Μενού
kontomari
Η στιγμή της εκτέλεσης όπως αποτυπώθηκε από τον Φραντς Πέτερ Βάιξλερ | Wikipedia / Bild
  • Α-
  • Α+

Στην πολυθρύλητη Μάχη της Κρήτης το περιβόητο σώμα των αλεξιπτωτιστών του γερμανικού στρατού ηττήθηκε κατά κράτος από ανθρώπους που κρατούσαν πέτρες, μαχαίρια, δρεπάνια και παλιά και δύσχρηστα όπλα. Οι Κρητικοί έδειξαν πως «ο βασιλιάς είναι γυμνός» και πως ο δήθεν ανίκητος χιτλερικός στρατός τελικά μπορούσε να ηττηθεί. Αυτό ήταν κάτι που οι ναζί ουδέποτε συγχώρησαν στους Κρήτες και όταν η κατάληψη της μεγαλονήσου ολοκληρώθηκε, ξέσπασαν πάνω στους αμάχους με δυο μεγάλες σφαγές που έμειναν στην ιστορία.

Η Μάχη της Κρήτης και η πανωλεθρία των Ναζί

Στις 20 Μαΐου του 1941 οι Ναζιστικές ορδές επιτίθενται στην Κρήτη. Θεώρησαν πως θα κατακτήσουν εύκολα αυτή την «κουκίδα» μέσα στη θάλασσα της Μεσογείου. Λογάριασαν, ωστόσο, χωρίς τον ξενοδόχο που στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν οι Κρήτες. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά ρίχτηκαν σε έναν σκληρό και άνισο αγώνα κατά των Γερμανών οι οποίοι υπέστησαν τεράστιες ζημιές από την πολυθρύλητη Μάχη της Κρήτης. Κυρίως, όμως, δέχθηκαν ένα ισχυρό πλήγμα στη φήμη τους, αφού οι κρητικοί απέδειξαν σε ολόκληρο τον πλανήτη πως ο στρατός του Χίτλερ μόνο ανίκητος δεν είναι.

Ειδικά το πολυδιαφημισμένο επίλεκτο σώμα των Γερμανών αλεξιπτώτιστων που μέχρι εκείνες τις ημέρες ήταν αήττητο, υπέστη μια πραγματική πανωλεθρία. Πάνω από 8.000 άνδρες του συγκεκριμένου σώματος ήταν νεκροί ή τραυματίες ή αγνοούμενοι, όταν μετά από 11 ημέρες τελείωσε η μάχη της Κρήτης, με την κατάληψη της μεγαλονήσου από τους Ναζί.

Ήταν τέτοιο το μέγεθος των απωλειών που οδήγησε τους Γερμανούς (κάποιοι λένε προσωπικά τον ίδιο τον Αδόλφο Χίτλερ) στην απόφαση να μην ξαναχρησιμοποιήσουν αλεξιπτωτιστές για ενέργεια αντίστοιχης κλίμακας. 

Οι Κρήτες πάλευαν με νύχια και με δόντια. Πολεμούσαν τον πάνοπλο κατακτητή με πέτρες και κατσούνες. Σκότωναν τους αλεξιπτωτιστές πριν προλάβουν να πατήσουν το πόδι τους στην Κρήσσα γη. Τους έσφαζαν ή τους πυροβολούσαν στον αέρα ακόμα ή αν κάποιος από αυτούς μπλεκόταν με το αλεξίπτωτό του πάνω σε κάποιο δέντρο. Επιβεβαιωμένα, από ιστορικούς υπάρχει η περίπτωση μιας γυναίκας στα Χανιά η οποία σκότωσε έναν ναζί αλεξιπτωτιστή με δρεπάνι καθώς εκείνος πέφτοντας από τον ουρανό μπλέχτηκε σε ένα δέντρο. Πριν προλάβει να κόψει τα σχοινιά για να απελευθερωθεί ήταν ήδη νεκρός…

«Πέσανε οι Γερμανοί στη γη μας και ένας θείος μου κρεοπώλης, πήρε το χασαπομάχαιρο και όρμησε πάνω τους. Οι συντοπίτες μας που πήγανε εκείνη τη μέρα στη δουλειά τους, έφυγαν πολίτες και επέστρεψαν όσοι επέστρεψαν μαχητές για την ελευθέρια μας. Όλα όσα γινήκανε ήταν λυπηρά. Νέοι άνθρωποι χαθήκανε για πάντα από το μυδράλιο που έπαιζε από το αεροπλάνο και σκότωνε, έσπερνε μίσος και αίμα... Οι Γερμανοί ήταν εξοπλισμένοι καλά μα εμείς είχαμε μόνο μαχαίρια, κατσούνες και μερικά όπλα χωρίς πολλές σφαίρες. Αυτό που θυμάμαι έντονα ήταν ο φόβος που κυριαρχούσε. Εγώ μικρό κορίτσι ήμουν μα θυμάμαι ακόμη τον τρόμο που είχα. Τους γονείς μου που προσπαθούσαν να μας καθησυχάσουν και μας έλεγαν πως: ''και εμείς φοβόμαστε, μα θα αντισταθούμε κι ο θεός ξέρει''» θυμάται η Κατερίνα Σπιθούρη το γένος Σαλούστρου 13 ετών στη Μάχη της Κρήτης, για το πώς βίωσε εκείνες τις ώρες και μέρες που ακολούθησαν της Μάχης στο Ρέθυμνο.

