Ένα από τα αγαπημένα «αθλήματα» των Ελλήνων είναι οι... θεωρίες συνωμοσίας. Όσο μεγαλύτερη είναι η υπόθεση, όσο μεγαλύτερα τα περιθώρια για την ανάπτυξη τέτοιων θεωριών, τότε τόσο το καλύτερο.
Η εκτέλεση του σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα Ρίτσαρντ Γουέλς από μέλη της πρώτης γενιάς της «ΕΟ 17 Νοέμβρη» ήταν από την πρώτη στιγμή πεδίο δόξης λαμπρό για ανάπτυξη κάθε πιθανού και (απίθανου) σεναρίου σχετικά με την ταυτότητα των ενόχων.
Και όταν οι ένοχοι με προκήρυξη ανέλαβαν την ευθύνη της πράξης τους ξεκίνησε νέος γύρος θεωριών. «Και πώς έμαθε η ''17Ν'' την ταυτότητα ενός πράκτορα της CIA». Η απάντηση για όσους ήξεραν δεν ήταν ποτέ κάποιο μεγάλο μυστικό. Είχε, όμως, μπόλικο παρασκήνιο, το οποίο σιγά – σιγά έχει αρχίσει, πλέον, να μας αποκαλύπτεται.
Το πρώτο αίμα
Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 23 Δεκεμβρίου 1975, προπαραμονή Χριστουγέννων, ο πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα παρέθεσε δεξίωση. Το κλίμα ήταν, όπως είναι φυσικό, άκρως... γιορτινό. Ανάμεσα στους καλεσμένους ο ακόλουθος της αμερικανικής πρεσβείας, Pίτσαρντ Σκίφινγκτον Γουέλς, με τη σύζυγό του Μαρία-Χριστιάνα.
Το ζευγάρι περίπου στις 10 το βράδυ αποφάσισε να γυρίσει στο σπίτι του στην οδό Βασιλίσσης Φρειδερίκης 5, στο Ψυχικό. Καθώς η μαύρη λιμουζίνα σταμάτησε έξω από την έπαυλη, έκανε την εμφάνισή του ένα άλλο αυτοκίνητο, από το οποίο αποβιβάστηκαν τρεις ένοπλοι που είχαν καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους. Με σταθερά βήματα και απόλυτη ψυχραιμία, οι ένοπλοι παραμέρισαν τη γυναίκα και τον οδηγό του Γουέλς, Ευάγγελο Χρυσοχόο, και εκτέλεσαν τον 45χρονο διπλωμάτη με τρεις πυροβολισμούς.
Στη συνέχεια οι δράστες μπήκαν ξανά στο πράσινο όχημα και εξαφανίστηκαν. Αποσβολωμένοι η σύζυγός και ο οδηγός του Γουέλς κάλεσαν την αστυνομία. Το σημείο αποκλείστηκε και ξεκίνησαν οι έρευνες. Από τις πρώτες ώρες φάνηκε πως οι δράστες έδρασαν με ψυχραιμία και επαγγελματισμό. Δεν άφησαν κανένα στοιχείο πίσω τους. Και κάπως έτσι προέκυψε πως πιθανότατα πρόκειται για... ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ πρακτόρων της CIA, κάτι που ήταν δεν ήταν και τόσο σπάνιο εκείνη την εποχή.
Από τον βαλλιστικό έλεγχο προέκυψε πως για την εκτέλεση του Ρίτσαρντ Γουέλς χρησιμοποιήθηκε ένα πιστόλι Colt. M1911, 45άρι. Είναι αυτό που μετέπειτα χαρακτηρίστηκε ως το «ιστορικό 45άρι της 17 Νοέμβρη» που ακόμα και σήμερα δεν έχει βρεθεί.
Πριν φύγουν από τον τόπο της εκτέλεσης, τα μέλη της, πρωτοεμφανιζόμενης τότε, 17Ν άφησαν πίσω τους μια προκήρυξη με την οποία αναλάμβαναν την ευθύνη.
