαξε το όνομά του σε Sebastián Marroquín), αναφέρει πως ο Εσκομπάρ… αυτοκτόνησε. «Δεν έχω καμία αμφιβολία» ότι ο Πάμπλο Εσκομπάρ σχεδίασε τον δικό του θάνατο, είπε ο Μαροκέν σε συνέντευξή του το 2014. Μετά από μια εκταφή που έγινε το 2006 με επικεφαλής τη μητέρα και τη χήρα του, η οικογένεια είπε ότι μια τρύπα στο κεφάλι του επιβεβαίωσε τη θεωρία ότι το θανατηφόρο τραύμα είχε προκληθεί από τον εαυτό του.

Το ερώτημα ποιος σκότωσε τον Πάμπλο Εσκομπάρ είναι πιθανό να μείνει άλυτο, πιθανώς βάσει σχέδιο. Άλλωστε, η ζωή του και ο θάνατός του άφησαν μια σκοτεινή κηλίδα στην Κολομβία.

Ο θάνατός του σηματοδότησε το τέλος της κυριαρχίας του Καρτέλ του Μεντεγίν, αλλά και μια κρίσιμη καμπή στον παγκόσμιο πόλεμο κατά των ναρκωτικών. Παρά την πτώση του, η κληρονομιά του παραμένει έντονη, καθώς η βία και η διαφθορά που επέβαλε άφησαν ανεξίτηλο σημάδι στην Κολομβία.

Για κάποιους, ο Εσκομπάρ ήταν ήρωας και φιλάνθρωπος, ενώ για άλλους προσωποποίηση της καταστροφής. Η ημέρα του θανάτου του αποτελεί υπενθύμιση της διαρκούς πάλης κατά του οργανωμένου εγκλήματος.

Με πληροφορίες από themobmuseum.org, businessinsider.com