Η σιδηροπενία ορίζεται ως η κατάσταση κατά την οποία δεν υπάρχει αρκετός σίδηρος στο σώμα για να μπορεί να λειτουργήσει σωστά. Όταν οι διαθέσιμες αποθήκες σιδήρου του οργανισμού είναι χαμηλές, μπορεί να επηρεαστούν σχεδόν όλες οι λειτουργίες του οργανισμού, όπως ο μεταβολισμός, η ψυχική και σωματική υγεία, η παραγωγικότητα στην εργασία ακόμα και η σεξουαλική λειτουργία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η σιδηροπενία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ικανότητας για σωματική εργασία έως και 30%.
Μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια, όπως χαμηλή πρόσληψη από τη διατροφή, χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα, κακοήθειες, αιμορραγίες κ.ά..
Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε σιδηροπενική αναιμία, η οποία εμφανίζεται όταν τα επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό είναι τόσο χαμηλά ή ανύπαρκτα, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να παράγει αρκετή αιμοσφαιρίνη που απαιτείται για την ανάπτυξη υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη που βρίσκεται μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρουν οξυγόνο σε ιστούς και όργανα σε όλο το σώμα, κάτι που είναι απαραίτητο για να λειτουργούν σωστά.
Με ή χωρίς αναιμία, η σιδηροπενία, εκτιμάται ότι επηρεάζει έναν στους τρεις ανθρώπους παγκοσμίως. Εντούτοις, παρά τη σοβαρή επίδρασή της στην υγεία και την υψηλή συχνότητά της, παραμένει μια νόσος που υποδιαγιγνώσκεται. Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν με διάφορους τρόπους, είναι δύσκολο να διαγνωστούν και ενδέχεται να συνδέονται με άλλες παθήσεις.
Παρότι μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, η εμφάνιση της σιδηροπενίας είναι πιο συχνή στις προεμμηνοπαυσιακές και τις έγκυες γυναίκες καθώς και στα παιδιά κάτω των πέντε ετών.
Οι επιπτώσεις της μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά συνδέονται με μια συνολική διαταραχή της υγείας και ευεξίας του ατόμου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεδομένου ότι οι αλλαγές στον τρόπο διατροφής δεν μπορούν στις περισσότερες περιπτώσεις να διορθώσουν το πρόβλημα της σιδηροπενίας, η θεραπεία με σίδηρο, πάντα υπό την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού, είναι απαραίτητη για την αναπλήρωση των αποθηκών σιδήρου και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Τα συμπτώματα
Η δύσκολη αναγνώριση των συμπτωμάτων της σιδηροπενίας και της σιδηροπενικής αναιμίας είναι συχνά το μεγαλύτερο εμπόδιο στη διάγνωση της νόσου. Η συμπτωματολογία περιλαμβάνει:
Πνευματική κόπωση: Η υπερβολική κούραση δεν επηρεάζει μόνο το σώμα, μπορεί να επιφέρει και πνευματική κόπωση. Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου, οπότε αν δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε ή έχετε εναλλαγές στη διάθεσή σας που δεν μπορείτε να διαχειριστείτε, θα μπορούσε να σημαίνει ότι έχετε σιδηροπενία.
Αίσθημα εξάντλησης: Το αίσθημα μόνιμης εξάντλησης ή εξαιρετικής κούρασης, που συχνά το αναφέρουμε ως κόπωση, είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα έλλειψης σιδήρου. Εάν αισθάνεστε καταβεβλημένοι ή δεν έχετε ενέργεια και διάθεση να πραγματοποιήσετε τις καθημερινές σας εργασίες, μπορεί να έχετε έλλειψη σιδήρου. Η κόπωση μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην κοινωνική σας ζωή και στην ψυχολογία σας, γι’ αυτό είναι σημαντικό να την αντιμετωπίσετε.
Απώλεια ακοής: Εάν αντιμετωπίζετε ξαφνική δυσκολία στην ακοή, είναι σημαντικό να λάβετε σωστή διάγνωση, καθώς μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους. Ένας λόγος για ξαφνική απώλεια ακοής μπορεί να είναι η αναιμία ή η ανεπάρκεια σιδήρου.
Συμπτώματα που σχετίζονται με εμφάνιση
Απώλεια μαλλιών: Για να διατηρήσετε μία υγιή τριχοφυΐα, το σώμα σας χρειάζεται σίδηρο. Εάν χάνετε τούφες μαλλιών ή περισσότερα μαλλιά από το κανονικό, θα μπορούσε να είναι ένδειξη σιδηροπενίας.
Νύχια με μορφολογικές ανωμαλίες: Εάν έχετε νύχια με ανωμαλίες στο χρώμα, το σχήμα ή την υφή, θα μπορούσε να οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου. Συγκεκριμένα, τα νύχια που βυθίζονται στη μέση, ανυψώνονται στις άκρες και έχουν μια στρογγυλεμένη εμφάνιση, όπως ένα κουτάλι, μπορεί να υποδηλώνουν αναιμία ή σιδηροπενία.