«Εκτελέσαμε παραδειγματικά τον αρχιπράκτορα της CIA κι αρχηγό του κλιμακίου της στην Ελλάδα, Ρίτσαρντ WELCH που κάτω από διπλωματική κάλυψη, και με τη βοήθεια των πέντε αρχηγών τομέων της CIA στην Ελλάδα, διευθύνει ένα πελώριο δίκτυο, αληθινή στρατιά ντόπιων έμμισθων πρακτόρων, μέσα στην Κυβέρνηση, τα Υπουργεία, το Στρατό, την Ασφάλεια, μέρος απ’ τα κόμματα και μέρος του Τύπου, πέμπτη φάλαγγα του ιμπεριαλισμού στη χώρα μας [...] Ο Ρίτσαρντ WELCH, σαν αρχηγός, είναι συνυπεύθυνος για όλα τα εγκλήματα που έκανε η CIA σε βάρος του λαού μας. Δεν είναι κανένας απλός υπαλληλάκος, δεν είναι απλό εκτελεστικό όργανο, αλλά αρχηγός με συγκεκριμένη προσωπική ευθύνη στις αποφάσεις. Κι η ευθύνη του γίνεται ακόμη μεγαλύτερη απ’ τη μακρόχρονη προϋπηρεσία του στην Ελλάδα στη δεκαετία 50-60 και στην Κύπρο το 60-64» έγραφε η προκήρυξη, μεταξύ άλλων.
Το θέμα, ωστόσο, είναι πως κανείς δεν πήρε στα σοβαρά (ή δεν ήθελε να πάρει στα σοβαρά) τη συγκεκριμένη προκήρυξη. Έτσι 2-3 μέρες μετά η «17Ν» την έστειλε στις εφημερίδες. Ο εισαγγελέας, ωστόσο, είχε προβλέψει αυτή την κίνηση και με διάταξή του είχε απαγορεύσει τη δημοσίευση. Και κάπως έτσι η προκήρυξη έμεινε στα αζήτητα και άφησε τα σενάρια να φουντώνουν.
Αν κάποιος διαβάσει τα όσα έγραφαν οι εφημερίδες τότε, σε συνδυασμό με όσα ξέρουμε σήμερα, σίγουρα θα βάλει τα γέλια. Μέχρι και για κάποιους… «πολύ μελαψούς» οι οποίοι «δε μιλούσαν καθόλου ελληνικά» έγραφαν. Προφανώς και οι δημοσιογράφοι δεν τα έβγαζαν αυτά από την «κοιλιά» τους.
Αυτή ήταν η άτυπη ενημέρωση από την αστυνομία που ήθελε γρήγορα - γρήγορα να διαλύσει κάθε πιθανότητα η εκτέλεση αυτή να δημιουργήσει πολιτικό πρόβλημα στην Ελλάδα. Οι πληγές από την επτάχρονη δικτατορία, άλλωστε, ήταν ακόμα ανοιχτές.
Τα μέλη της «17Ν» δεν κάθισαν με σταυρωμένα χέρια. Λίγο καιρό αργότερα μια γυναίκα πλησίασε τον Γάλλο φιλόσοφο Ζαν Πολ Σαρτρ και του έδωσε ένα κλειστό φάκελο ο οποίος περιείχε την προκήρυξη. Ο Σαρτρ εκτίμησε τότε πως είναι κάτι σημαντικό και πήγε την προκήρυξη στον διευθυντή της «Liberation» ο οποίος, ωστόσο, δεν της έδωσε ιδιαίτερη σημασία και την έκλεισε σε ένα συρτάρι.
Όλα άλλαξαν περίπου έναν χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1976, όταν η «17Ν» εκτέλεσε τον αρχιβασανιστή της χούντας Ευάγγελο Μάλλιο. Εδώ δεν μπορεί να είναι «μελαψοί δολοφόνοι», δε γίνεται να είναι «ξεκαθάρισμα μεταξύ πρακτόρων της CIA». Στην αστυνομία «πάγωσαν» γιατί κατάλαβαν πως τα πράγματα ήταν πολύ πιο σοβαρά απ' ότι νόμιζαν (ή ήθελαν να νομίζουν) στην αρχή. Στη «Liberation» ο διευθυντής της, θυμήθηκε πως στο συρτάρι του έχει μια προκήρυξη που περιμένει να δημοσιευτεί...
Πώς η «17Ν» έφτασε στα ίχνη του Γουέλς
Ο Pίτσαρντ Σκίφινγκτον Γουέλς ήταν ο πρώτος εν ενεργεία πράκτορας της CIA που εκτελέστηκε από ένοπλη οργάνωση πολιτικής βίας. Με προεδρικό διάταγμα του Τζέραλντ Φορντ ο Γουέλς ενταφιάστηκε στο Εθνικό Νεκροταφείο Άρλινγκτον, στη Βιρτζίνια.
