Το σύνδρομο Άσπεργκερ ήρθε πρόσφατα στην επικαιρότητα από έναν δημοφιλή βετεράνο μπασκτετμπολίστα, τον Δημήτρη Παπανικολάου και μια φωτογραφία που «ανέβασε» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η φωτογραφία δύσκολα θα μπορούσε να προσπεράσει το βλέμμα των «σέρφερ» του διαδικτύου: Νίκος Γκάλης, Γιάννης Αντετοκούνμπο κι ανάμεσά τους ο Δημήτρης Παπανικολάου.
Διαβάστε επίσης: Σύνδρομο Ασπεργκερ - Δημήτρης Παπανικολάου: «Βάσανο ο κόσμος μου, δεν μπορώ να χαλαρώσω»
Ο Παπανικολάου μάλιστα μίλησε με λεπτομέρειες για το πρόβλημά του σε τηλεοπτική εκπομπή και το θέμα παρασύρθηκε από την καταρρακτώδη ροή των ειδήσεων της καθημερινότητας.
Και κάποια στιγμή, σε χρόνο ανύποπτο, μας ήρθε στο νου και η συνέντευξη του «Πατέρα» (όλων των εν ζωή ηθοποιών…), σερ Άντονι Χόπκινς, που μετά την βράβευσή του με Όσκαρ για την ερμηνεία του στην ταινία «The Father», είχε πει σε μια αποστροφή του λόγου του: «Υπάρχει ένα υπέροχο ρητό, που λέει ότι όλοι είμαστε διαταραγμένοι. Πάντα ήμασταν και πάντα θα είμαστε». Γιατί είχε μνημονεύσει αυτό το «ρητό», ο ξεχωριστός 88χρονος ηθοποιός; Γιατί σ’ εκείνη τη συνέντευξη είχε αποκαλύψει ότι έπασχε από σύνδρομο Άσπεργκερ!
Και δεν είναι μόνο ο Άντονι Χόπκινς και ο δικός μας, ο Δημήτρης Παπανικολάου, πολλοί διάσημοι κατά καιρούς μας έχουν καταστήσει κοινωνούς του προβλήματός τους, όπως ο επιχειρηματίας Έλον Μασκ, οι ηθοποιοί Ντάριλ Χάνα και Νταν Ακρόιντ… Τι είναι όμως με λόγια απλά το Σύνδρομο Ασπεργκερ.
Δυσκολίες στην καθημερινότητα του ατόμου
Κατ’ αρχάς να διευκρινίσουμε ότι «σύνδρομο» ονομάζουμε ένα σύνολο κλινικών συμπτωμάτων και φυσικών ευρημάτων που υποδηλώνουν μια συγκεκριμένη παθολογική κατάσταση, για την οποία μια άμεση αιτία δεν είναι απαραίτητα κατανοητή. Δεν γνωρίζουν δηλαδή οι επιστήμονες (γιατροί εν προκειμένω) τι προκαλεί την ασθένεια.
Τώρα το «Ασπεργκερ»: ήταν ο - αμφιλεγόμενο τον χαρακτηρίζουν πολλοί - παιδίατρος Χανς Άσπεργκερ, Αυστριακός στην καταγωγή, που πρώτος αυτός μελέτησε (το 1944) και περιέγραψε μια σειρά συμπτωμάτων που παρουσίαζαν παιδιά με μειωμένες ικανότητες ενσυναίσθησης και λεκτικής επικοινωνίας με τους συνομηλίκους τους, τα οποία παράλληλα ήταν σωματικά αδέξια.
Οι άνθρωποι με Άσπεργκερ αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους διαφορετικά από τους άλλους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει το Σύνδρομο Άσπεργκερ ως μία από τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού (ASD) ή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή (ΔΑΔ), η οποία είναι ένα φάσμα από ψυχολογικές συνθήκες που χαρακτηρίζονται από ανωμαλίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του ατόμου, καθώς και από περιορισμένα και επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα και συμπεριφορά. Όπως και οι άλλες διαταραχές ψυχολογικής ανάπτυξης, το ASD ξεκινά στην νεογνική ή παιδική ηλικία, έχει μια σταθερή πορεία χωρίς ύφεση ή υποτροπή. Παρότι οι ειδικοί συμφωνούν ότι όσο νωρίτερα γίνει η παρέμβαση με ειδική αγωγή στους πάσχοντες, τόσο το καλύτερο, δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος συνδυασμός αγωγών που να είναι ο καλύτερος.
