Στα εορταστικά τραπεζώματα, όταν τρώμε παρέα με φίλους πίνουμε λίγο παραπάνω. Οι ειδικοί της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης Ήπατος, ωστόσο, επισημαίνουν πως δεν υπάρχει ασφαλές όριο κατανάλωσης αλκοόλ και υπενθυμίζουν πως η κατάχρηση οινοπνεύματος δεν προκαλεί μόνο τροχαία ατυχήματα, αλλά ευθύνεται για 200 νοσήματα, με τις βλάβες να είναι αθροιστικές, όταν η κατάχρηση οινοπνεύματος ξεκινά από νεαρή ηλικία.
Οι Πασχαλιάτικες διακοπές, με επίσημα δείπνα και εκδρομές αποτελούν ιδανική αφορμή για υπενθύμιση των προβλημάτων που προκαλεί το αλκοόλ στην υγεία. Μπορεί τα τροχαία εξαιτίας οδήγησης υπό την επήρεια μέθης να έχουν εξελιχθεί σε σύγχρονη μάστιγα (και είναι ξεκάθαρο πως αν έχουμε πιεί δεν πρέπει να οδηγήσουμε) αλλά οι βλαβερές επιπτώσεις του αλκοόλ στην υγεία δεν περιορίζονται εκεί και επιπλέον είναι αθροιστικές με την πάροδο των ετών.
Προσοχή το Πάσχα: Πώς τα πολλά λιπαρά λιπαρά και το αλκοόλ μπορούν να οδηγήσουν σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό
Όπως εξηγεί η Νικολέτα Μάθου, Ταμίας στην Ελληνική Εταιρία Μελέτης Ήπατος, Διευθύντρια ΕΣΥ, Γαστρεντερολόγος στο «Κωνσταντοπούλειο – Πατησίων» ΓΝ Ν. Ιωνίας, Γαστρεντερολογικό – Μονάδα Ενδοσκοπήσεων, η κατάχρηση αλκοόλ αποτελεί έναν από τους κύριους, αλλά παράλληλα προβλέψιμους, παράγοντες κινδύνου για σωματικές και κοινωνικές βλάβες παγκοσμίως, προκαλώντας 3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως που αντιστοιχούν στο 5,3% όλων των θανάτων (το ποσοστό είναι υψηλότερο και φτάνει το 13.5% στις ηλικίες 20-39 ετών) και αποτελώντας την κύρια αιτία ηπατικής κίρρωσης.
Ποια άτομα απειλούνται περισσότερο από το αλκοόλ χωρίς μέτρο
Το μεγαλύτερο μέρος της βλάβης που σχετίζεται με το αλκοόλ αφορά σε άτομα ηλικίας 15-44 ετών, επηρεάζοντας έτσι πρωτίστως νέα άτομα στα πιο παραγωγικά χρόνια της ζωής τους. Το 2016, 43% του παγκόσμιου πληθυσμού αναφέρεται να κάνει ενεργή χρήση (κατανάλωση αλκοολούχων ποτών σε χρονική περίοδο 12 μηνών), με το 40% αυτών να αναφέρει υπερβολική χρήση. Η διαταραχή της χρήσης αλκοόλ είναι μεγαλύτερη στους άνδρες, στην Ευρώπη και στην Αμερική, ενώ ποσοστό 35% των ατόμων με διαταραχή στη χρήση αλκοόλ θα αναπτύξει στην πορεία ηπατική νόσο.
Η κατά κεφαλήν κατανάλωση αλκοόλ (ΑPC, alcoholpercapitaconsumption, ετήσια κατανάλωση σε λίτρα αλκοόλης) παγκοσμίως παρουσιάζει διαχρονική αύξηση, ανερχόμενη από 5.0 λίτρα το 2000 σε 6.4 λίτρα το 2016. Η Ευρώπη κατατάσσεται πρώτη διεθνώς στην κατανάλωση αλκοόλ με διπλάσιο μέσο επίπεδο κατανάλωσης από τον μέσο επίπεδο παγκοσμίως, ενώ το ένα πέμπτο του πληθυσμού ηλικίας 15 ετών και άνω αναφέρει βαριά επεισοδιακή κατανάλωση αλκοόλ τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.
