Οργάνωσε την «Επανάσταση της Θερίσου» (που ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο της ένωσης της Ελλάδας με την Κρήτη), έγινε πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας και επτά φορές πρωθυπουργός στην Ελλάδα. Υπήρξε ο απόλυτος πρωταγωνιστής στον διπλασιασμό της Ελλάδας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Τάχθηκε στη «σωστή πλευρά της ιστορίας» στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (με τον διπλωματικό θρίαμβο της Συνθήκης των Σεβρών δημιούργησε την Ελλάδα «των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών») αλλά ήταν και ο πρωταγωνιστής στην περίοδο του εθνικού διχασμού που χώρισε την Ελλάδα σε δυο κομμάτια.
Το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας και το «μεθύσι» των προηγούμενων επιτυχιών, τον έριξε στην «παγίδα» που έστησαν οι «φίλοι σύμμαχοι» και τελικά οδήγησε στη Μικρασιατική τραγωδία. Ήταν αυτός, όμως, που με δύο ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες του - την υποχρεωτική ανταλλαγή Ελλήνων και Τούρκων και τη Συνθήκη της Λωζάνης, που καθόρισε τα σύνορα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία - άλλαξε τον προσανατολισμό της ελληνικής πολιτικής και έβαλε τα θεμέλια της ειρηνικής ανάπτυξης.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν μία τεράστια πολιτική προσωπικότητα, ο σπουδαιότερος Έλληνας πολιτικός και ο θάνατος του, μία ημέρα σαν σήμερα, στις 18 Μαρτίου 1936, συγκλόνισε όχι μόνο τη χώρα αλλά ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι δυο απόπειρες δολοφονίας
Όπως είναι απόλυτα φυσικό ένας τέτοιος πολιτικός άνδρας εκτός από φανατικούς οπαδούς (όπως για παράδειγμα, με τις μεταρρυθμίσεις του είχε καταφέρει να πάρει με το μέρος του τους αγρότες που είχαν εξεγερθεί νωρίτερα στο Κιλελέρ), είχε και ορκισμένους εχθρούς που δεν αρκούνταν στην πολιτική εξόντωσή του αλλά ήθελαν και τη φυσική!
Πολλές φορές αποπειράθηκαν να δολοφονήσουν τον Βενιζέλο, οι δυο από αυτές, ωστόσο, ήταν οι σημαντικότερες.
Η πρώτη γίνεται στις 30 Ιουλίου του 1920 στο Παρίσι τη στιγμή που ο Βενιζέλος φτάνει στον σιδηροδρομικό σταθμό του Gare de Lyon του Παρισιού με προορισμό την Ελλάδα. Τη στιγμή της επιβίβασης του, εμφανίζονται δυο άγνωστοι και τον πυροβολούν 10 φορές. Ο Βενιζέλος ενστικτωδώς πέφτει στο έδαφος και γλιτώνει με ένα τραύμα στον ώμο. Οι δράστες συλλαμβάνονται και προκύπτει πως πρόκειται για δύο Έλληνες βασιλόφρονες απότακτους αξιωματικούς. Τον υποπλοίαρχο Απόστολο Τσερέπη και τον υπολοχαγό του Μηχανικού, Γεώργιο Κυριάκη.
Η δεύτερη απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του Βενιζέλου έγινε στις 6 Ιουνίου 1933. Το βράδυ εκείνης της ημέρας ο Ελευθέριος Βενιζέλος μαζί με τη σύζυγό του, γευμάτιζαν στο σπίτι της Πηνελόπης Δέλτα στην Κηφισιά. Παρέμειναν εκεί ως τις 11 το βράδυ, οπότε πήραν το δρόμο της επιστροφής για την Αθήνα. Στο Μαρούσι ένα όχημα τους έστησε ενέδρα. Είχε κλειστά τα φώτα του και ξαφνικά βγήκε στη μέση της λεωφόρου Κηφισίας κλείνοντας το δρόμο στο πρώτο όχημα ασφαλείας του Βενιζέλου. Εκείνη τη στιγμή ακούστηκαν και οι πρώτοι πυροβολισμοί. Ένας από τους σωματοφύλακες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δέχθηκε μια σφαίρα στο κεφάλι και λίγο αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή.
Μετά την πρώτη ομοβροντία οι επιτιθέμενοι στόχευσαν το αυτοκίνητο που επέβαινε ο πρώην πρωθυπουργός, η σύζυγός του και άνδρες της ασφάλειας του. Μόλις οι πρώτες σφαίρες χτύπησαν το όχημα, ο Βενιζέλος έσπρωξε τη γυναίκα του στο πάτωμα του αυτοκινήτου και έπεσε από πάνω της προκειμένου να την προστατεύσει. «Μη στέκεσαι! Τρέχα! Τρέχα! Βάλε όλην την ταχύτητα!» προέτρεψε ο Βενιζέλος τον οδηγό του αυτοκινήτου του.