Ο δωδεκάλογος των συμπτωμάτων
Δώδεκα από τα πιο συνήθη συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν στο άτομο με Άσπεργκερ είναι:
- έλλειψη κοινωνικής αντίληψης
- έλλειψη ενδιαφέροντος για κοινωνικοποίηση ή/και δημιουργία φίλων
- δυσκολία δημιουργίας και διατήρησης φιλίας
- αδυναμία να αντιληφθεί τις σκέψεις, ή τα συναισθήματα των άλλων
- είτε κοιτάζουν πολύ έντονα κάποιον, είτε αποφεύγουν εντελώς την επαφή με τα μάτια
- αδυναμία μεταβαλλόμενης έκφρασης του προσώπου, ή χρήσης υπερβολικών εκφράσεων του προσώπου
- έλλειψη χρήσης, ή κατανόησης χειρονομιών
- αδυναμία αντίληψης των μη λεκτικών σημάτων, ή στοιχείων επικοινωνίας
- αδυναμία σεβασμού των διαπροσωπικών ορίων
- ασυνήθιστη ευαισθησία σε θορύβους, αφή, οσμές, γεύσεις, ή οπτικά ερεθίσματα
- έλλειψη ευελιξίας και υπερβολική προσήλωση, ή εξάρτηση από δράσεις ρουτίνας
- στερεοτυπικά και επαναλαμβανόμενα μοτίβα κινήσεων, όπως χτύπημα των χεριών κλπ.
«Ο γιατρός που επισκέπτομαι εδώ και χρόνια και κάνουμε συζητήσεις μου λέει έχεις στοιχεία Άσπεργκερ, απλά είσαι ενήλικας και είναι πιο δύσκολη η επίσημη διάγνωση και επίσης σε άτομα ιδιαίτερα υψηλής λειτουργικότητας, όπως εσύ, αχρείαστη», είπε ο Παπανικολάου, που αποφάσισε να μοιραστεί το πρόβλημα και να δράσει.
Έλον Μασκ: Γράφω Ιστορία σήμερα
Ο επιχειρηματίας Έλον Μασκ αποκάλυψε τον Μάιο, στην εκπομπή Saturday Night Live, της αμερικανικής τηλεόρασης πως πάσχει από το σύνδρομο Άσπεργκερ.
Ο 49χρονος μεγιστάνας απευθυνόμενος στους τηλεθεατές είπε: «Γράφω Ιστορία σήμερα ως το πρώτο άτομο με Ασπεργκερ που παρουσιάζει το SNL. Ή το πρώτο που το παραδέχεται…». Ο ισχυρός άνδρας της «Tesla» εξήγησε πως έχει μια δυσκολία να πείσει τους συνομιλητές του πως εννοεί όσα λέει: «Μερικές φορές αφού πω κάτι πρέπει να επισημάνω ότι το εννοώ για να καταλάβει ο κόσμος ότι όντως το εννοώ», δήλωσε.
Ντάριλ Χάνα: Δεν πήγαινα ποτέ σε πρεμιέρες
Η εντυπωσιακή ηθοποιός του Χόλιγουντ Ντάριλ Χάνα, που έκανε καριέρα στη δεκαετία του ’80 (Splash, Ροξάνη, Summer Lovers, Kill Bill κλπ) και που είχε ξετρελάνει τον ανδρικό πληθυσμό (υπήρξε σύντροφος του Τζον Κένεντι τζούνιορ, του Βαλ Κίλμερ, του Τζάκσον Μπράουν, του Νιλ Γιάνγκ…), στα 52 της μίλησε δημόσια για το πρόβλημά της: «Έχω διαγνωσθεί με Ασπεργκερ.
Κουνιόμουν συνεχώς μπρος πίσω, κάτι που ακόμα κάνω μερικές φορές, αν και μπορώ να το διαχειριστώ καλύτερα. Νιώθω άβολα ανάμεσα σε πολύ κόσμο, κάτι που προσπαθούσα να το κρύψω. «Δεν μίλούσα ποτέ σε talk shows, δεν πήγαινα ποτέ σε πρεμιέρες».
Νταν Ακρόιντ: Κυνηγός φαντασμάτων! Τυχαίο;
Τον Νταν Ακρόιντ τον γνωρίσαμε από την ταινίες Blues Brothers και Ghostbusters στη δεκαετία του ‘80, όμως ο δημοφιλής ηθοποιός χρόνια πριν κυνηγούσε τα δικά του φαντάσματα…
Το 2013 σε συνέντευξή του στη «Daily Mail», ο Νταν Ακρόιντ αποκάλυψε ότι στα 12 χρόνια του διαγνώστηκε με σύνδρομο Τουρέ (κληρονομική νευροψυχιατρική διαταραχή που ξεκινά από την παιδική ηλικία και χαρακτηρίζεται από πολλαπλά κινητικά και τουλάχιστον ένα φωνητικό τικ) και λίγο αργότερα με Ασπεργκερ, τα οποία κατάφερε με σκληρή δουλειά να ελέγχει απόλυτα. Τα συμπτώματά του περιλάμβαναν μεταξύ άλλων εμμονή με τα φαντάσματα!
Λιονέλ Μέσι: Η διάγνωση του Ρομάριο...
