Η συνέντευξη που συγκλόνισε: Η Οριάνα Φαλάτσι πέταξε το τσαντόρ μπροστά στον Χομεϊνί

Η Οριάνα Φαλάτσι, δημοσιογράφος και συγγραφέας πήρε συνέντευξη από τον ηγέτη της ιρανικής επανάστασης το 1979 και ένω ακολούθησε όλα τα Ισλαμικά πρωτόκολλα και φόρεσε τσαντόρ, στο τέλος της συνάντησης, μετά από μια έντονη αντιπαράθεση με τον Χομεϊνί, το έβγαλε.

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1979, 46 χρόνια πριν, η συνέντευξη δημοσιεύθηκε. Η Φαλάτσι είχε ήδη κερδίσει μια ακόμα μάχη στον δημοσιογραφικό χώρο.

Η Ισλαμική Επανάσταση μόλις είχε θριαμβεύσει. Ο Σάχης είχε εγκαταλείψει τη χώρα και ο Χομεϊνί είχε επιστρέψει από την εξορία, εγκαινιάζοντας μια νέα θεοκρατική εποχή για το Ιράν.

Διαβάστε ακόμα: Νέιθαν Θρολ: «Το σοκαριστικό είναι ότι λίγα χιλιόμετρα μακριά τα καφέ στο Ισραήλ είναι γεμάτα»

Το χρονικό της συνέντευξης

Ο Χομεϊνί είχε δεχτεί να παραχωρήσει μια συνέντευξη στην πιο διάσημη Δυτική γυναίκα δημοσιογράφο - ίσως για να στείλει ένα μήνυμα διεθνώς, ίσως γιατί ήξερε ότι η Φαλάτσι είχε πάρει συνέντευξη από τον ίδιο τον Σάχη έξι χρόνια νωρίτερα. Ίσως πάλι, απλώς υποτίμησε τη δύναμή της.

Η Φαλάτσι δεν ήταν απλώς μια δημοσιογράφος της Δύσης. Ήταν μια γυναίκα με λόγο, άποψη και δύναμη να προκαλέσει πολιτικά ρήγματα με τις ερωτήσεις της. Η ίδια είχε συνομιλήσει με αυταρχικούς ηγέτες, αλλά κανείς δεν την προετοίμασε για την ψυχρότητα και τον μεσαιωνικό φανατισμό του Χομεϊνί.

Το Ιράν του 1979 βρισκόταν σε ένα ιδιότυπο σταυροδρόμι: από τον φιλοδυτικό αυταρχισμό του Σάχη, στη θεοκρατία και τον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Ο Χομεϊνί ήταν η προσωποποίηση αυτής της αλλαγής-και η συνέντευξή του στη Φαλάτσι ήταν η πρώτη και τελευταία απόπειρα «διαλόγου» με τη Δύση.

Τα Ισλαμικά πρωτόκολλα που επέβαλαν στην Φαλάτσι

Για να της επιτραπεί η πρόσβαση, η Φαλάτσι αναγκάστηκε να περάσει από μια σειρά εξευτελιστικών τελετουργιών. Έπρεπε να αφαιρέσει το κραγιόν και το βερνίκι νυχιών της. Να καλύψει τα μαλλιά της. Να φορέσει μαύρα ρούχα και -το κυριότερο- τσαντόρ.

Αλλά το πιο σοκαριστικό στοιχείο: ένας μουλάς την ανάγκασε να τελέσει έναν «προσωρινό γάμο» με τον διερμηνέα της, ώστε να επιτραπεί η παρουσία του στο ίδιο δωμάτιο.

Το τελετουργικό απέτυχε παταγωδώς: ο μουλάς μπέρδεψε τα ονόματα και η Φαλάτσι βρέθηκε «παντρεμένη» με τον ιερέα. Ήταν μια εμπειρία ταπείνωσης, αλλά και χιούμορ- την οποία η Φαλάτσι μετέτρεψε αργότερα σε οργή.

Ο λόγος που έβγαλε το τσαντόρ

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, η Φαλάτσι δεν κράτησε τίποτα πίσω. Κατηγόρησε τον Χομεϊνί για δικτατορία, καταπίεση των Κούρδων και φυλετικό και έμφυλο διαχωρισμό.

Όταν έφτασε στο θέμα του τσαντόρ και της υποχρέωσης των γυναικών να το φορούν ακόμη και στο μπάνιο ο Χομεϊνί της απάντησε:

«Τίποτα από αυτά δεν σε αφορά. Τα έθιμά μας δεν σε αφορούν.

Αν δεν σου αρέσει η ισλαμική ενδυμασία, δεν είσαι υποχρεωμένος να τη φοράς.

Επειδή η ισλαμική ενδυμασία είναι για νέες, αξιοσέβαστες γυναίκες».

Η Φαλάτσι σηκώθηκε, κοίταξε κατάματα τον Αγιατολάχ και απάντησε:

«Σας ευχαριστώ. Θα το βγάλω αμέσως, αυτό το ηλίθιο μεσαιωνικό κουρέλι».

Και έτσι, έριξε το τσαντόρ στο πάτωμα - μπροστά του.

Ήταν μια στιγμή που κατέγραψε η ίδια η Φαλάτσι ως το πιο θαρραλέο λεπτό της ζωής της. Και για πολλούς, ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που μια Δυτική γυναίκα στάθηκε τόσο ακλόνητη απέναντι στον ισλαμικό φονταμενταλισμό.

Εκείνη δεν σταμάτησε εκεί, τον βομβάρδισε με ερωτήσεις για την πολυγαμία και τις αμαρτίες.