Χλωμή όψη: Εάν έχετε σιδηροπενία, μπορεί να υπάρχει λιγότερη αιμοσφαιρίνη η οποία έχει ως συνέπεια τη χλωμή όψη. Αυτό είναι πιο εμφανές στο πρόσωπο, τα νύχια, το εσωτερικό του στόματος και τα μάτια. Εάν τραβήξετε το κάτω βλέφαρό σας και δείτε μία χλωμή ροδακινί ή κίτρινη όψη, τότε μπορεί να έχετε σιδηροπενία.
Μώλωπες: Εάν μελανιάζετε εύκολα, αυτό μπορεί να προκαλείται λόγω έλλειψης σιδήρου. Μία μελανιά εμφανίζεται όταν έχουν καταστραφεί τα αιμοφόρα αγγεία κάτω από το δέρμα, αρκετά για να διαρρεύσει μια μικρή ποσότητα αίματος. Αν το σώμα σας δεν έχει αρκετό σίδηρο, είναι πιο πιθανό να υποστεί μώλωπες.
Στοματικά έλκη: Τα στοματικά έλκη μπορεί να προκληθούν από πολλά αίτια, από ένα απλό δάγκωμα στο εσωτερικό του στόματος, από στρες ή και έντονη κόπωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα έλκη στο στόμα μπορούν επίσης να αναπτυχθούν εξαιτίας της σιδηροπενίας.
Συμπτώματα που σχετίζονται με αισθήσεις
Ευερεθιστότητα: Εξάντληση, μεταβολές της διάθεσης και αδυναμία συγκέντρωσης είναι ενδείξεις σιδηροπενίας. Εάν αισθάνεστε ευερέθιστοι, μπορεί να είναι ένα σημάδι έλλειψης σιδήρου.
Απώλεια μνήμης: Ξεχνάτε πιο συχνά; Συζητήστε με τον γιατρό σας για το τι θα μπορούσε να προκαλέσει τη βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης σας. Μπορεί να οφείλεται σε ανεπάρκεια σιδήρου.
Επιθυμία για περίεργες γεύσεις: Εάν αποζητάτε περίεργες γεύσεις και θέλετε να καταναλώσετε πράγματα που δεν είναι φαγώσιμα, όπως πηλό, χώμα ή στάχτη, θα πρέπει να αναζητήσετε θεραπεία, καθώς αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη σιδηροπενίας.
Επιθυμία για να μασήσετε πάγο: Ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα της έλλειψης σιδήρου είναι η επιθυμία να φάμε ή να μασήσουμε πάγο. Η συχνή κατανάλωση κομματιών πάγου μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα δόντια και στα ούλα, γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναζητήσετε θεραπεία.
Αίσθημα κρύου: Εάν δυσκολεύεστε να παραμείνετε ζεστοί και τα χέρια και τα πόδια σας κρυώνουν εύκολα, μπορεί να έχετε ανεπάρκεια σιδήρου. Ο σίδηρος είναι σημαντικός για μια σειρά λειτουργιών που εμπλέκονται στη διατήρηση της σωστής θερμοκρασίας του σώματός μας. Είναι σημαντικό να διατηρούμε μια συγκεκριμένη θερμοκρασία σώματος και η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να την απορρυθμίσει.
Σύνδρομο ανήσυχου ποδιού: Εάν όταν βρίσκεστε σε φάση ξεκούρασης, αισθάνεστε την ανάγκη να κουνάτε διαρκώς τα πόδια σας προκειμένου να απαλλαγείτε από μια δυσάρεστη ή περίεργη αίσθηση, μπορεί να υποφέρετε από σύνδρομο ανήσυχου ποδιού. Η αίσθηση που συνοδεύει αυτό το σύνδρομο μερικές φορές περιγράφεται ως φαγούρα ή αίσθημα καύσου και ενδέχεται να επηρεάσει τον ύπνο σας. Αυτό μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα σιδηροπενίας.
Αίσθημα λαχανιάσματος: Η σιδηροπενία μπορεί να μειώσει την ικανότητά σας για άσκηση. Εάν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ασκηθείτε όσο θέλετε ή λαχανιάζετε κάνοντας απλά πράγματα, όπως το ανέβασμα στις σκάλες, μπορεί να έχετε σιδηροπενία.
Επιρρέπεια σε λοιμώξεις: Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι η άμυνα του οργανισμού σας από τις λοιμώξεις και τις ασθένειες, αλλά για να λειτουργήσει σωστά απαιτεί σίδηρο. Εάν δεν υπάρχει αρκετός σίδηρος στο σώμα σας, τότε μπορεί να γίνετε επιρρεπείς σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, όπως τα κοινά κρυολογήματα.
Πονοκέφαλοι: Πονοκέφαλοι και ημικρανίες μπορεί να προκληθούν από πολλά αίτια όπως η αφυδάτωση ή το κρύωμα, αλλά η σιδηροπενία μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων. Εάν έχετε πολλούς πονοκεφάλους ή οι πονοκέφαλοι γίνονται πιο έντονοι, θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας.
Σεξουαλική δυσλειτουργία: Η σιδηροπενία μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή σεξουαλική διάθεση και στυτική δυσλειτουργία. Εάν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε σύμπτωμα απώλειας της σεξουαλικής σας διάθεσης ή στυτική δυσλειτουργία, μιλήστε με τον γιατρό σας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