Ο Λιονέλ Μέσι, ο «Λέο» του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, μπορεί να μετράει τώρα τα εκατομμύρια του στη σκιά του Πύργου του Άιφελ, όμως τα προβλήματα δεν έλειψαν από τα παιδικά του χρόνια. Διαγνώστηκε - λέγεται - με το σύνδρομο Ασπεργκερ σε ηλικία 8 ετών. Το γεγονός έγινε γνωστό από ένα ποστάρισμα του Βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή Ρομάριο, που έγραψε στο twitter του: «Το γνωρίζετε ότι ο Μέσι πάσχει από το σύνδρομο Άσπεργκερ; Είναι μια ελαφριά μορφή αυτισμού που επηρεάζει το χάρισμα της συγκέντρωσης», έγραψε ο Ρομάριο.
«Ο Μέσι δεν πάσχει από το Σύνδρομο Ασπεργκερ», υποστήριξε ο γιατρός Ντιέγκο Σβαρτσάιν, που παρακολουθούσε την υγεία του Μέσι στα παιδικά του χρόνια. «Ποτέ ο Μέσι δεν διαγνώσθηκε με σύνδρομο Ασπεργκερ ή οποιονδήποτε τύπο αυτισμού. Πρόκειται για ψέμα», λέει ο Σβαρτσάιν, γκρεμίζοντας τους ισχυρισμούς του Ρομάριο, που είχε καταλήξει στην ανάρτησή του: «Και ο Αϊνστάιν και ο Νεύτων είχαν επίσης κάτι παρόμοιο. Εύχομαι όπως και αυτοί έτσι και ο Μέσι να το ξεπερνά κάθε μέρα και να μας παρουσιάζει το όμορφο ποδόσφαιρο» είχε γράψει ο Ρομάριο.
Πραγματικά ο Ισαάκ Νεύτων (λέγεται ότι είχε ανάλογα συμπτώματα), ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, αλλά και ο Στιβ Τζομπς και ο Άλφρεντ Χίτσκοκ και ο Άντι Γουόρχολ είχαν συμπτώματα Άσπεργκερ, χωρίς όμως ποτέ να το έχουν παραδεχτεί δημόσια!
Γκρέτα Τούνμπεργκ: Υπερδύναμη το να είσαι διαφορετικός
Η έφηβη ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ, που έχει καταφέρει να ευαισθητοποιήσει εκατομμύρια ανθρώπους για την κλιματική αλλαγή, έχει διαγνωστεί με το σύνδρομο Άσπεργκερ. «Εχω σύνδρομο Άσπεργκερ και αυτό σημαίνει ότι μερικές φορές είμαι λίγο διαφορετική από αυτό που θεωρείται κανονικό. Και αν υπάρχουν οι σωστές συνθήκες, το να είναι κανείς διαφορετικός, είναι μια υπερδύναμη», έγραψε η Γκρέτα στο Instagram.
Και συνέχισε: «Δεν μιλάω δημόσια για τη διάγνωσή μου για να κρυφτώ πίσω από αυτό, αλλά επειδή γνωρίζω ότι πολλοί άνθρωποι έχουν άγνοια και εξακολουθούν να το βλέπουν ως "ασθένεια", ή κάτι αρνητικό. Και πιστέψτε με, η διάγνωσή μου με έχει περιορίσει. Πριν αρχίσω το σχολείο, δεν είχα ενέργεια, δεν είχα φίλους και δεν μιλούσα σε κανέναν. Απλά καθόμουν σπίτι με διατροφική διαταραχή. Όλα αυτά είναι παρελθόν τώρα, αφού έχω βρει ένα νόημα, σε έναν κόσμο που μερικές φορές φαίνεται ότι δεν έχει νόημα για τόσους πολλούς ανθρώπους», αναφέρει η 16χρονη ακτιβίστρια, η οποία διέσχισε τον Ατλαντικό, το 2019, με ένα ιστιοφόρο μηδενικών εκπομπών ρύπων με σκοπό να συμμετάσχει στη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα.
«Μα ταμπέλες στα πάντα;»
Και για να κλείσουμε αυτό το ταξίδι μας πλάι στους υπέροχους ανθρώπους, που διαγνώστηκαν με το σύνδρομο Άσπεργκερ, αφήνουμε τα λόγια του σερ Άντονι Χόπκινς να «γράψουν» τον επίλογο:
«Δεν νιώθω διαφορετικός. Ίσως και να κάνω λάθος. Ίσως να μην έχω ιδέα. Το αποκαλούν νευροδιαφορετικότητα. Είναι μια εντυπωσιακή ονομασία. Από μια άποψη, είμαι πολύ συγκεντρωμένος. Το παρατηρώ όταν βρίσκομαι σε εστιατόρια, αλλά αυτή είναι η συμπεριφορά μου. Νομίζω ότι έχουμε καταστρέψει το σύστημα βάζοντας ταμπέλες στα πάντα. Έχουμε έναν θαυμαστό εγκέφαλο αλλά καταστρέψαμε τον μισό πλανήτη, οπότε δεν είμαστε και τόσο έξυπνοι. Είναι εντυπωσιακό το πώς μας διέλυσε ένας μικρός, αόρατος ιός, σκεφτείτε το λοιπόν»...
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