Ο οδηγός, Ιωάννης Νικολάου, πάτησε γκάζι, πέρασε ανάμεσα σε αυτοκίνητα και επιχείρησε να διαφύγει με μεγάλη ταχύτητα που υπολογίστηκε στα 120 χλμ/ώρα! Μετά από λίγο ο ένας από τους άνδρες της ασφάλειας του Βενιζέλου, ο μοίραρχος Κουφογιαννάκης, αποβιβάστηκε και άρχισε να πυροβολεί κατά των επιτιθέμενων προκειμένου να τους καθυστερήσει.
Το αυτοκίνητο των δραστών, ωστόσο, πέρασε ανάμεσα από τα πυρά και συνέχισε την καταδίωξη η οποία διήρκεσε περίπου μισή ώρα! Στο ύψος της Φιλοθέης, ο οδηγός της Πακάρ του Βενιζέλου, κατάλαβε ότι είχε σκάσει ένα από τα λάστιχα των πίσω τροχών - «μια σφαίρα είχε τρυπήσει μια ρόδα […], άλλη είχε τρυπήσει το ντεπόζιτο της μπενζίνας». Έτσι, μειώθηκε η ταχύτητα της Πακάρ, με αποτέλεσμα τα δύο αυτοκίνητα των επίδοξων δολοφόνων να την προσεγγίσουν και να ξαναρχίσουν οι πυροβολισμοί στο ύψος της Φιλοθέης.
«Για 7-8 χιλιόμετρα έτρεχε διαμονισμένα το αυτοκίνητο του Βενιζέλου, με πίσω την Κάντιλακ όπου επτά δολοφόνοι τραβούσαν ομοβροντίες στο μπροστινό αυτοκίνητο», σύμφωνα με την περιγραφή της Πηνελόπης Δέλτα. Ενδεικτικό της βιαιότητας ήταν πως κατά την έρευνα της αστυνομίας βρέθηκαν κάλυκες σε απόσταση έξι χιλιομέτρων! Ο οδηγός του Βενιζέλου κατάφερε να ξεφύγει από τους διώκτες στο ύψος του Γηροκομείου. Αμέσως μετά κατευθύνθηκε προς το νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» προκειμένου να προσφερθούν οι πρώτες βοήθειες στην Έλενα Βενιζέλου, που είχε τραυματισθεί ελαφρά.
Λίγο πριν μπουν στο νοσοκομείο η βενζίνη τελείωσε και το αυτοκίνητο ακινητοποιήθηκε. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η τραυματισμένη Έλενα Βενιζέλου αναγκάστηκαν να διανύσουν με τα πόδια τα τελευταία μέτρα μέχρι την είσοδο του «Ευαγγελισμού»!
«Ο Βενιζέλος ηττήθει από τον θάνατον»
Τελικά, ο Βενιζέλος κατάφερε να επιζήσει από όλες τις επιθέσεις των εχθρών του αλλά όχι και από μια απλή γρίπη η οποία εξελίχθηκε σε κάτι πιο σοβαρό και τελικά του προκάλεσε εγκεφαλική συμφόρηση που επέφερε και τον θάνατό του, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 18 Μαρτίου 1936.
Ο θάνατος βρήκε τον σπουδαίο πολιτικό στο Παρίσι. Ήταν 72 ετών.
«Το παραλήρημα άρχισε τη νύχτα της 17ης προς 18ης. Ταραγμένος ήθελε να σηκωθεί. Το χάραμα, ήσυχος, είχε μερικές στιγμές διαύγειας, αναζήτησε το χέρι μου, το έσφιξε δυνατά και πολύ ήρεμος, έσβησε γύρω στις οκτώ το πρωί» έγραψε η σύζυγός του Ελένη Βενιζέλου στο βιβλίο της «Στη σκιά του Βενιζέλου».
Εκείνη ήταν, άλλωστε, που με τηλεγράφημά της στον Θεμιστοκλή Σοφούλη ενημέρωσε για τα δυσάρεστα μαντάτα. «Με βαθυτάτη οδύνη αναγγέλλω ανεπανόρθωτον συμφορά που μας έπληξε», έγραψε.
Εκείνη ήταν που «σπαρασσόμενη υπό λυγμών έκλεισε τους οφθαλμούς του συζύγου της…»!