Τι δείχνει η έρευνα για την κατανάλωση αλκοόλ στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία πανευρωπαϊκής έρευνας του 2015, η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση αλκοόλ είναι 3,9 λίτρα καθαρής αλκοόλης (6,0 λίτρα για τους άνδρες και 1,8 λίτρα για τις γυναίκες). Σχεδόν ένα στα δύο άτομα ηλικίας 18-64 ετών ανέφερε εβδομαδιαία κατανάλωση και ένα στα δέκα καθημερινή κατανάλωση οινοπνευματωδών. Μεταξύ των ετών 2004 και 2015 παρατηρείται αύξηση στο γενικό πληθυσμό των ποσοστών εβδομαδιαίας κατανάλωσης αλκοόλ και πρόσφατης μέθης, δηλώνοντας επιδείνωση του φαινομένου της χρήσης οινοπνευματωδών στην Ελλάδα.
Συγκριτικά με το μέσο όρο των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα, η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση καθαρής αλκοόλης (σε λίτρα) και τα ποσοστά της εβδομαδιαίας κατανάλωσης οινοπνευματωδών στην Ελλάδα βρίσκονται κοντά στο μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ στη χώρα μας παρατηρήθηκαν από τα χαμηλότερα ποσοστά ατόμων που ανέφεραν προβληματική κατανάλωση αλκοόλ.
Σύμφωνα με δεδομένα πανελλήνιας έρευνας σε σχολικό πληθυσμό, πρόσφατη κατανάλωση αλκοόλ αναφέρθηκε από το 66,2% των 16χρονων μαθητών, ενώ συχνή κατανάλωση (τουλάχιστον 10 φορές τον τελευταίο μήνα) από το 7,6%. Οι έφηβοι σε περιοχές εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης, αναφέρουν συχνότερη κατανάλωση (9,6%) συγκριτικά με τους συνομηλίκους τους στο Ν. Αττικής (4,7%).
Το 9,9% των μαθητών ηλικίας 16 ετών ανέφεραν ότι ήπιαν υπερβολικά και το 6,2% ότι μέθυσαν τουλάχιστον 3 φορές τον τελευταίο χρόνο. Επιπρόσθετα, από το 2007 στο 2015 αυξάνεται σημαντικά το ποσοστό των κοριτσιών που ένιωσαν μεθυσμένες την τελευταία φορά που κατανάλωσαν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό (από 3,0% σε 5,1%), με το αντίστοιχο ποσοστό για τα αγόρια να παραμένει σταθερό. Συγκριτικά με το ευρωπαϊκό μέσο όρο, οι έφηβοι στην Ελλάδα αναφέρουν σε υψηλότερο ποσοστό πρόσφατη κατανάλωση οινοπνευματωδών, ενώ τα ποσοστά μέθης δεν ξεπερνούν εκείνα του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Από την μεριά της η Ειρήνη Ρηγοπούλου, Καθηγήτρια Παθολογίας, στην Παθολογική Κλινική και το Ομώνυμο Ερευνητικό Εργαστήριο, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης για τα Αυτοάνοσα Νοσήματα Ήπατος-Πλήρες Μέλος του Ευρωπαϊκού ΔικτύουERN-RARELIVER, στο Π.Γ.Ν. Λάρισας και μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης Ήπατος, διευκρινίζει πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει προτείνει ως αλκοολική μονάδα τα 10gr αιθυλικής αλκοόλης ανεξάρτητα από το είδος του ποτού (π.χ. κρασί, μπύρα, ουίσκι κ.ά).
