Έχετε διαβάσει στο Reader για την ιστορία που κρύβει η πύλη που στέκει μόνη της, στους Αέρηδες, εκεί στην πλατεία που σχηματίζεται στη συμβολή της οδού Αιόλου με την Πελοπίδα. Ο Μεντρεσές, ένα μνημείο που από μπροστά του περνούν και φωτογραφίζονται καθημερινά δεκάδες άνθρωποι έχει πίσω του μια σκοτεινή ιστορία. Ένα από τα κατέλειπα εκείνου το κυρίου που δεν υπάρχει μια, είναι και μία φράση που την ακούμε καθημερινά. Πρόκειται για το «χαιρέτα μου τον πλάτανο» που μπορεί πλέον να έχει ειρωνικό χαρακτήρα, η προέλευσή του όμως κρύβει πολύ πόνο και θάνατο.
Διαβάστε ακόμη: Μεντρεσές: Η ιστορία της πύλης που συναντάς «τυχαία» στην Πλάκα
Μετά από το τέλος της Επανάστασης του 1821 και την αποχώρηση των Τούρκων, ο Όθωνας επισκεύασε τον ερειπωμένο Μεντρεσέ που ήταν το Διδασκαλείο των Οθομανών και στη συνέχεια αυτός λειτούργησε ως φυλακή.
Πώς προέκυψε το «χαιρέτα μου τον πλάτανο»
Στην αυλή της φυλακής υπήρχε ένας πλάτανος που μέσα στα χρόνια μετατράπηκε σε σύμβολο θανάτου, καθώς στα κλαδιά του απαγχονίζονταν όσοι κρατούμενοι καταδικάζονταν σε θάνατο. Λέγεται πως τον συγκεκριμένο πλάτανο φύτεψε στην αυλή ο αρχιληστής Μπίμπισης (μεταξύ άλλων είχε απαγάγει τη λεγόμενη Δούκισσα της Πλακεντίας) και όταν αυτός όταν μεγάλωσε απέκτησε δύο μεγάλα χαρακτηριστικά κλαδιά.
Όσοι είχαν αποφυλακιστεί όταν σύχναζαν σε λημέρια κοντά στη φυλακή συνήθιζαν να φωνάζουν και να ζητάνε για αστείο από τους ακόμα φυλακισμένους γνωστούς τους να δώσουν χαιρετίσματα στον πλάτανο, όπου είχαν χάσει τη ζωή τους τόσοι κρατούμενοι. Κάπως έτσι θρυλείται πως προέκυψε η φράση «χαιρέτα μας τον πλάτανο».
Στη φυλακή κρατούνταν κατά κύριο λόγο ποινικοί, ωστόσο δεν έλειπαν και αντίπαλοι της βασιλείας. Χαρακτηριστικό είναι πως εκεί κρατήθηκε και ο στρατηγός Μακρυγιάννης, με την κατηγορία συνωμοσίας κατά του Όθωνα.
Ανάμεσα στους κρατούμενους βρισκόταν, το 1861, και ο ποιητής Αχιλλέας Παράσχος που έγραψε ένα ποίημα για τον μισητό πλάτανο που αποδείχθηκε προφητικό... Έγραψε: Ω Πλάτανε του Μενδρεσέ, στοιχειό καταραμένο/ της τυραννίας τρόπαιο στη φυλακή υψωμένο... Θα έρθ’ η ώρα, Πλάτανε, αλλόθρησκη Βαστιλλη, που ξυλοκόπους η οργή του Έθνους θα σου στείλει. Και πέλεκυς στη ρίζα σου ελεύθερος θ’ αστράψει δεν θα σε φαν γεράματα· φωτιά θενά σε κάψει. Και γύρω θα χορέψομε στη σκόνη σου την κρύα, όταν ανοίξει το χορό Πατρίς κι Ελευθερία».
Το τέλος του πλάτανου
Νωρίτερα, από τη δεκαετία του 1850 αρχαιολόγοι είχαν εκφράσει αίτημα να απομακρυνθούν οι κρατούμενοι από τη φυλακή και το κτίριο να κατεδαφιστεί ώστε στην ευρύτερη περιοχή να πραγματοποιηθούν ανασκαφές. Την ίδια περίοδο υπήρχαν και φήμες πως στα θεμέλιά του υπήρχε κρυμμένο χρυσάφι από τους Οθωμανούς. Η φυλακή σταμάτησε να λειτουργεί και οι φυλακισμένοι μεταφέρθηκαν στις νέες φυλακές Αβέρωφ στην Καλλιθέα γύρω στο 1896, στα χρόνια του Γεωργίου Α'.
Εν τέλει το 1898 οι ίδιοι οι πολίτες άρχισαν το γκρέμισμα του κτιρίου. Η κατεδάφισή του ολοκληρώθηκε λίγα χρόνια αργότερα, το 1914 ενώ έναν χρόνο μετά ήρθε και το «τέλος» του πλάτανου. Ένας κεραυνός έπεσε πάνω του και τον κατέστρεψε ολοκληρωτικά!
Όπως αναφέρει η σελίδα mikros-romios, ο μόνος που νοιάστηκε να τον ξεπροβοδίσει ήταν ο Τίμος Μωραϊτίνης, που έγραψε πως «είχε καταντήσει ένα κουφάρι, ένα σκέλεθρο ξεκλειδωμένο που μόλις εστηρίζετο στο χώμα της αυλής»! «Έζησε ολομόναχος μέσα στην έρημη αυλή του Μενδρεσέ δια να αποθάνη εις βαθύτατον γήρας ένα άθλιον θάνατον μέσα εις τα μελαγχολικά ερείπια των φυλακών, άδοξος και λησμονημένος», έγραψε ο κραταιός εκείνος λάτρης των Αθηνών.
Διαβάστε επίσης
Η πιο φθηνή χώρα του κόσμου: Φαγητό σε εστιατόριο με 2 ευρώ και ενοίκιο 220
Ποια ήταν τα 5 θύματα της επίθεσης στην Άγκυρα: Ο οδηγός ταξί και η νεαρή μηχανολόγος
Τι γιορτάζουμε την 28η Οκτωβρίου: Το «ΟΧΙ» και η επέτειος για την έναρξη του πολέμου
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
