Φώτα αναβοσβήνουν, άνθρωποι σε μόνιμη υπερδιέγερση παίζουν, ποντάρουν, ρισκάρουν διαρκώς. Στο τέλος, ο άγραφος κανόνας επιβεβαιώνεται ξανά: Το καζίνο πάντα κερδίζει, και ο εκάστοτε παίκτης είτε θα συνεχίσει την προσπάθεια είτε θα προσπαθήσει να τιθασεύσει το πάθος του και θα αποχωρίσει από το καζίνο, στοχεύοντας σε άλλες περιπέτειες. Μια απορία παραμένει αναπάντητη: Γιατί τα καζίνο δεν έχουν ποτέ σχεδόν φως ήλιου; Είναι τυχαίο; Είναι κάποιο ψυχολογικό τέχνασμα;
«Πρέπει να ξεχάσεις πότε μπήκες στο καζίνο και πόση ώρα παίζεις εκεί», είναι μια ατάκα που συλλέγουμε από φόρουμ σχολιασμών στο Quora. «Γι’ αυτόν τον λόγο, οι σχεδιαστές των καζίνο αφαίρεσαν τα παράθυρα από τη δομή του κτιρίου, ώστε να αποτρέψουν τους παίκτες από το να βλέπουν έξω. Επειδή το φως θα ήταν μια προειδοποίηση ότι πέρασες όλη τη νύχτα στο καζίνο!». Αυτή η θεωρία επαναλαμβάνεται σε αρκετά κανάλια YouTube αλλά και σε πολλά message boards. Ισχύει άραγε;
Η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη. Κανένας διευθυντής καζίνο δεν έχει παραδεχτεί ότι συνωμοτεί κατά των πελατών του με τέτοια «σκοτεινά» (#διπλής) τρικ. Μεταξύ άλλων, ο διευθυντής του Horseshoe Casino στο Χάμοντ της Ιντιάνα επεσήμανε κυνικά, ότι όλοι οι πελάτες έχουν μαζί τους ένα κινητό τηλέφωνο που λειτουργεί και ως ρολόι.
Ωστόσο, οι ειδικοί στον σχεδιασμό καζίνο είναι ξεκάθαροι σχετικά με το πώς κρατούν τους παίκτες απασχολημένους, και μερικές από τις προσεγγίσεις τους αποφεύγουν τη χρήση φυσικού φωτισμού.
Ο Μπιλ Φρίντμαν, πρώην διευθυντής των Castaways και Silver Slipper στο Λας Βέγκας, είναι ο άνθρωπος που έχει εξηγήσει με απόλυτη ειλικρίνεια, μέσα από το βιβλίο "Designing Casinos to Dominate the Competition" πως σχεδιάζεται ένα καζίνο.Σε περισσότερες από 600 σελίδες, καλύπτει εξαντλητικά κάθε πτυχή του εσωτερικού σχεδιασμού καζίνο.
Ο Φρίντμαν περιγράφει μια διαρρύθμιση η οποία παραπέμπει σε λαβύρινθο, ώστε να κρατά τους επισκέπτες περίεργους για το τι βρίσκεται μετά την κάθε γωνία, ενώ τους παρέχει μικρούς χώρους όπου μπορούν να αφοσιωθούν σε συγκεκριμένα παιχνίδια. Ο συνολικός στόχος είναι να κρατηθεί η προσοχή του παίκτη στις μηχανές, αντί στο γενικό περιβάλλον. Όπως το έθεσε ο επιστήμονας νευροχειρουργικής Κόλιν Έλαρντ: «Η προσοχή που δίνεται στους τοίχους, τα πατώματα ή τα ταβάνια ενός καζίνο αντιπροσωπεύει χαμένη δυνατότητα κέρδους».
Τελικά, τι συμβαίνει με το φως; Ο ίδιος ο Φρίντμαν έχει πει ότι είναι «μύθος» πως «οι ιδιοκτήτες καζίνο της Νεβάδα αφαίρεσαν τα ρολόγια και τις γυάλινες πόρτες και παράθυρα με φως του ήλιου για να χειραγωγήσουν τους παίκτες να παίζουν περισσότερο».
Αντίθετα, ανέφερε ότι «οι σοβαροί παίκτες ζήτησαν να αφαιρεθούν» επειδή εσκεμμένα «χρησιμοποιούν τη φαντασία για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα ενώ παίζουν». Επιπλέον, το φυσικό φως μπορεί να δημιουργήσει δυσάρεστες αντανακλάσεις στις κάρτες και στις οθόνες των μηχανών.
Ωστόσο, δεν ακολουθούν όλα τα καζίνο τη λαβυρινθώδη ιδέα του Φρίντμαν. Η ανταγωνιστική προσέγγιση είναι η διαρρύθμιση «παιδικής χαράς» που επινοήθηκε από τον Ρότζερ Τόμας, ο οποίος σχεδίασε τα Wynn Resorts. Ξεκινώντας στα τέλη της δεκαετίας του '90, ο Τόμας σχεδίασε καζίνο ως ανοιχτούς χώρους με άνετα έπιπλα, έργα τέχνης στους τοίχους και ορχιδέες σε βάζα.
Πολλά ήταν πλημμυρισμένα με φυσικό φως. Αυτός ο σχεδιασμός επίσης δεν είναι χωρίς στοιχεία χειραγώγησης. «Σε κάνουν να νιώθεις άνετα, φυσικά, αλλά σου υπενθυμίζουν συνεχώς να διασκεδάζεις,» είπε ο Τόμας στο New Yorker. Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται χαλαροί, παίζουν περισσότερο. Έτσι, η ατμόσφαιρα «σπηλιάς» δεν είναι καν απαραίτητη στο Λας Βέγκας.
Ακόμη και σφοδροί επικριτές των καζίνο δεν αναφέρουν συχνά τη θεωρία περί χειραγώγησης μέσω ηλιακού φωτός. Στο βιβλίο της Addiction by Design: Machine Gambling in Las Vegas, η Νατάσα Νταου Σουλ, πολιτισμική ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, δεν την αναφέρει. Αντίθετα, επικρίνει τη βιομηχανία τυχερών παιχνιδιών για τη μειωμένη έμφαση στα κοινωνικά παιχνίδια όπως τα ζάρια και τη ρουλέτα, και την προώθηση των κουλοχέρηδων βίντεο – μια «μοναχική, απορροφητική δραστηριότητα που μπορεί να αναστείλει τον χρόνο, τον χώρο, την αξία του χρήματος, τους κοινωνικούς ρόλους, και μερικές φορές την ίδια την αίσθηση της ύπαρξης.».
Τελικά, το φως και η έλλειψη του, μπορεί να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα βύθισης στο προσωπικό παραμύθι του καθενός, δεν είναι όμως πάντα απαραίτητο το συγκεκριμένο τρικ, όταν η ψευδαίσθηση του εύκολου κέρδους παραμονεύει σε κάθε γωνιά.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