Δεν υπάρχει ασφαλές όριο κατανάλωσης
«Πληθώρα επιστημονικών δεδομένων δείχνουν ότι κανένα όριο δεν είναι ασφαλές. Και για να το καταλάβουμε αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η χρήση αλκοόλ έχει μέχρι στιγμής συσχετιστεί με περισσότερες από 200 ασθένειες, κυριότερες των οποίων είναι καρδιαγγειακές παθήσεις, παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος με βασικότερη την κίρρωση του ήπατος και οι καρκίνοι, αλλά και καταστάσεις που μπορεί να αποτελέσουν σοβαρή απειλή για την υγεία, όπως τραυματισμοί από ατυχήματα, διαταραχές συμπεριφοράς και ψυχιατρικές παθήσεις» λέει η Ειρήνη Ρηγοπούλου.
Επίδραση στο ήπαρ
Ως αναφορά στο ήπαρ, εδώ και πολλά χρόνια γνωρίζουμε ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στην μέση κατανάλωση αλκοόλ και τον κίνδυνο ανάπτυξης κίρρωσης του ήπατος. Σε πρακτικό επίπεδο, μεταξύ άλλων επιστημονικών εταιρειών, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία για την μελέτη των ηπατικών νοσημάτων προτείνει ότι αν κάποιος καταναλώνει αλκοόλ αυτό δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 2 ποτά (2 αλκοολικές μονάδες) ως αναφορά τις γυναίκες και τα 3 ποτά ως αναφορά τους άντρες την ημέρα.
Βέβαια μεγάλη σημασία έχει και ο τρόπος που πίνουμε, δηλαδή αν είναι αυτό γίνεται καθημερινά ή αν πίνουμε μεγαλύτερες ποσότητες μόνο το Σαββατοκύριακο. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να τονίσουμε ότι τα όρια αυτά δεν αποτελούν πανάκεια και μάλλον αφορούν άτομα που είναι κατά τα άλλα υγιή.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν κατηγορίες ατόμων στις οποίες η κατανάλωση αλκοόλ θα πρέπει να είναι απαγορευτική. Ενδεικτικά τέτοια άτομα είναι οι έγκυες ή αυτές που θέλουν να τεκνοποιήσουν, οι νέοι και πολύ περισσότεροι τα παιδιά και οι έφηβοι, ασθενείς με άλλα ηπατικά νοσήματα και άτομα που λαμβάνουν φάρμακα που αλληλεπιδρούν με το αλκοόλ.
Συσχέτιση με 7 μορφές καρκίνου
Επιπλέον, η κατανάλωση αλκοόλ έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων ειδών καρκίνου-κυρίως 7 διαφορετικών μορφών καρκίνου (όπως του μαστού, του οισοφάγου, του στομάχου, του παχέος εντέρου, του παγκρέατος και του ήπατος) και ο κίνδυνος αυτός έχει αναγνωριστεί ακόμα και σε κατανάλωση 1 αλκοολικής μονάδας/ημέρα. Άρα δεν υπάρχει ασφαλές όριο κατανάλωσης αλκοόλ. Επίσης τα πρόσφατα ευρήματα δείχνουν πως ένα ποτήρι κόκκινο κρασί δεν κάνει καλό στην καρδιά όπως πιστεύαμε για χρόνια εξαιτίας του «γαλλικού παράδοξου» (δηλαδή των χαμηλών ποσοστών καρδιαγγειακών συμβάντων στους Γάλλους παρότι τρώνε πολλά κορεσμένα λιπαρά, όπως βούτυρο και κρέμα γάλακτος). Οι πρόσφατες συστηματικές αναλύσεις δείχνουν ότι το αλκοόλ έχει βλαπτική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα ακόμα και σε μικρές ποσότητες.
Πιο ευάλωτες οι γυναίκες
Τέλος η βλαπτική επίδραση του αλκοόλ είναι πιο έντονη στο γυναικείο φύλο, αφενός γιατί οι γυναίκες διαθέτουν σε μικρότερη ποσότητα ένα ένζυμο που είναι υπεύθυνο για τον μεταβολισμό του αλκοόλ, την αλκοολική αφυδρογονάση. Αφετέρου, έχουν μικρότερο όγκο κατανομής της αιθανόλης στο σώμα τους, γιατί διαθέτουν περισσότερο λίπος και λιγότερο νερό συγκριτικά με τους άντρες.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