Η Φαλάτσι ρώτησε: «Οι νόμοι ή τα έθιμα που χρονολογούνται πριν από δεκατέσσερα αιώνες, Ιμάμη Χομεϊνί!

Δεν νομίζεις ότι ο κόσμος έχει προχωρήσει εν τω μεταξύ; Σε συμμόρφωση με αυτούς τους νόμους, έχεις αναβιώσει ακόμη και την απαγόρευση της μουσικής και του αλκοόλ.

Εξήγησέ μου: γιατί το να πίνεις ένα ποτήρι κρασί ή μπύρα όταν διψάς ή να τρως ένα γεύμα είναι αμαρτία; Και γιατί το να ακούς μουσική είναι αμαρτία; Οι ιερείς μας πίνουν και τραγουδούν. Ακόμα και ο Πάπας. Αυτό σημαίνει ότι ο Πάπας είναι αμαρτωλός;»

Στο τέλος της συνάντησής τους, μετά από μια έντονη ανταλλαγή απόψεων, ο Αγιατολάχ πέρασε πάνω από το πέπλο της και εξαφανίστηκε.

Η απόφαση του Χομεϊνί να δεχθεί τη Φαλάτσι προκάλεσε έκπληξη. Ίσως να ήθελε να ελέγξει την αφήγηση της Επανάστασης στη Δύση. Ίσως θεώρησε ότι θα μπορούσε να χειραγωγήσει μια γυναίκα και δεν γνώριζε ότι απέναντί του είχε μια στρατηγό του λόγου.

Ίσως να υποτίμησε τη Δύση. Και ίσως αυτό το λάθος του να κόστισε πιο ακριβά από όσο φανταζόταν.

Διαβάστε ακόμα: Όταν ο Αλέκος Παναγούλης προσπάθησε να σκοτώσει τον δικτάτορα Παπαδόπουλο

Η ένταση ήταν παρούσα από την πρώτη στιγμή. Ο Χομεϊνί δεν την κοίταξε ούτε μια φορά. Η Φαλάτσι, καθισμένη στο πάτωμα, περιτριγυρισμένη από Φρουρούς της Επανάστασης, του απηύθυνε ερωτήσεις για θέματα που αποτελούσαν ταμπού.

Η συνέντευξη ήταν ένας πόλεμος χαρακωμάτων. Μόνο που η Φαλάτσι, χωρίς όπλα, κατάφερε να φέρει ρήγμα στο άβατο της θεοκρατίας.

Η «ισλαμοφοβία«» της Φαλάτσι

Η Οριάνα Φαλάτσι, υπήρξε μια από τις πιο αιχμηρές και τολμηρές φωνές του 20ού αιώνα και στην ελληνική κοινωνία στο πλευρό του Αλέκου Παναγούλη.

Κάλυψε με θάρρος πολέμους από το Βιετνάμ μέχρι τη Μέση Ανατολή και πήρε συνεντεύξεις από ηγέτες όπως ο Χένρι Κίσινγκερ, ο Γιασέρ Αραφάτ, ο Σάχης του Ιράν και -φυσικά- ο Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί.

Είχε φήμη σκληρής ερωτώσας. Δεν χαριζόταν σε κανέναν και δεν μάσαγε τα λόγια της - ακόμη και όταν είχε απέναντί της τύραννους, βασιλιάδες ή θεοκράτες. Ήταν φεμινίστρια και μετά την 11η Σεπτεμβρίου, έγινε ανοιχτά ισλαμοφοβική-μια πτυχή που σκίασε το έργο της στα τελευταία χρόνια της ζωής της.

Η Φαλάτσι κατηγορήθηκε -και όχι αδίκως- για ρητορική μίσους κατά του Ισλάμ. Τα βιβλία της, όπως «Η Οργή και η Υπερηφάνεια», ήταν γεμάτα με αποφθέγματα ενάντια του Ισλάμ.

Μερικά από αυτά είναι: 

«Το Ισλάμ είναι το Κοράνι. Οπωσδήποτε και παντού. Και το Κοράνι είναι ασυμβίβαστο με την Ελευθερία, είναι ασυμβίβαστο με τη Δημοκρατία , είναι ασυμβίβαστο με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα».

«Το να αυταπατόμαστε  ότι υπάρχει ένα καλό και ένα κακό Ισλάμ, δηλαδή το να μην καταλαβαίνουμε  ότι υπάρχει μόνο ένα Ισλάμ, ότι όλο το Ισλάμ είναι μια λίμνη και ότι με αυτόν τον ρυθμό θα καταλήξουμε να πνιγούμε στη λίμνη, είναι αντίθετο με τη λογική».

Ο απολογισμός 

Η ιστορική συνέντευξη της Ιταλίδας δημοσιογράφου στον Χομεϊνί δεν ήταν απλώς μια δημοσιογραφική επιτυχία - ήταν μια σκηνή παγκόσμιου πολιτικού θεάτρου, ένα σύμβολο σύγκρουσης πολιτισμών και προσωπικής ανυπακοής.

Μια γυναίκα από την Δύση σε ευθεία σύγκρουση με τον αρχγό της Ιρανικής Επανάστασης έβγαλε το τσαντόρ μπροστά του.

Μια ιστορία που ξεκινά με ένα τσαντόρ και τελειώνει με ένα ηχηρό χαστούκι στις θεοκρατικές επιταγές του Ιράν. 

Ακολουθήστε το Reader στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις και τα νέα από την Ελλάδα και τον κόσμο.