Στη Γαλλία οι τιμές που αποδόθηκαν στον νεκρό ήταν τεράστιες. Για πρώτη φορά η Γαλλία απέδιδε τιμές σε έναν ξένο ηγέτη. Η σορός του, το Σάββατο 21 Μαρτίου, εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα (αφού πρώτα δύο ημέρες νωρίτερα είχε ταριχευθεί) στην ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Στεφάνου.
Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε με τρένο στον σταθμό της Λυών και από εκεί έφτασε στο Πρίντεζι της Ιταλίας. Από εκεί με τα αντιτορπιλικά «Ναύαρχος Κουντουριώτης» και «Ύδρα» που είχε στείλει η ελληνική Κυβέρνηση μεταφέρθηκε στην Ελλάδα.
Ακόμα και με τον Βενιζέλο νεκρό, ωστόσο, ο εθνικός διχασμός δεν είχε τελειώσει. Η νηοπομπή είχε αρχικά προορισμό την Αθήνα. Οι αντιβενιζελικοί, ωστόσο, προειδοποίησαν πως αν τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στην πρωτεύουσα θα προκληθούν επεισόδια. Οι βενιζελικοί (ειδικά οι κρητικοί) αντέδρασαν και διεμήνυσαν πως θα υπερασπιστούν τον νεκρό ηγέτη τους ακόμα και ένοπλα αν χρειαστεί.
Η υπηρεσιακή (διορισμένη από τον βασιλιά) κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Δεμερτζή προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα αποφάσισε η νηοπομπή να μην σταματήσει στον Πειραιά αλλά να συνεχίσει το ταξίδι της για τα Χανιά.
Εκεί έφτασε στις 27 Μαρτίου και αμέσως ξεκίνησε το λαϊκό προσκύνημα. Η ταφή πραγματοποιήθηκε τρεις ημέρες αργότερα στο Ακρωτήρι, στα ανατολικά περίχωρα των Χανίων, όπως ήταν και η τελευταία επιθυμία του σπουδαίο πολιτικού.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είναι (κατά πάσα πιθανότητα) ο μοναδικός πολιτικός στην παγκόσμια ιστορία που εκφώνησε ο ίδιος τον... επικήδειό του και, μάλιστα, από το βήμα της Βουλής, τέσσερα χρόνια πριν από τον θάνατό του!
Πώς το είχε κάνει αυτό; Τον Απρίλιο του 1932 στη διάρκεια μίας πολιτικής κόντρας που είχε στη Βουλή με τον αντίπαλό του (και πρώην συνεργάτη του) Αλέξανδρο Παπαναστασίου είχε πει πως όταν πεθάνει τότε μόνο οι αντίπαλοί του θα μιλήσουν με καλά λόγια για εκείνον και έδειξε προς το μέρος του Παπαναστασίου λέγοντας πως εκείνος θα εκφωνούσε τον καλύτερο επικήδειο.
Ο Παπαναστασίου αιφνιδιάστηκε και πριν προλάβει να απαντήσει ο Βενιζέλος άρχισε να εκφωνεί τον επικήδειό του.
«Ο προκείμενος νεκρός ήτο αληθινός άνδρας με θάρρος και αυτοπεποίθησιν και δι’ εαυτόν και διά τον λαόν τον οποίον εκλήθη να κυβερνήση. Ίσως έκανε πολλά σφάλματα αλλά ποτέ δεν του απέλειψε το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης διότι ποτέ δεν επερίμενεν από την μοίραν να ίδη την χώραν του προηγμένην, αλλά έθεσεν εις την υπηρεσίαν της όλο το πυρ που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν», είπε ο Βενιζέλος στον... επικήδειό του!
Στις 22 Απριλίου 1936, περίπου ένα μήνα μετά τον θάνατο του Βενιζέλου, στην ειδική συνεδρίαση της Βουλής, είχε έρθει η ώρα, ωστόσο, για έναν πραγματικό πολιτικό επικήδειο στη μνήμη του Βενιζέλου ο οποίος, μάλιστα, προήλθε από τον Γεώργιο Παπανδρέου και τότε είχε προκαλέσει αίσθηση,
«Ο Βενιζέλος ανήκει πια στην περιοχή του θρύλου. Όπως στο Ευαγγέλιο η παραλυτικοί παίρνουν το κρεβάτι τους και περπατούν, έτσι και η παραλυτική Ελλάδα του 1897, στο πρόσταγμα του Ελευθέριου Βενιζέλου, περπάτησε και πραγματοποίησε μέσα σε δέκα χρόνια όσα μάταια ποθούσε για αιώνες το έθνος… Ο Βενιζέλος υπήρξε μέγας, γιατί στη δική του εντολή: ''Γενηθήτω κράτος'' υπήρξε το αποτέλεσμα που ουδείς άλλος θα μπορούσε να πετύχει. Εγένετο κράτος»!
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