Η εκτέλεση του Γουέλς συνέβαλε στην ψήφιση νόμου στις Ηνωμένες Πολιτείες ο οποίος απαγορεύει τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των πρακτόρων των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών.
Ένα από τα ζητήματα που τέθηκαν τότε αλλά και στα επόμενα χρόνια είναι πώς η «17Ν» ήξερε ποιος είναι ο Γουέλς. Πώς είναι δυνατόν να είχε τόσο καλή πληροφόρηση. Η αλήθεια είναι πως δε χρειάστηκε να κάνει και καμία σπουδαία έρευνα. Για την ακρίβεια αρκούσε να μπορούν τα μέλη της να... διαβάζουν.
Ένα χρόνο πριν την εκτέλεση, το αμερικανικό ανεξάρτητο πολιτικό περιοδικό «Counter Spy», είχε αποκαλύψει την ιδιότητα του Ρίτσαρντ Γουέλς, ως σταθμάρχη της CIA στο Περού. Η εμπλοκή του Γουέλς στα εσωτερικά της λατινοαμερικάνικης χώρας, στην ανατροπή της κυβέρνησης και στην επιβολή στρατιωτικού νόμου προκάλεσε αίσθηση.
Τον Ιούλιο του 1975 ο Γουέλς είχε έρθει στην Ελλάδα ως επικεφαλής του κλιμακίου της CIA με την επίσημη ιδιότητα του βοηθού του Αμερικανού πρέσβη. Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιά η εφημερίδα «Athens News» δημοσίευσε λίστα με ονόματα στελεχών της CIA που δρουν στην Αθήνα. Πρώτο ήταν εκείνο του Ρίτσαρντ Γουέλς!
Ποιος, όμως, έδωσε στους δημοσιογράφους τη συγκεκριμένη «καυτή» λίστα; Ο πράκτορας Ρον Έστες, τότε αναπληρωτής σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα και προσωπικός φίλος του Γουέλς, έχει μια συγκεκριμένη άποψη που θυμίζει κάτι από... κατασκοπευτικό θρίλερ.
Τη νύχτα της εκτέλεσης ο Έστες βρισκόταν στο σπίτι του. Εκεί τον βρήκε ο οδηγός του Γουέλς ο οποίος τον ενημέρωσε. Ο Έστες έτρεξε αμέσως στο σημείο της εκτέλεσης (τα σπίτια ήταν σε μικρή απόσταση). Όταν ο πράκτορας της CIA έφτασε στο σημείο είδε τον Γουέλς στο έδαφος, με το αίμα να έχει καλύψει το πρόσωπό του. «Δε χρειαζόταν να ψάξω για τον σφυγμό του», είχε πει σε παλαιότερη συνέντευξη που είχε δώσει.
Ο Ρον Έστες είχε μιλήσει στον συγγραφέα του βιβλίου «Ο τελευταίος τίμιος άνθρωπος» (The last honest man) Τζέιμς Ρίζεν και εκεί είχε εκφράσει τη βεβαιότητα πως η λίστα είχε διαρρεύσει στους δημοσιογράφους από την ελληνική ΚΥΠ, την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών!
Ο Έστες είχε διαπιστώσει πως οι σχέσεις ανάμεσα στις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και της Ελλάδας, το διάστημα μετά την πτώση της χούντας και την τραγωδία της Κύπρου, δεν ήταν σε καθόλου καλό σημείο.
Ο τότε αναπληρωτής σταθμάρχης της CIA ήταν πεπεισμένος πως η ΚΥΠ (η σημερινή ΕΥΠ, δηλαδή) ήταν αυτή που διέρρευσε τη λίστα αφού όσα ονόματα πρακτόρων υπήρχαν σε αυτή ήταν όσα είχαν επαφή με τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες.
Όταν ο Ρον Έστες επέστρεψε στις ΗΠΑ συνέταξε μια εκτενή αναφορά για την εκτέλεση του Ρίτσαρντ Γουέλς. Εκεί επεσήμανε ότι η διαρροή των στοιχείων του σταθμάρχη έγινε από την ΚΥΠ ως κίνηση εκδίκησης της Ελλάδας για την πολιτική των ΗΠΑ στην Κύπρο που είχε σαν αποτέλεσμα την εισβολή του «Αττίλα».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