Τα αντίποινα των Ναζί

Όπως εύκολα μπορεί να συμπεράνει κανείς, όταν μετά από 11 ημέρες, η Μάχη της Κρήτης ολοκληρώθηκε και οι Γερμανοί έθεσαν υπό έλεγχο όλο το νησί, ο κρητικός λαός θα έπρεπε να πληρώσει το τίμημα της αντίστασης. Ο επικεφαλής του Σώματος των Αλεξιπτωπτιστών, Κουρτ Στούντεντ, ενημέρωσε τον αντικαγκελάριο του Τρίτου Ράιχ και βετεράνο πιλότο Χέρμαν Γκέριγκ για όλα όσα είχαν συμβεί. Ο Γκέρινγκ του είπε να προχωρήσει σε ανακρίσεις αλλά και αντίποινα στην περίπτωση που έκρινε πως κάτι τέτοιο θα ήταν αναγκαίο. Ουσιαστικά ο Γκέριγκ έδωσε το πράσινο φως στον Στούντεντ για να ξεκινήσει τα αντίποινα σε βάρος αμάχων.

Το μόνο που έμενε ήταν να βρεθεί το πρώτο μέρος που θα ένιωθε την οργή των Ναζί. Και αυτό βρέθηκε. Ήταν το χωριό Κοντομαρί Χανίων, που βρίσκεται 18 χιλιόμετρα δυτικά των Χανίων και 3 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του αεροδρομίου του Μάλεμε. Εκεί, είχαν βρεθεί νεκροί κάμποσοι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές. Οι αλεξιπτωτιστές στο Κοντομαρί αντιμετώπισαν σθεναρή αντίσταση και υπέστησαν βαριές απώλειες. Έχασαν 400 άντρες σε σύνολο 600, συμπεριλαμβανομένου και του διοικητού τους, Ταγματάρχη Όττο Σέρμπερ.

Ήταν το ιδανικό μέρος για να σταλεί μήνυμα. Έτσι, μια ημέρα σαν σήμερα, οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τους κατοίκους κι αφού απελευθέρωσαν τα γυναικόπαιδα, πήραν ως ομήρους τους περισσότερους από τους άνδρες του χωριού. Τους οδήγησαν σε ένα λιόφυτο έξω από το χωριό και τους εκτέλεσαν. Ο αριθμός των εκτελεσθέντων ποικίλλει από 23 έως 60.

Σε όλη τη διάρκεια της σφαγής ο Τρέμπες, ο οποίος αργότερα παρασημοφορήθηκε για την πράξη του από τον Γκέρινγκ με τον Σταυρό των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού, κρατούσε στα χέρια του το ματωμένο χιτώνιο ενός Γερμανού ανθυπολοχαγού, που είχε σκοτωθεί κοντά στο χωριό τις πρώτες ημέρες των μαχών.

Ανάμεσα στους νεκρούς, ήταν και τρία αδέλφια: ο Αριστείδης, ο Μιχάλης και ο Χαράλαμπος Βλαζάκης. Αντίθετα, ο μοναδικός επιζήσας ήταν ο Γιώργος Γαλάνης. Την ώρα που οι Γερμανοί άρχισαν να πυροβολούν, εκείνος έτρεξε προς το γειτονικό αθέριστο χωράφι και κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή παρά το διαμπερές τραύμα στο στήθος του.

Η όλη επιχείρηση αποτυπώθηκε από το φωτογραφικό φακό του Φραντς Πέτερ Βάιξλερ, που συνόδευε τη Βέρμαχτ ως πολεμικός ανταποκριτής για τις ανάγκες της Γερμανικής πολεμικής προπαγάνδας. Αργότερα κατηγορήθηκε για προδοσία ενάντια στο Τρίτο Ράιχ, αφού διέρρευσε λογοκριμένο υλικό σχετικά με τη δράση των αλεξιπτωτιστών στην Κρήτη, συμπεριλαμβανομένων φωτογραφιών στο Κοντομαρί και γιατί είχε βοηθήσει μερικούς Κρητικούς να διαφύγουν. Τα αρνητικά των φωτογραφιών του Βάιξλερ από την εκτέλεση στο Κοντομαρί ανακαλύφθηκαν το 1980, στα Ομοσπονδιακά Γερμανικά Αρχεία.

Οι Γερμανοί, ωστόσο, δεν είχαν ξεδιψάσει και την αμέσως επόμενη ημέρα έστρεψαν την οργή τους στην Κάνδανο. Στις 3 Ιουνίου έκαψαν όλα τα σπίτια του χωριού. Ένα προς ένα. Με βαριά μηχανήματα ισοπέδωσαν ότι έμεινε όρθιο και κατέσκαψαν κάθε μέτρο του χωριού στο οποίο είχαν απομείνει 180 κάτοικοι. Όλοι τους εκτελέστηκαν. «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος. Κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτών», έγραφε, μεταξύ άλλων, η πινακίδα που τοποθέτησαν οι Ναζί στην είσοδο του χωριού.

Υπεύθυνος για τη διήμερη σφαγή σε Κοντομαρί και Κάνδανο ήταν ο στρατηγός Κουρτ Στούντεντ, ο οποίος για τα εγκλήματα πολέμου στην Κρήτη καταδικάστηκε σε φυλάκιση μόλις πέντε ετών! Στη φυλακή, ωστόσο, δεν έμεινε περισσότερο από ένα χρόνο. Το 1948 είχε ήδη αποφυλακιστεί για λόγους υγείας. Πέθανε 30 χρόνια αργότερα σε ηλικία 88 ετών!  

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

BEST OF LIQUID MEDIA