Ακόμα και να μην είναι φιλότεχνος κάποιος, αποκλείεται να μην έχει θαυμάσει «το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι» του σπουδαίου Ολλανδού ζωγράφου Johannes Vermeer. Πρόκειται για έναν από τους πιο θαυμάσιους πίνακες του κόσμου, το «κόσμημα» του μουσείου Μαουριτσχάους στη Χάγη.
Διαβάστε ακόμη: Johannes Vermeer: Αφιερωμένο στον σπουδαίο Ολλανδό ζωγράφο το σημερινό doodle της Google
Πριν από περίπου 80 χρόνια «το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι» δεν μπορούσε να συναγωνιστεί τον πίνακα του Vermeer που... δεν ήταν του Vermeer. Ο Han van Meegeren πλαστογραφούσε πίνακες και... αποθεώθηκε από τους κριτικούς τέχνης θεωρώντας πως ήταν αριστουργήματα μεγάλων ζωγράφων. Ένας από τους πίνακες υποτίθεται ότι ήταν του Johannes Vermeer και βρέθηκε στα χέρια ενός από τους ισχυρότερους άνδρες της ναζιστικής Γερμανίας, του Hermann Goring (Χέρμαν Γκέρινγκ).
Σύλληψη
Στις 29 Μαΐου 1945 συλλαμβάνεται ως συνεργός σε υπόθεση εσχάτης προδοσίας ο Ολλανδός ζωγράφος Han van Meegeren. Η κατηγορία που του απαγγέλλεται είναι ότι πούλησε έργα πολιτιστικής κληρονομιάς στους Ναζί. Ο λόγος είναι ότι στη συλλογή του Goring βρέθηκε ένας πίνακας του Johannes Vermeer, στην πώληση του οποίου εμπλεκόταν ο Meegeren. Ο ζωγράφος βρίσκεται σε δεινή θέση, καθώς η τιμωρία για μια τέτοια κατηγορία είναι θάνατος. Προκειμένου, λοιπόν, να αποφύγει τη θανατική ποινή, ο Meegeren αποκαλύπτει το ένοχο μυστικό του. Ο πίνακας του Vermeer που βρίσκεται στα χέρια του Goring δεν είναι αυθεντικός. Η δουλειά είναι άψογη, όμως ο πίνακας είναι πλαστός. Στις 12 Νοεμβρίου 1947, μετά από δίκη μεγάλης δημοσιότητας, ο Meegeren καταδικάζεται για πλαστογραφία και απάτη. Η ποινή είναι σαφώς μικρότερη (φυλάκιση ενός χρόνου) και, εξάλλου, ούτε καν την εκτίει, επειδή δύο μήνες μετά την καταδίκη του πεθαίνει χτυπημένος από δύο απανωτά καρδιακά επεισόδια.
O Meegeren δεν ξεκίνησε την καριέρα του ως πλαστογράφος, αλλά ως ζωγράφος. Οι κριτικοί, ωστόσο, της εποχής, εντυπωσιασμένοι από τα αναδυόμενα ρεύματα του κυβισμού και του σουρεαλισμού, θεώρησαν τα έργα του Meegeren πολύ παραδοσιακά, πολύ κοντινά στην τεχνική του 17ου αιώνα και κατέληξαν ότι το ταλέντο του ήταν στη μίμηση των μεγάλων έργων. Ο Meegeren, αφού πρώτα προσπάθησε να υπερασπιστεί τον εαυτό του γράφοντας μια σειρά άρθρων στο μηνιαίο περιοδικό De Kemphaan, στη συνέχεια αποφάσισε να εκμεταλλευτεί το «ταλέντο» του και άρχισε να ζωγραφίζει όχι ακριβή αντίγραφα, αλλά έργα «με τον τρόπο του» Frans Hals, του Pieter de Hooch και του Gerard ter Borch. Ειδικά στον Vermeer επιφύλαξε ιδιαίτερη τιμή, καθώς αποφάσισε να αντιγράψει ένα έργο του το οποίο θα γινόταν το μεγάλο του αριστούργημα.
Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1943 ο Meegeren είχε κερδίσει μεταξύ 5,5 και 7,5 εκατομμύρια γκίλντες (σημερινά 25-30 εκατομμύρια δολάρια) και διέθεσε τα χρήματά του για να αγοράσει σπίτια, κοσμήματα και έργα τέχνης. Το 1942, το έργο του Christ with the Adulteress (Ο Χριστός με τη μοιχαλίδα) πουλήθηκε στον Ναζί τραπεζίτη Alois Mield, ο οποίος με τη σειρά του το πούλησε στον Goring για 7 εκατομμύρια σημερινά δολάρια. Η απάτη αποκαλύφθηκε τρία χρόνια αργότερα. Η ανάκριση του Mield οδήγησε στον Meegeren, ο οποίος απέδειξε την πλαστογραφία ζωγραφίζοντας τον τελευταίο του πλαστό Johannes Vermeer μεταξύ Ιουλίου και Δεκεμβρίου 1945 ενώπιον δημοσιογράφων και μαρτύρων ορισμένων από το δικαστήριο. Jesus among the Doctors (Ο Ιησούς μεταξύ των γιατρών) είναι ο τίτλος αυτού του έργου.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
